De Tweede Kamer debatteerde donderdag met minister Faber (Asiel en Migratie) over haar begroting. Oppositiepartijen uitten zich in dat debat bijzonder kritisch over de megabezuinigingen die Faber vanaf 2027 wil gaan doorvoeren. Het kabinet trekt voor 2025 en 2026 respectievelijk nog 9,5 miljard en 9,8 miljard uit. Maar in 2027 slinkt de asielbegroting naar 2,9 miljard euro, en een jaar daarop zelfs naar 1,2 miljard. Vooral uitvoeringsinstanties als de IND en het COA krijgen hier mee te maken. Beiden zien hun budget vanaf 2027 met ongeveer 85 procent teruglopen.

De bezuinigingen zijn volgens Faber te verdedigen, omdat er nu ‘eindelijk’ verregaande asielmaatregelen worden getroffen. Maar welk effect die maatregelen precies hebben, is ook voor Faber zelf nog niet duidelijk, zo bleek tijdens het debat. De bewindspersoon reageerde ontwijkend op een vraag van SP’er Michiel van Nispen die haar vroeg drie maatregelen te noemen waardoor de asielinstroom kleiner wordt.

Wensdenken

Frappant is ook dat Faber donderdag per brief moest erkennen dat het aantal verwachte asielzoekers in 2027, dat is opgenomen in de begroting, niet is gebaseerd op prognoses, maar juist op het begrotingskader zelf. Dat is een ultieme vorm van wensdenken, oordeelde het gros van de oppositie. Veel partijen zijn namelijk bang dat als de asielinstroom straks niet daalt, of veel minder hard daalt, alsnog moet worden geschoven met geld. Maar daar wil Faber nog niet aan denken. „Ik ga niet in op als-danvragen.”

Ook coalitiepartijen VVD en NSC zijn kritisch over de geplande ombuigingen vanaf 2027. Maar die partijen stellen zich gerust met de gedachte dat de begroting altijd nog kan worden bijgestuurd.

Onwetendheid

In het debat, dat nogal stekelig verliep, werd Faber met regelmaat van ondeskundigheid en onwetendheid beticht. Zo plaatste Van Nispen vraagtekens bij Fabers bewering dat haar asielbeleid weliswaar streng is, maar de meest kwetsbare vluchtelingen ontziet. De SP’er verwees daarbij naar het kabinetsvoornemen om per jaar 300 minder vluchtelingen op te nemen via het hervestigingsprogramma van de Verenigde Naties. Alleen de allerkwetsbaarste vluchtelingen komen voor zo’n programma in aanmerking. „Ik ga hier niet op in”, zo luidde herhaaldelijk de repliek van Faber.

Werkplanning

Een van de weinige dingen waarmee Faber de Tweede Kamer donderdag wel tevreden kon stellen, was de belofte inzage te geven in haar werkplanning aangaande de asielnoodmaatregelen. Het wetsvoorstel om een tweestatussenstelsel in te voeren, zal nog voor de Kerst naar de Raad van State worden gestuurd, zo beloofde ze. Vooral coalitiepartij VVD maant Faber al sinds haar aantreden tot spoed.