Wat wil het kabinet-Schoof? Het vrijdagmiddag gepresenteerde regeerprogramma onthult de belangrijkste ambities van de ministers. Een overzicht.
Controle Onderwijsinspectie
Staatssecretaris Paul van Funderend Onderwijs zet haar plan door om de Onderwijsinspectie een controlerende rol te geven in het informeel onderwijs. Daaronder vallen niet alleen islamweekendscholen, maar ook het kerkelijk jeugdwerk. Paul zal wel extra aandacht besteden aan de uitvoerbaarheid van de wet. Nog dit jaar komt er een internetconsultatieronde.
Nog voor de begrotingsbehandeling van Onderwijs stuurt het kabinet een herstelplan naar de Tweede Kamer voor de verbetering van de onderwijskwaliteit. De nadruk ligt op rekenen, taal en schrijven.
Het kabinet schrapt de beurzen voor startende wetenschappers, de subsidieregeling voor brede brugklassen en wil het mes zetten in het aantal internationale studenten. Die maatregelen komen in de plaats van de in het hoofdlijnenakkoord aangekondigde bezuiniging van 1 miljard op onderwijs en onderzoek.
Israël
Nederland blijft streven naar een duurzame oplossing van het Israëlisch-Palestijns conflict, met de zogenoemde tweestatenoplossing als uitgangspunt, staat in het regeerprogramma. Die zin is nieuw en dook nog niet op in het hoofdlijnenakkoord. Het regeerprogramma herhaalt dat Nederland het bestaansrecht en het recht op veiligheid van de staat Israël steunt. Verder blijft het kabinet bij het eveneens al in het hoofdlijnenakkoord geuite voornemen te onderzoeken wanneer Nederland zijn Israëlische ambassade kan verplaatsen van Tel Aviv naar Jeruzalem, al somt het daarbij wel de nodige mitsen en maren op.
Toeslagenschandaal oplossen
Het kabinet wil de compensaties voor gedupeerden van het toeslagenschandaal voor het einde van deze kabinetsperiode afronden. Uiterlijk ergens in 2027 dus. Eerder was er nog sprake van 2030.
Extra woningen
Minister Keijzer van Volkshuisvesting trekt tot en met 2029 vijf miljard euro uit om 500.000 huizen te bouwen. Het grootste deel daarvan moet geschikt zijn voor mensen met lage inkomens en voor ouderen.
De provincies krijgen de opdracht om samen met de gemeenten voldoende woningbouw- en verstedelijkingslocaties aan te wijzen, inclusief een buffer van extra locaties om uitval of vertraging op te vangen. Als er sprake is van concurrentie krijgt woningbouw voorrang boven zonnevelden en windmolens.
Verhoging maximumsnelheid
Het kabinet komt nog dit jaar met een Actieagenda Auto. Daarin staat onder meer hoe en waar de maximumsnelheid omhooggaat naar 130 kilometer per uur.
Een deel van de gepauzeerde infrastructuurprojecten (onder meer A1/A30 (Barneveld Oost), A67 (Leenderheide–Geldrop), Volkerak- en Kreekraksluizen, vaarweg IJsselmeer–Meppel) gaat de komende jaren gefaseerd van start. Voorwaarde is wel dat er financiële en vergunningsruimte is.
Taakstrafverbod
Het kabinet wil op een bescheiden manier werk maken van minder marktwerking in de zorg. Daartoe verzoekt het de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) om de acute spoedeisende hulp, de acute verloskunde en de intensivecareafdelingen zo snel mogelijk te gaan bekostigen op basis van een vast budget. De bezoekersaantallen spelen dan geen rol meer. Of het veel uithaalt is twijfelachtig: dé reden om afdelingen te clusteren is veelal het enorme personeelstekort.
Het kabinet wil optreden tegen agressie in de zorg: zo is het rechters niet meer toegestaan patiënten of bezoekers die hulpverleners fysiek belagen weg te laten komen met een taakstraf.
Dat het eigen risico in 2025 en 2026 wordt bevroren op 385 euro en vanaf 2027 verlaagd naar 165 euro stond al in het hoofdlijnenakkoord. Gevolg daarvan is wel dat de zorgpremie fors zal stijgen. Maar geen nood, belooft het kabinet; voor burgers wordt die stijging per saldo „volledig gecompenseerd” via een verlaging van de inkomstenbelasting en voor bedrijven via de Aof-premie.
De subsidie voor de Maatschappelijke Diensttijd moet er, als het aan het kabinet ligt, echt aan geloven en wordt afgeschaft, aldus het regeringsprogramma.
Kindregeling
De kinderbijslag en het kindgebonden budget gaan als het aan het kabinet ligt in de toekomst op in één nieuwe kindregeling. Die zal in ieder geval aan een belangrijke voorwaarde moeten voldoen: ze mag er niet voor zorgen dat lagere inkomens, dan wel hogere inkomens, erop voor- of achteruitgaan.
Verder gaat staatssecretaris Idsinga aan de slag met de herziening van het belastingstelsel. Komend voorjaar schetst hij daartoe de keuzeopties. Ook wil het kabinet werk maken van een nieuw arbeidsongeschiktheidsstelsel. Verschillende voorstellen daarvoor zijn al uitgewerkt door een onafhankelijke commissie.