Vakbladen volgen de kelderende prijzen van zonnepanelen met grote aandacht. „Ze gaan er voor ramsjprijzen uit”, zegt Eddy Buiting van Installatie.nl. En ook Edwin van Gastel, hoofdredacteur van Solar Magazine, noemt de prijzen momenteel „historisch laag”.

De prijs die groothandels op de Europese markt aan fabrikanten betalen is in een jaar tijd gehalveerd. In november 2022 waren de panelen zelfs nog drie keer zo duur als nu. Vanwaar die keldering? En is dit het perfecte moment om zonnepanelen aan te schaffen, of maant nieuw overheidsbeleid tot terughoudendheid?

De reden waarom zonnepanelen nu zo goedkoop zijn, is in één woord samen te vatten: China. „Dat land is de zonnepanelenfabriek van de wereld”, legt Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging voor Duurzame Energie (NVDE) uit. 80 tot 90 procent van alle panelen ter wereld komt er vandaan. Na de inval van Rusland in Oekraïne steeg de wereldwijde vraag razendsnel, vooral door hoge stroom- en gasprijzen. De vraag was groter dan het aanbod, materialen waren schaars, de panelen duur. China besloot volop fabrieken te bouwen.

Productiecapaciteit

Nu is de situatie omgedraaid. De prijs voor elektriciteit is in Nederland en elders weer flink gedaald, ondertussen is de productiecapaciteit twee keer zo groot als de wereldwijde vraag. In Rotterdam, de Europese doorvoerhaven waar de meeste Chinese zonnepanelen ter wereld binnenkomen, liggen de magazijnen volgeladen.

Nu het aanbod zoveel groter is dan de vraag, beconcurreren de grote Chinese fabrikanten elkaar snoeihard. Van Gastel verwijst naar de nieuwste halfjaarcijfers van het Chinese bedrijf Trina Solar, dat 6 miljard dollar omzet draaide, maar slechts 74 miljoen euro winst maakte. „Dat verklaart de lage prijzen.”

„Men maakt zich minder zorgen over de energierekening” - Edwin van Gastel, hoofdredacteur Solar Magazine

Toch vertalen die ”ramsjprijzen” zich niet een-op-een naar de prijzen voor de consument. Installateurs maken nog evenveel uren voor het plaatsen, en de lonen van personeel zijn juist gestegen. Sommige materialen, zoals de aluminium pootjes, zijn duurder geworden, zegt hoogleraar Wilfried van Sark (Universiteit Utrecht). Toch zijn de totaalkosten voor consumenten vaak lager dan een jaar geleden. Volgens vergelijkingswebsite Gaslicht.nl kostte een set van acht panelen inclusief installatie begin 2023 nog 6400 euro, nu is dat minder dan 5100 euro.

Minder installaties

Is dit het perfecte moment om zonnepanelen te kopen? Veel Nederlanders lijken te denken van niet. In 2023 vonden nog 600.000 installaties plaats, in de eerste acht maanden van 2024 slechts 225.000. Dat getal tikt in heel 2024 hoogstens de 300.000 aan, denkt marktexpert Van Gastel.

Hij verklaart de terughoudendheid door zwabberend overheidsbeleid –het in een keer afschaffen van de salderingsregeling en de terugleverheffingen van stroomleveranciers. Lage stroomprijzen drukken de vraag verder. „Men maakt zich minder zorgen over de energierekening.” Maar: Nederland is zowat internationaal koploper zonnepanelen leggen; raakt de markt ook niet gewoon verzadigd? „Absoluut niet, er zijn nog ruim vijf miljoen woningen te gaan.”

Juist nu kan het slim zijn nog snel zonnepanelen aan te schaffen, benadrukt hij. De aanschafprijs is relatief laag en er zijn genoeg installateurs beschikbaar. Wie nu zonnepanelen neemt, profiteert nog tot 2027 van de financieel gunstige salderingsregeling. Die komt erop neer dat je de overtollige zon die je in de zomer opwekt, kan wegstrepen tegen de anders dure stroom in de winter.

Terugverdientijd

Door het afschaffen van de regeling loopt de terugverdientijd van zonnepanelen straks fors op, toont onderzoek van Vereniging Eigen Huis. Twee jaar geleden was die nog vijf jaar, ook door de hoge stroomprijzen. Wie in 2027 zonnepanelen neemt, heeft die soms pas in veertien jaar terugverdiend. „Als je ze nu installeert”, zegt Van Gastel, „lukt dit met het staartje van de salderingsregeling nog in acht à negen jaar.”

Wel varieert die terugverdientijd enorm per type huishouden, zegt Van der Gaag. „Zonnepanelen zijn vooral gunstig voor wie veel stroom gebruikt voor bijvoorbeeld een elektrische auto, en dat doet als de zon schijnt.”