Verlof helpt kersverse ouders om te kiezen voor gezin
Een groeiend aantal stellen neemt betaald ouderschapsverlof op, bleek onlangs uit cijfers van uitkeringsinstantie UWV. Enkele lezers van het Reformatorisch Dagblad vertellen over hun ervaringen met de regeling.
Het betaald ouderschapsverlof is een verlofmogelijkheid voor kersverse vaders en moeders. Die mogen maximaal negen weken vrijaf nemen, waarbij het UWV ze 70 procent van het loon doorbetaalt. Het verlof mogen ze aaneengesloten of gespreid opnemen, binnen een jaar na de geboorte van het kind.
De regeling bestaat sinds augustus 2022. Binnen een jaar na de invoering lieten 141.270 ouders aan het UWV weten hier gebruik van te willen maken. In het tweede jaar noteerde de uitkeringsinstantie 170.281 aanvragen; een stijging van dik 20 procent.
„Het aantal aanvragen ligt nog altijd lager dan het aantal ouders dat recht heeft op ouderschapsverlof” - Persvoorlichter UWV
Een woordvoerster van het UWV brengt wel een belangrijke nuance aan. „Werkgevers geven de aanvraag pas aan het UWV door na afloop van het ouderschapsverlof. Mede daardoor lag het aantal aanvragen in het eerste jaar lager. Maar in het begin was de regeling ook veel minder bekend, dat speelt ook mee.”
Het UWV ziet nog steeds een lichte stijgende lijn in de aanvragen. „Maar het aantal aanvragen ligt nog altijd lager dan het aantal ouders dat hier daadwerkelijk recht op heeft”, stelt de woordvoerster. Het is dus geen vanzelfsprekendheid dat jonge ouders van deze verlofregeling gebruikmaken. Het inkomensverlies dat hier tegenover staat zou hier een goede verklaring voor kunnen zijn.
Gert Jan van Veldhuizen (41): Ouders krijgen andere prioriteiten zodra ze kinderen hebben
Gert Jan (41) en Betty (35) van Veldhuizen uit Putten hebben in juli een dochter gekregen. Ze hadden al een zoon van drie en een dochter van bijna twee jaar. „Met drie jonge kinderen hebben we een druk gezin”, vertelt Gert Jan met een glimlach. „Als ik thuis ben, help ik mijn vrouw –die vaker thuis is dan ik– om de boel draaiende te houden.”
De trotse vader maakt dan ook dankbaar gebruik van het doorbetaalde ouderschapsverlof. Hij is van plan om de negen weken waar hij recht op heeft, gespreid op te nemen. „Om de week neem ik een extra vrije dag op, soms zelfs een hele week. Na de geboorte van onze andere twee kinderen heb ik ook van deze regeling gebruikgemaakt, alleen had ik mijn verlofdagen toen anders gespreid.”
Van Veldhuizen kwam op het idee om van het doorbetaalde ouderschapsverlof gebruik te maken door een tip van een vriend met wie hij samen in een Bijbelstudiegroep zit. „Hij heeft er zelf ook gebruik van gemaakt en vertelde hier enthousiast over. Toen ben ik erover gaan nadenken.”
Vroeger zou Van Veldhuizen niets van zo’n verlofmogelijkheid hebben willen weten. „Tien jaar geleden zou ik dat ronduit belachelijk hebben gevonden. Je moet werken voor je geld, punt. Maar als je kinderen hebt krijg je toch andere prioriteiten. Dat merk ik nu dus ook.”
„Als je kinderen hebt krijg je toch andere prioriteiten” - Gert Jan van Veldhuizen
Soms krijgt Van Veldhuizen scheve blikken van collega’s. „Heb je nu wéér vrij? vragen ze soms. Ik antwoord dan dat ik helemaal geen vrij heb, maar hard aan het werk ben – alleen dan om het thuisfront te ondersteunen. Ik help mijn vrouw met de zorg voor de kinderen, maar ik pak ook wat grotere klussen in en rondom het huis op. Denk bijvoorbeeld aan een flinke onderhoudsbeurt van de tuin.”
Van Veldhuizen begrijpt het wel dat zijn jongere collega’s vinden dat hij veel vrij neemt. Voordat hij kinderen kreeg, vond hij zelf ook dat een medewerker er wel erg vroeg tussenuit kneep als die rond 17.30 uur naar huis ging. Toch laat hij het niet zomaar over zijn kant gaan als collega’s een opmerking maken over zijn ouderschapsverlof. „Dan zeg ik: als je later zelf kinderen hebt, praten we wel verder.”
Vanwege zijn werk –Van Veldhuizen verkoopt keukens en badkamers– spreekt hij vaak met klanten. Die vertellen hem soms dat ze er spijt van hebben dat ze, toen hun kinderen nog jong waren, te weinig thuis waren. „Dat gevoel wil ik op latere leeftijd niet hebben. Daarom maak ik dankbaar gebruik van die negen weken ouderschapsverlof.”
Janita Molenaar (29): Regeling geeft ouders de kans om zich op hun gezin te richten
Janita Molenaar (29) kreeg vorig jaar juli met haar man Joan (27) een dochter: Naomi. Het echtpaar uit Ridderkerk hoefde niet lang na te denken over het opnemen van het betaalde ouderschapsverlof.
„Ik was in juli uitgerekend”, vertelt moeder Molenaar. „Ik ben leraar aardrijkskunde op een middelbare school. In het onderwijs tellen de vakanties niet mee als verlofdagen. Hierdoor had ik –omdat ook de herfstvakantie in die periode viel– uiteindelijk tot december zwangerschapsverlof.”
De docente koos ervoor om daarop aansluitend negen weken ouderschapsverlof op te nemen. „Ik wilde zo lang mogelijk aaneengesloten bij mijn dochter zijn, dus het was voor mij geen optie om het ouderschapsverlof gespreid op te nemen. Door te kiezen voor een aaneengesloten periode kon ik tot eind maart thuisblijven om voor haar te zorgen. Hierdoor ben ik uiteindelijk negen maanden met verlof geweest. In de toekomst zou ik op dezelfde manier mijn verlofdagen inzetten.”
Echtgenoot Joan maakte eveneens gebruik van het betaalde ouderschapsverlof. Hij koos er echter voor om zijn verlofdagen te spreiden en nam iedere week een dag verlof op. „Dat kon hij zo een jaar lang doen”, vertelt de 29-jarige Ridderkerkse. „Hij was hier erg blij mee omdat hij hierdoor meer van onze dochter meekreeg.”
Molenaar krijgt van aanstaande ouders weleens de vraag of ze er verstandig aan doen om gebruik te maken van het doorbetaalde ouderschapsverlof. Ze raadt hen aan om die kans zeker niet te laten liggen. „Je krijgt zo de mogelijkheid om je aandacht te richten op je gezin. Zeker in een maatschappij waarin het gezin steeds minder de hoeksteen van de samenleving lijkt te worden, is zo’n verlofregeling iets om met beide handen aan te grijpen.”
„Je krijgt de mogelijkheid om je aandacht te richten op je gezin” - Janita Molenaar
Tegelijk heeft de regeling wel iets wrangs, vindt ze. De vader of moeder die hier gebruik van wil maken krijgt weliswaar 70 procent doorbetaald, maar niet iedere Nederlander kan daarvan rondkomen. „Niet iedereen heeft dus daadwerkelijk de keuze om ouderschapsverlof op te nemen. Dat vind ik jammer, want wat mij betreft heeft iedere ouder hier evenveel recht op.”
Op termijn zou Molenaar zich het liefst helemaal storten op het gezinsleven. „Ik sta met plezier voor de klas, maar voor mij is het gezin het belangrijkste. Niet alleen als de kinderen nog klein zijn, maar juist ook als ze ouder worden. Ik herinner me nog dat mijn moeder altijd klaarzat met limonade en een koekje als ik thuiskwam van de basisschool. Op die manier wil ik er later ook zijn voor mijn gezin.”
