„Leve de vrijheid! Wij willen naar Europa!” Tienduizenden Georgiërs verzamelden zich zondagavond in aanloop naar de parlementsverkiezingen in de hoofdstad Tbilisi. En dat is niet voor het eerst: al maanden protesteren demonstranten tegen de regering en eisen ze meer toenadering tot de Europese Unie.

De betogingen hebben alles te maken met het beleid dat de Georgische regeringspartij Georgische Droom (GD) voert, stelt Zweers, die als Oost-Europakenner verbonden is aan Instituut Clingendael. „In juni nam ze tot ongenoegen van de bevolking een buitenlandse agentenwet aan, die bepaalt dat organisaties die meer dan een vijfde van hun financiering uit het buitenland ontvangen, zich moeten registreren als buitenlands agent.”

GD is de afgelopen maanden bovendien steeds nadrukkelijker een anti-Europees verhaal gaan houden. „Dat is enerzijds opmerkelijk, aangezien de regering in 2022 zelf het EU-lidmaatschap aanvroeg en Georgië vorig jaar ook kandidaat-lid is geworden. Tegelijkertijd gebruikt de regering het Europese pad om steun van de bevolking te vergaren.”

Revolutie

Maar achter de schermen werkt de regering samen met de Russische president Vladimir Poetin, ziet de Oost-Europadeskundige. Daarom staat er volgens hem bij deze verkiezingen geopolitiek gezien veel op het spel. „Als de oppositie wint, zal het EU-pad naar alle waarschijnlijkheid verder worden ingeslagen. Maar als GD zaterdag opnieuw de winnaar is, zal de focus steeds meer op Rusland komen te liggen.”

De verkiezingen brengen volgens Zweers ook de Georgische democratie aan het wankelen. „De regering heeft gezegd dat wanneer ze wint, ze verschillende oppositiepartijen gaat verbieden. Die worden in de ogen van de regering te veel door het Westen gestuurd en zouden een revolutie willen ontketenen.”

„Als GD zaterdag opnieuw wint, zal de focus steeds meer op Rusland komen te liggen” - Wouter Zweers, Oost-Europakenner

Hoewel uit de meeste onderzoeken blijkt dat zo’n 80 procent van de Georgiërs voorstander is van toenadering tot de EU, hoeft dat volgens de Oost-Europadeskundige niet te betekenen dat pro-Europese oppositiepartijen gaan winnen. De peilingen bevestigen dat: GD en pro-Europese partijen gaan gelijk op.

Conservatief

Dat komt doordat de oppositie onderling erg verdeeld is, stelt Zweers. Bovendien is de grootste oppositiepartij UNM door eerdere schandalen en corruptie niet populair meer. Daarentegen beweert GD ervoor te zorgen dat Georgië niet in conflict komt met Rusland. Daar komt bij dat de maatschappij nog altijd behoorlijk conservatief is en daardoor openstaat voor het narratief dat de EU gelijkstaat aan het doordrukken van lhbti-rechten die tegen de orthodox-christelijke waarden van het land ingaan.

Of de verkiezingen eerlijk zullen verlopen, vindt de Oost-Europakenner lastig te beoordelen. „Hele duidelijke signalen dat Rusland zich erin mengt, heb ik niet. Wel is het zo dat de informatie die het volk bereikt politiek gekleurd is en GD kritische maatschappelijke debatten de kop in probeert te drukken.”

Hoe dan ook zal het na de verkiezingen onrustig worden in Georgië, verwacht Zweers. „Als de huidige regering wint, zal de oppositie dat niet zomaar accepteren en zullen de betogingen doorgaan. Anderzijds, als de oppositie wint, is het maar de vraag of er een vreedzame overdracht van de macht plaatsvindt. De regeringspartij en de Russische ambassadeur in Georgië hebben al gezegd dat ze de uitslag dan niet zullen erkennen.”