Een echt aardbevingsgebied kun je Nederland niet noemen. Toch loopt er in het oosten van Brabant een breuk in de aardkorst die, als je er oog voor hebt, overal in het landschap zijn sporen toont.
Het is even zoeken om het wandelknooppunt dat de Peelrandbreukroute markeert te vinden. Nadat we de oude kasteeltuin achter de parkeerplaats een paar keer hebben doorkruist, staan we er ineens naast. Die extra omzwervingen brachten ons wel meteen langs het Klein Kasteel en de ruïne van het Groot Kasteel.
De plaats van beide kastelen in het landschap heeft een directe relatie met de geologische breuklijn. Ze liggen aan de hoge, natte kant van de voor grondwater ondoordringbare breuk en maakten voor de watervoorziening gebruik van het natuurlijk verval van het riviertje de Vlier.
Op naar het Heiakkerpark, op het eerste gezicht een doorsnee park in een nette nieuwbouwwijk. Om de waarde ervan in te zien, moet je een spade dieper steken. Dit is exact de plek waar de Peelrandbreuk loopt, een scheur in de aardkorst die loopt van Roermond –waar in 1992 een naar onze begrippen forse aardbeving plaatsvond– naar Oss. Bovengronds is de breuk gemarkeerd door een dubbele rij sierappelboompjes.
We verlaten Deurne en vervolgen de route langs de Vlier. Erg charmant is het niet om met regenlaarzen door een nieuwbouwwijk te lopen, maar langs de oever ben ik er blij mee. Al is het alleen maar voor de talloze brandnetels die overal tussen het hoge gras staan.
De Vlier brengt nog een moeilijkheid met zich mee, want welke oever moeten we nu volgen? De wegwijzer leidt ons naar de rechteroever, maar in de steeds opdringeriger wordende maisakker komen we niet ver. „We kunnen altijd nog popcorn maken als we tussen de stengels verdwalen”, zegt mijn praktisch ingestelde dertienjarige metgezel bemoedigend, maar ik ben al op de terugweg. Dat blijkt verstandig. De hele linkeroever lang ligt ons geen strootje in de weg.
Na een paar kilometer komen we weer in de bebouwde kom. Het is Zeilberg, een aan Deurne vastgegroeid kerkdorp. De rooms-katholieke kerk, die eeuwenlang een verbindende factor in de plaats is geweest, vormt nog altijd het middelpunt. De deuren staan uitnodigend open, maar de beat die naar buiten waait, voorspelt niet veel goeds. De kerk is verbouwd tot fitnessruimte, een herbestemming die een ongemakkelijk gevoel geeft. Hier geen knielbanken maar roeibanken.
Na het laatste deel van de wandeling, die meer door de bebouwing ging dan ons lief is, lopen we nog even bezoekerscentrum Ossenbeemd binnen. Je kunt er kannenbuizen bekijken, een primitief leidingstelsel, toegepast door de pottenbakkers van Zeilberg. Zij zetten in het verleden het natuurlijk verval, het forse verschil in grondwaterstand en de roestkleurige klei van de Peelrandbreuk in om hun ambacht tot een succes te maken.
beeld RD
beeld RD
beeld RD
