Dat staat in de Klimaatnota die minister Hermans (Klimaat en Groene Groei) donderdag heeft gepresenteerd. Volgens Han Slootweg, operationeel directeur bij netbeheerder Enexis en hoogleraar elektrische energietechniek aan de TU Eindhoven, draagt het bouwen van extra trafohuisjes „wezenlijk” bij aan het oplossen van de netcongestie.

„Het is heel belangrijk dat we dit doen”, zegt Slootweg. „Of het nu gaat om het laag-, midden- of hoogspanningsnet: er is overal gebrek aan capaciteit. Tegelijkertijd: het bouwen van meer trafohuisjes laat onverlet dat er ook geïnvesteerd moet worden in het midden- en hoogspanningsnet. De investeringen in de verschillende netten moeten gelijke tred houden.”

Het verschilt, merkt Slootweg, in hoeverre de bouw van trafohuisjes stuit op gebrek aan maatschappelijk draagvlak. „Een netbeheerder heeft enige flexibiliteit waar hij zo’n huisje neerzet: voor of achter de boom, links of rechts van de kruising. Netbeheerders doen er goed aan zich daarin flexibel op te stellen. Tegelijkertijd moeten mensen zich realiseren dat netbeheerders de trafohuisjes voor hén bouwen. Het gaat er uiteindelijk om dat de zonnepanelen, elektrische auto’s en elektrische kookplaten blijven functioneren.”

Nieuwe prijsprikkel

Minister Hermans heeft verder hoge verwachtingen van een nieuwe prijsprikkel die huishoudens stimuleert hun energieverbruik beter af te stemmen op de drukte op het stroomnet. De netbeheerders hebben daar onlangs onderzoek naar laten doen en zullen een voorstel neerleggen bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM). „Het kabinet kijkt met belangstelling uit naar dit voorstel”, schrijft Hermans in de Klimaatnota.

„Een prijsprikkel voor huishoudens is verstandig beleid” - Han Slootweg, operationeel directeur bij netbeheerder Enexis

Het gaat in het ‘prijsprikkelvoorstel’ niet om de stroomprijs die de energieleverancier rekent. Netbeheerders gaan over de nettarieven en daarmee over de post ”Netwerkkosten” op de energiefactuur. Als het aan de netbeheerders ligt, betaalt de consument straks op piekmomenten een hoger nettarief dan in daluren.

Het kan om aanzienlijke tariefverschillen gaan, blijkt uit de berekeningen van adviesbureau Berenschot. In de zomer −tussen 9.00 en 16.00 uur− zouden consumenten geen netwerkkosten hoeven betalen als ze een wasje draaien. Tussen 20.00 uur en 22.00 uur betalen huishoudens daarentegen het toptarief van 0,16 euro per kilowattuur. Hoeveel huishoudens er in potentie in hun portemonnee op vooruit kunnen gaan, valt niet te zeggen zolang er geen voorstel ligt van de netbeheerders. Volgens Netbeheer Nederland zou de nieuwe prijsprikkel over vier jaar in kunnen gaan.

„Verstandig beleid”, vindt Slootweg. „Het helpt om de netcongestie op te lossen. Als het net door deze prijsprikkel tijdens piekuren minder belast wordt, hoeven netbeheerders minder investeringen te doen. Daardoor maken ze minder kosten. Dat komt de consument weer ten goede in de vorm van lagere nettarieven.”

Batterijgigant

Tot slot wil minister Hermans het gebruik van flexibele contractvormen stimuleren. Daarvoor zijn verschillende subsidiepotjes beschikbaar. Enkele maanden geleden tekende batterijgigant GIGA Storage voor het eerst een flexibel contract. Dit bedrijf beheert een enorme batterij op het terrein van de failliete aluminiumfabriek Aldel in Delfzijl. In ruil voor korting accepteert GIGA Storage dat het bedrijf niet altijd stroom kan afnemen van of terugleveren aan het net.

„Voor de korte termijn is dit type contracten absoluut cruciaal”, zegt Slootweg. „Het biedt ruimte op het stroomnet in de fase dat het net nog niet is uitgebreid. Op lange termijn zal er een balans gevonden moeten worden tussen investeringen in de uitbreiding van het elektriciteitsnet en de inzet van flexibele contracten. Hoe die balans zal uitvallen, valt op dit moment nog lastig in te schatten.”