„De kandidatuur van Kamala Harris en die van Donald Trump zijn het bewijs van de geestelijke armoede van de Amerikaanse christenheid”, zegt Amerikaans predikant en filosoof Robert M. Frazier. „We zijn als christenen ernstig tekortgeschoten. Als we vuriger hadden gebeden om een geschikte kandidaat, zou dat gebed zijn verhoord.”
Stemmen op de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump doet de hoogleraar filosofie van Geneva College in Beaver Falls zeker. „Maar met veel innerlijke weerstand. Echter, er is niet beter.” Kiezen voor de Democrate Kamala Harris kan Frazier „omwille van zijn geweten” niet. „Haar agenda botst meer dan die van Trump met de Bijbelse waarden”, aldus de predikant en filosoof.
Frazier staat met dit standpunt niet alleen. Trump kan rekenen op de steun van ruim driekwart van de blanke evangelicals. „Maar er is meer reserve dan de vorige twee keer toen hij kandidaat was”, zegt Wayne Grudem, hoogleraar theologie aan het Phoenix Seminary in de staat Arizona. „Veel mensen hebben moeite met zijn levenswijze en schoon genoeg van zijn uitspraken en manipulaties. Maar tegelijk stemmen ze op hem omdat zijn standpunten op een aantal belangrijke terreinen nog het dichtst bij de Bijbelse opvattingen staan.”
Voor ds. Foppe van de Zwaag, emeritus predikant van de Heritage Reformed Congregations is dat ook een belangrijke reden om Trump te stemmen. „Ik heb grote moeite met zijn persoonlijk leven. Toch stem ik op hem.”
Barneveld
De predikant uit Grand Rapids –geboren en getogen in Barneveld– zegt het meestal niet langer dan twee minuten vol te houden om naar toespraken van Trump te luisteren. „Wat hij zegt en hoe hij het zegt is vaak niet om aan te horen. Ik stem echter niet op zijn uitspraken, maar op de standpunten die zijn omschreven in het verkiezingsprogramma van Trumps partij.”
Daar komt voor Van der Zwaag bij dat Trump in de jaren dat hij president was steeds is nagekomen wat hij in zijn campagne beloofde. Net zoals voor de meeste evangelicals die Trump steunen is voor de emeritus predikant de benoeming van drie conservatieve opperrechters een belangrijk punt. „Maar ook in de discussie rond de positie van transgenders neemt hij een standpunt in dat ik waardeer.
Laat echter helder zijn: als Trump op tweetal stond voor predikant, ouderling of diaken, zou ik nooit op hem stemmen”, zegt Van der Zwaag ter nuancering. „Maar ik stem op hem voor het ambt van president.”
Onderwijsvrijheid
Voor Grudem, de theoloog die ook een dik boek schreef over christelijke politiek is de benoeming van opperrechters overigens niet de enige daad van Trump waarover hij positief oordeelt. Moeiteloos somt hij een rij zaken op die Trump als president realiseerde: „Trump bouwde een sterker Amerikaans leger, breidde de onderwijsvrijheid uit, verdedigde de vrijheid van geweten, versloeg IS, dwong Europese landen om hun bijdragen aan de NAVO te verhogen, gaf het ministerie van Onderwijs opdracht om de toiletten, kleedkamers en sportteams van jongens en meisjes te beschermen en verplaatste onze ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem.”
Grudem: „Als professor die 46 jaar theologie en ethiek doceert kan ik zeggen dat al deze acties mij lijken te passen bij een Joods-christelijke wereldvisie die terugvoert op de Bijbel.” Bovendien waardeert hij dat Trump destijds verschillende evangelicals benoemde in zijn kabinet en op andere invloedrijke posities.
Grudem geeft tegelijk aan „goed te begrijpen” dat voor veel serieuze christenen het karakter en het persoonlijk leven van Trump een hindernis zijn om hem te steunen. „Hun zorg over zijn diepste morele overtuiging deel ik. En dan gaat het met name over zijn omgang met vrouwen, zijn onzorgvuldig omgaan met de waarheid, zijn manipulaties van de feiten en ook zijn beledigen van tegenstanders en van zijn voormalige politieke vrienden die het nu niet met hem eens zijn. Dat gaat werkelijk alle perken te buiten.”
„Wie de achterliggende weken toespraken van Trump heeft gehoord krijgt plaatsvervangende schaamte” - Robert M. Frazier, hoogleraar filosofie van Geneva College in Beaver Falls
Schaamte
Robert Frazier vindt dat orthodoxe christenen hier niet te gemakkelijk overheen moeten stappen. „Het is goedkoop als gezegd wordt dat berichten hierover alleen maar door de linkse media worden verspreid. Wie de achterliggende weken toespraken van Trump heeft gehoord krijgt plaatsvervangende schaamte. Ook al wil je op Trump stemmen, dan moet je eerlijk erkennen dat hij zich geregeld onfatsoenlijk en zelfs immoreel gedraagt. Vooral in het verleden hebben orthodoxe christenen geprobeerd berichten hierover weg te moffelen of te bagatelliseren.”
Wayne Grudem zegt dat hij juist vanwege dit gedrag liever had gezien dat er een andere kandidaat zou zijn geweest. „Ik heb dat vorig jaar al eens geschreven. Alleen al omdat ik er tegen opzag dat ik Trump weer moest verdedigen tegenover progressieve collega’s die gelijk hadden als ze me aanvielen over het wangedrag van Trump.”
Thuisblijven
Zowel opinieonderzoeken als gesprekken met orthodoxe christenen in de Verenigde Staten wijzen uit dat een aantal van hen deze presidentsverkiezingen wil thuisblijven.
Voor dr. Albert Mohler, rector van het baptistenseminarie in Louisville in de staat Kentucky is dat geen optie. „Ik snap die gedachte, maar in het licht van de Bijbel is ze niet te verdedigen. Verkiezingen hebben alles te maken met hetgeen de Bijbel leert over rentmeesterschap.”
Grudem deelt dat. „Elke christelijke burger die in een democratie leeft heeft op zijn minst een minimale verplichting om goedgeïnformeerd te zijn en te stemmen op kandidaten die een beleid voorstaan dat het meest consistent is met de Bijbelse principes. De mogelijkheid om te helpen bij het selecteren van het soort regering dat we zullen hebben is een rentmeesterschap dat God toevertrouwt aan burgers in een democratie.”
Mohler zegt dat wanneer een burger niet stemt, hij daarmee de stem van anderen meer gewicht geeft. „En dat kan dus de stem zijn van iemand die totaal tegen Gods geboden wil ingaan. Als je thuisblijft en dus geen tegenwicht biedt, draag je daar medeverantwoordelijkheid voor.”
Daarbij zegt Mohler dat een christen de plicht heeft om „zorgvuldig en biddend” de keus te bepalen. „Veel conservatieve christenen kiezen vrij klakkeloos voor de Republikeinse Partij. Maar we moeten niet vergeten dat dit geen christelijke partij is. Die missen we in de VS. En het kan zijn dat, bijvoorbeeld op lokaal niveau, uiteindelijk een onafhankelijke of Democratische kandidaat toch de voorkeur verdient.”
„Alleen vanuit strategische overwegingen proberen Republikeinen christenen te werven door in te spelen op gevoelens van onvrede en angst” - Mark Chandler, baptistenpredikant van een megakerk in Dallas, Texas
Megakerk
Mark Chandler, baptistenpredikant van The Village Church, een megakerk in Dallas in de staat Texas, ging in een preek op 6 oktober nog een stap verder. Hij zei dat de Republikeinse Partij wel graag de steun van christenen heeft, „maar ze is niet christelijk. Deze partij deelt onze diepste drijfveren niet. Alleen vanuit strategische overwegingen proberen Republikeinen christenen te werven door in te spelen op gevoelens van onvrede en angst. Zo van: „Als de Democraten het voor het zeggen krijgen, dan komt er vervolging. Stem maar op ons, dan ben je veilig. Wij verdedigen de christelijke waarden.” Maar lees hun partijprogram uit 1972. Toen stond er geen enkel woord in over God of abortus”, aldus Chandler. „Toen ze in dat jaar de verkiezingen verloren, stelden ze hun koers bij om conservatieve christenen achter zich te krijgen.” Chandler riep in de preek zijn toehoorders op de Republikeinse Partij en politici kritisch te volgen bij verkiezingen en verder „biddend en met een open Bijbel” een keus te maken.
Michael Haynes, emeritus hoogleraar politicologie aan het Patrick Henry College in Purcellville in de staat Virginia begrijpt dat het soms voor christenen lastig is om een keus te maken. „Als je zowel de programma’s van de twee partijen als de speerpunten van beide kandidaten bekijkt, zitten daar dingen in die we moeten afwijzen, maar evenzeer zaken die we kunnen waarderen. Zeggen dat Trump alles goed en Kamala Harris alles fout doet is onterecht.”
Daniël
Haynes vertelt dat hij een keus maakt aan de hand van een waardenpiramide. „Daarin is een gelaagdheid van waarden te zien. Bovenaan staat het gebod dat we Gods eer moeten zoeken. Het zal duidelijk zijn dat we door onze zonden daarin ernstig tekortschieten. Daarna komen de terreinen die exclusief aan Gods macht zijn toebedeeld. Deze raken de ethische kwesties zoals abortus, euthanasie en ivf. We moeten als mensen van het leven afblijven. Dan komen de terreinen waar we wél kunnen, mogen en zelfs moeten handelen. Denk aan huwelijk, gezin, gezag en milieu. Als je op die piramide van boven naar beneden afdaalt, dan is een abortusstandpunt meer bepalend dan een milieuparagraaf. Hoewel die laatste zeker niet onbelangrijk is.”
„Wat zou Mozes, wat zou Daniël doen? Wat gebiedt Paulus? Of wat zegt de Heere Jezus?” - Ds. Foppe van der Zwaag, emeritus predikant Heritage Reformed Congregations
Ds. Van der Zwaag gebruikt de piramide niet. Maar als gemeenteleden hem om raad vragen, geeft hij hun wel advies. Daarbij moet hij zich van de Amerikaanse wetgever onthouden van het noemen van een concrete naam. Dat verbiedt het Johnson Amendement. „Maar ik vraag gemeenteleden dan: „Wat zou Mozes, wat zou Daniël doen? Wat gebiedt Paulus? Of wat zegt de Heere Jezus?” Door het zo concreet te maken gaan mensen nadenken. En het allerbelangrijkste is dat ze hun keus voor Gods aangezicht kunnen verantwoorden.”
Zie ook rd.nl/johnson voor een uitleg van het Johnson Amendement.
