De Tweede Kamer debatteerde donderdag urenlang met de minister van Asiel en Migratie.

In het debat, dat nogal stekelig verliep, oogstte Faber veel kritiek op haar besluit om de landelijke subsidie voor de Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen (LVV’s), beter bekend als de bed-bad-broodregeling, stop te zetten. Ook regeringspartijen VVD en NSC, die het voorstel an sich niet van zich werpen, willen dat de minister stappen zet om te voorkomen dat vreemdelingen, die gebruikmaken van de LVV’s, straks overlast gaan geven.

Spreidingswet

De voormalige coalitiepartijen CDA en D66 uitten zich ook bijzonder kritisch over het voornemen van de minister de spreidingswet in te trekken. Is het niet verstandig pas over zo’n maatregel na te denken als de instroom eerst fors is beperkt?, vroeg Henri Bontenbal zich af. „Zo laat je de boel toch gewoon bewust tegen de muur rijden?” aldus de CDA’er. Faber hield echter voet bij stuk. Ze zei zich vooral te willen richten op terugkeer en instroombeperking. „Je moet niet gaan dweilen met de kraan open”, aldus de minister.

Ook partijen ter rechterzijde van de coalitie toonden zich bezorgd. Zo uitte JA21 de vrees dat de minister straks alsnog gebruik gaat maken van de dwangmogelijkeid in de wet, als blijkt dat er te weinig opvangplekken zijn. De partij wil dat de spreidingswet ‘separaat’ wordt ingetrokken en dus niet pas van tafel gaat nadat de asielcrisiswet wordt aangenomen. Voor die laatste optie kiezen de coalitiepartijen in het hoofdlijnenakkoord.

Maar volgens Faber is dwang nu nog helemaal niet aan de orde. Toch kan de noodzaak daartoe zich al snel aandienen. Als begin volgend jaar blijkt dat er te weinig opvangplekken beschikbaar zijn, zal de minister toch echt iets moeten.

Staatsnoodrecht

Grote irritatie ontstond toen de NOS tijdens het commissiedebat meldde dat Faber snel een deel van de Vreemdelingenwet 2000 buiten werking wil stellen om zo tijdelijk verregaande asielbeperkende maatregelen te kunnen nemen. Daarbij zou het onder meer gaan om het inperken van de mogelijkheid om keer op keer een nieuw asielverzoek in te dienen en het schrappen van de mogelijkeid voor meerderjarige kinderen om hun ouders achterna te reizen, wanneer die door Nederland zijn erkend als vluchteling.

Oppositiepartijen zijn woedend over het voornemen van Faber. Die vinden dat ze de Kamer feitelijk buitenspel zet. Het kabinet kan namelijk het staatsnoodrecht inzetten om de asielcrisiswet van kracht te laten worden. Pas na drie maanden moet zo’n besluit gevolgd worden door het indienen van een zogenoemde voortduringswet, waar een meerderheid van de Tweede en de Eerste Kamer vervolgens mee moet instemmen. Ondemocratisch is dat volgens Faber echter niet. „Zo werkt het noodrecht in Nederland nu eenmaal.”

Vrijdag presenteert premier Schoof het regeringsprogram van zijn kabinet; de uitgewerkte versie van het hoofdlijnenakkoord. Daaruit moet blijken hoe ver het kabinet wil gaan met het beteugelen van de asielmigratie én of die plannen kunnen rekenen op de instemming van PVV, VVD, NSC en BBB.