De dreiging vanuit Rusland merken we op allerlei manieren, ziet Ducheine. Denk aan de graanblokkades, denk aan de alternatieve verklaringen voor het neerschieten van het vliegtuig MH17.

Het belangrijkste doel van Rusland is het ondermijnen van de sociale samenhang in de Europese landen. Die sociale cohesie is een lastig doelwit, maar het is wel het cement van de samenleving, weet ook Rusland. „Als er steeds water langs spoelt, wordt het verband tussen de stenen steeds losser. Dat is een traag en sluipend proces, maar het is wel heel funest voor onze samenleving.”

In de podcast Sprekend RD geeft Ducheine voorbeelden hoe Rusland de samenlevingen in Europa bedreigt. Daarnaast is Rusland ook zichtbaar aanwezig op onder meer de Noordzee. „Informatie verzamelen is nodig voordat je actie kunt ondernemen.”

Of Nederland en andere landen op dezelfde manier in Rusland te werk gaan, kan Ducheine niet bevestigen, omdat die informatie niet openbaar is. Wel geeft hij aan dat Nederland net zo goed bezig is om inzicht te krijgen in de digitale programma’s van onder meer Rusland en China.

Paul Ducheine roept Nederlanders op zich breed te laten informeren. „De een is heel zorgvuldig in het nieuws dat hij of zij consumeert, een ander zit in een bubbel en heeft dat zelf niet eens in de gaten. Wie ziet wat er gebeurt, gaat het ook snappen. Het is net als met een tekenspelletje met nummers. We moeten leren de cijfertjes –dat wat we zien– aan elkaar te verbinden. Dan gaan we de samenhang zien.”

De brigadegeneraal pleit ervoor dat we ervoor oppassen om niet gevangen te zitten in „ons algoritme”, met andere woorden: Nederlanders moeten zich niet laten leiden door dat wat de sociale media hen steeds vanuit een bedaalde hoek tonen, maar breder kijken. „Als een andere staat (zoals Rusland – red.) onder de Nederlandse huid kruipt, dan zijn we de pisang.”