Semaglutide, de werkzame stof in de populaire diabetes- en afslankmiddelen Ozempic en Wegovy, lijkt ook effectief bij chronisch nierfalen. Dat hebben onderzoekers onder leiding van het UMC Groningen ontdekt.
Bij patiënten die 24 weken achtereen Ozempic (semaglutide) kregen toegediend, halveerde de hoeveelheid eiwit in de urine, een indicator voor nierschade. Verder verminderde de mate van nierontsteking met 30 procent. Ook nam de bloeddruk af en raakten patiënten 10 procent van hun gewicht kwijt.
Hoofdonderzoeker prof. dr. Hiddo Lambers Heerspink, klinisch farmacoloog bij het UMC Groningen, is zeer enthousiast over de resultaten. „Het mooie is dat het medicijn zowel directe als indirecte effecten op de nieren heeft.”
Heerspink presenteerde de resultaten van het onderzoek vrijdag op het jaarlijkse congres van de American Society of Nephrology. De publicatie verscheen dezelfde dag in het toonaangevende vakblad Nature Medicine.
Razend populair
De farmacoloog kwam aan het begin van de coronapandemie op het idee om te onderzoeken of Ozempic helpt tegen chronische nierziekte, waarbij de nieren niet goed meer werken. Eerder ontdekte hij dat een andere klasse diabetesmedicijnen, de zogeheten SGLT2-remmers, goed werkt bij patiënten met chronische nierschade zonder diabetes.
De studie werd uitgevoerd in Canada, Duitsland, Spanje en Nederland. Ruim honderd nierpatiënten deden eraan mee, van wie de helft Ozempic kreeg. Heerspink zou graag vervolgonderzoek doen met meer deelnemers. „Alle signalen staan op groen. Ik zou graag willen uitzoeken of het middel kan leiden tot minder dialyses en niertransplantaties. En of dit medicijn ook goed werkt bij nierpatiënten zónder obesitas.” Hij stuit daarbij wel op één probleem: het is lastig om aan het razend populaire medicijn te komen.
Enorme hap
Semaglutide, de werkzame stof in Ozempic, is in eerste instantie door het Deense bedrijf Novo Nordisk ontwikkeld voor de behandeling van diabetes type 2. Het middel wordt echter ook volop als afslankmiddel gebruikt, onder de merknaam Wegovy. Omdat zowel suikerziekte als overgewicht veel voorkomt, is er wereldwijd een enorme vraag naar het medicijn. Vermoedelijk neemt de vraag de komende tijd af door het beschikbaar komen van een nog effectiever middel: tirzepatide (Mounjaro), dat de Amerikaanse farmareus Eli Lily begin november op de markt brengt.
Ozempic wordt alleen vergoed voor patiënten met diabetes type 2 en ernstig overgewicht. Het afslankmiddel Wegovy, met dezelfde werkzame stof, wordt echter niet vergoed.
Het Zorginstituut raadt vergoeding van Wegovy om meerdere redenen af. Zo is niet bekend hoe het middel verantwoord kan worden afgebouwd. Ook speelt het wereldwijde tekort aan semaglutide mee. Daarnaast kan vergoeding een enorme hap uit het zorgbudget nemen. De kosten kunnen oplopen tot 1,3 miljard euro per jaar.