De oorzaak van de grote computerstoring woensdag was een fout in de softwarecode, dit meldt defensieminister Ruben Brekelmans. Er is volgens hem geen indicatie dat hierbij kwaadwillenden betrokken waren.
Advertentie
De oorzaak van de grote computerstoring woensdag was een fout in de softwarecode, dit meldt defensieminister Ruben Brekelmans. Er is volgens hem geen indicatie dat hierbij kwaadwillenden betrokken waren.
„De oorzaak van het probleem lag in de toegangsverlening tot het zogeheten NAFIN netwerk”, aldus Brekelmans in een verklaring op X. „Door een fout in de softwarecode was het niet mogelijk verbinding te maken met dit netwerk.”
Op zeer korte termijn zullen er weer vluchten landen op Eindhoven Airport na de grote storing woensdag. Dit meldde de luchthaven iets voor 18.30 uur op X.
Iets na 17.00 uur vertrokken woensdagmiddag de eerste vluchten vanaf het vliegveld nadat het luchtverkeer sinds woensdagochtend had stilgelegen. Vluchten werden geannuleerd of verplaatst naar omliggende vliegvelden.
Eindhoven Airport vraagt reizigers de website te checken voor actuele informatie over de vluchten.
Een aangifte doen op de website van de politie is weer mogelijk. Door de landelijke storing bij DigiD kon dat woensdag enige tijd niet. De politie meldt nu dat de problemen voorbij zijn.
Wie op een andere manier aangifte wil doen, is volgens de politie welkom op het dichtstbijzijnde politiebureau of via telefoonnummer 0900-8844.
De storing bij DigiD is sinds woensdagmiddag opgelost. De problemen begonnen dinsdagavond. Door de storing konden veel gemeenten geen paspoorten, identiteitskaarten en rijbewijzen verstrekken.
De storing in het communicatiesysteem van de hulpdiensten is grotendeels voorbij. De meeste veiligheidsregio’s melden dat ze zijn teruggekeerd naar hun gebruikelijke werkwijze.
De storing aan het communicatiesysteem begon dinsdagavond rond 22.30 uur. Grote problemen zijn er niet geweest, omdat veiligheidsregio’s konden overschakelen naar back-upsystemen en noodoplossingen. Ook was noodnummer 112 gewoon bereikbaar. „De veiligheid van onze inwoners is niet in het geding geweest”, meldde de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant rond 15.45 uur. Ook de Veiligheidsregio Utrecht zegt dat er geen problemen zijn geweest.
De veiligheidsregio’s Amsterdam-Amstelland, Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid, Noord- en Oost-Gelderland, Rotterdam-Rijnmond, Utrecht, Zuid-Holland Zuid en Zuid-Limburg melden dat ze weer zijn overgeschakeld naar hun gebruikelijke werkwijze. Hetzelfde bericht komt van de veiligheidsregio’s Drenthe, Friesland, Gooi en Vechtstreek, Haaglanden, Kennemerland, Midden- en West-Brabant, Noord-Holland Noord en Zaanstreek-Waterland.
Over de oorzaak is nog niets bekend. De Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant meldde woensdagochtend dat de storing waarschijnlijk komt door de grote storing bij het ministerie van Defensie.
Defensie heeft de oorzaak van de netwerkstoring „in beeld”, maar er is nog „geen volledige duidelijkheid”, laat het ministerie weten. Het lijkt niet te gaan om sabotage. Het zal volgens het ministerie nog uren duren voordat alle computersystemen weer draaien.
„Steeds meer systemen die vandaag zijn getroffen door de netwerkstoring worden hersteld. Daardoor kunnen de werkprocessen gefaseerd opstarten. Naar verwachting neemt dit nog enige uren in beslag”, aldus Defensie. „Op dit moment is er geen indicatie dat het gaat om een actie van kwaadwillenden.”
Door de storing in het netwerk bij Defensie kwamen ook andere ministeries in de problemen die gebruik maken van dit netwerk. Het communicatiesysteem van de hulpdiensten haperde, inloggen met DigiD was niet mogelijk en op luchthaven Eindhoven konden geen vliegtuigen landen en opstijgen.
Inmiddels zijn al weer verscheidene systemen opgestart. Zo kan weer ingelogd worden met de DigiD. Ook doen alle meldkamersystemen het weer, meldt een woordvoerder van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De verwachting is dat rond 17.00 uur het eerste vliegtuig weer de lucht in kan gaan.
„Get used to it”, zei justitieminister David van Weel woensdagochtend over de grote computerstoring die overheidsdiensten heeft getroffen. Politici van coalitie- en oppositiepartijen reageren verontwaardigd op die opmerking.
„Als je vitale infrastructuur kwetsbaar is, heeft dat direct impact op je nationale veiligheid”, schrijft Songül Mutluer (GroenLinks-PvdA) op X. „Nee, daar mogen we niet aan wennen. We moeten zorgen dat we weerbaar en niet afhankelijk zijn.”
„Wat een vreemde (en oncollegiale) reactie op zo’n grote storing”, schrijft Hanneke van der Werf (D66). „Nederlanders mogen erop vertrouwen dat de politie haar werk kan blijven doen. Van een nieuwe minister van J&V verwacht ik meer ambitie dan dit.”
Eerder op de dag zei Van Weel: „Kwetsbaarheden gaan we altijd houden. De kwestie is hoe snel kunnen we zorgen dat we kunnen doorwerken als er een storing is, en hoe snel kunnen we de storing vinden en zorgen dat het weer online komt.” Van Weel benadrukte ook dat overheid en bedrijfsleven weerbaarder moeten worden en dat daarvan al jaren werk wordt gemaakt.
Hoewel Lilian Helder (BBB) het ermee eens is dat het onmogelijk is om te garanderen dat systemen altijd werken, vindt ze dat de uitspraken van Van Weel „uit de bocht vliegen”. „Er is werk aan de winkel en snel ook, maar dat weten de hulpdiensten al jaren.”
Ingrid Michon-Derkzen (VVD) lijkt zich wel achter de minister, een partijgenoot, te scharen: „Deze storing toont weer aan hoe kwetsbaar onze digitale systemen zijn. Het is essentieel dat er goede terugvalopties zijn, zeker waar het om onze eigen veiligheid gaat.”
Door de landelijke storing bij DigiD is het woensdag ook niet mogelijk om online aangifte te doen bij de politie. Die vraagt mensen om naar het dichtstbijzijnde politiebureau te komen of om 0900-8844 te bellen, het nummer voor niet-spoedeisende gevallen.
Het is niet duidelijk of de storing bij DigiD verband houdt met computerstoringen op andere plekken. Die storing trof onder meer het alarmerings- en communicatiesysteem van de hulpdiensten. Die moeten terugvallen op noodscenario’s. Daardoor zijn er geen gevolgen voor de inzet van de hulpdiensten. Noodnummer 112 is gewoon bereikbaar.
De Deense regering komt met een ministerie voor staatsveiligheid en noodbeheer. Daarmee hoopt Kopenhagen beter om te kunnen gaan met cyberaanvallen, spionage en andere crises. Het nieuwe ministerie maakt deel uit van een kabinetsreorganisatie van premier Mette Frederiksen.
„We moeten ons voorbereiden op meer cyberaanvallen”, zei ze tijdens een persconferentie in de Deense hoofdstad. Frederiksen vertelde dat Denemarken het risico loopt dat „delen van de kritieke infrastructuur” stilgelegd kunnen worden. „We zien steeds vaker extreem weer: zware regenval, overstromingen en droogtes. Daarbovenop komt nog de dreiging van spionage en milieuschadelijke incidenten.”
Het Deens Centrum voor Cyberveiligheid (CFCS) verhoogde in juni het dreigingsniveau van laag naar medium, het derde niveau op een schaal van vijf. Medium betekent dat Deense organisaties mogelijk het slachtoffer worden van cyberaanvallen. Minister van Defensie Troels Lund Poulsen zei toen dat dit te maken had met de toenemende dreiging vanuit Rusland.
De eerste veiligheidsregio’s melden dat de storing met het communicatiesysteem voor hulpdiensten voorbij is. De Veiligheidsregio Utrecht meldt bijvoorbeeld dat het probleem is verholpen.
„Alle systemen werken weer als gebruikelijk. Er hebben zich geen problemen voorgedaan tijdens het alarmeren en aansturen van de operationele eenheden binnen de Veiligheidsregio Utrecht”, aldus de veiligheidsregio. Volgens een woordvoerder was er een goed werkende back-up.
Het maakt volgens de woordvoerder wel uit dat er geen grote incidenten zijn geweest. Was dat wel het geval geweest, dan was dat mogelijk „ingewikkeld” geworden. „Bij een incident met veel voertuigen ter plaatse, hadden we iets moeten verzinnen om de communicatie te blijven stroomlijnen”, zegt hij. „Normaal kunnen ze met een druk op de knop aangeven dat ze er zijn.” Ook contact zoeken met de meldkamer was dan mogelijk lastiger geweest. „Maar we hebben geen incidenten gehad waarbij het niet goed is gelopen. Dat monitoren we. We hebben gewoon ons werk kunnen doen”, aldus de woordvoerder.
Ook de veiligheidsregio’s Amsterdam-Amstelland, Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Midden, Gelderland-Zuid, Rotterdam-Rijnmond, Zuid-Holland Zuid en Zuid-Limburg melden dat ze weer teruggaan naar hun gebruikelijke werkwijze.
De storing lijkt nog niet overal voorbij. Zo meldt een woordvoerster van de Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant dat de storing daar nog niet opgelost lijkt.
Over de precieze oorzaak van de landelijke storing die dinsdagavond ontstond, is nog niets bekend.
Waar de sfeer onder wachtende reizigers binnen bij Eindhoven Airport gemoedelijk is, heerst er chaos rondom de bussen buiten die mensen naar andere vliegvelden moeten brengen. Buschauffeurs weten slechts naar welk vliegveld ze moeten rijden, niet wie ze mee moeten nemen. De gemoederen onder reizigers lopen op, een 80-jarige man spreekt een andere reiziger aan op zijn agressieve toon tegen medewerkers.
Van en naar Eindhoven gaan er sinds woensdagochtend geen vluchten, oplossingen worden gevonden bij omliggende luchthavens. Zo vertrekt een vlucht naar Boedapest vanaf Maastricht, reizigers worden opgeroepen buiten in de bus te stappen. Tot dan loopt het proces overzichtelijk, mensen rekenen hun bestellingen af bij de bar en lopen rustig naar buiten. Daar is het een komen en gaan van Flixbussen, touringcars en lijnbussen en is het overzicht verloren.
Een groep mensen wacht al op vervoer, maar niemand weet of ze voor de juiste bus in de rij staan. Achter voorruiten zijn geen briefjes met bestemmingen geplakt, het enige zichtbare is een sjaal van een plaatselijke voetbalclub. Buschauffeurs weten niet of ze reizigers van WIZZ Air of Ryanair moeten meenemen, en voor welke vlucht.
Medewerkers worden constant aangeklampt voor informatie, maar antwoorden blijven uit. Een man met TUI-hesje aan weet dat een derde bus onderweg is om nog zeventig wachtende reizigers van een vlucht mee te nemen. „Die tweede bus is gewoon weggegaan”, zegt hij. Ook valt te horen dat die derde bus slechts vijftig zitplekken heeft en er te weinig ruimte voor de bagage van iedereen is.
De processen voor het hervatten van het vliegverkeer worden op Eindhoven Airport weer opgestart, meldt de luchthaven. Dat betekent niet dat vluchten nu al vertrekken. Wanneer de eerste vliegtuigen weer vertrekken, is nog niet bekend.
Reizigers krijgen het advies om de site van de luchthaven in de gaten te houden voor actuele vluchtinformatie. Eindhoven Airport meldde eerder dat er tot zeker 17.00 uur geen vliegverkeer mogelijk is. Een woordvoerster kon nog niet zeggen wanneer er weer gevlogen kan worden.
De luchthaven kampt woensdag met een grote IT-storing op een netwerk van Defensie. De systemen die gebruikmaken van dit netwerk liggen plat. Een woordvoerster liet rond 14.00 uur weten dat de storing nog niet is opgelost. „Er wordt heel hard gewerkt om het op te lossen. Wij weten dat er problemen zijn met het netwerk van Defensie en meerdere organisaties hebben te kampen met problemen, niet alleen wij”, aldus de zegsvrouw.
Eindhoven Airport zou woensdag ruim 20.000 aankomende en vertrekkende passagiers hebben. De laatste vertrekkende vlucht vanaf Eindhoven stond gepland voor 21.15 uur en de laatste aankomende vlucht voor 22.55 uur.
De storing waarmee Nederland kampt is „op zijn minst gezegd ontzettend vervelend”, zegt premier Dick Schoof. Maar kwetsbaarheden in cruciale ICT-systemen zijn nu eenmaal niet helemaal te voorkomen, benadrukt hij. „Telefoons doen het ook weleens niet. Zo is het ook met systemen.”
„Je weet dat je het nooit helemaal 100 procent zonder fouten krijgt. Maar het moet eigenlijk wel”, aldus Schoof. Hij gaf na een begrotingsoverleg van het kabinet op het Catshuis toe dat er „nog helemaal niets bekend” is over de oorzaak. Maar dat is volgens de premier logisch. „Dat is bij ICT heel vaak het geval. Dat vereist echt diep zoekwerk om te achterhalen waar het zit.”
De problemen bij Eindhoven Airport, DigiD, communicatiesystemen en loketten van de overheid zijn het gevolg van een storing op een Defensienetwerk. Of het alleen daarom gaat, is volgens Schoof „nog maar afwachten”. Volgens hem zijn „ook andere systemen geraakt”. Er wordt „met man en macht” gekeken hoe het probleem kan worden opgelost.
Het ministerie van Defensie probeert „met man en macht” de oorzaak van de grootschalige storing te achterhalen, zegt minister Ruben Brekelmans. Hij zegt dat een cyberaanval nog niet „definitief”uitgesloten kan worden, maar lijkt erop te zinspelen dat het een technische storing betreft. Er zijn „indicaties” waar de oorzaak ligt, maar voordat Brekelmans daar verdere mededelingen over doet wil hij het eerst zeker weten.
Volgens De Telegraaf gaat het om problemen binnen het gesloten glasvezelnetwerk. Eerder woensdag zeiden bronnen al dat uit wordt gegaan van technische problemen en geen cyberaanval.
Verder benadrukt Brekelmans dat het probleem niet groter lijkt te worden en dat de situatie onder controle lijkt. „Dus we weten dat het probleem zich concentreert bij enkele systemen.”
Transavia kan geen vluchten vanaf Eindhoven omleiden naar andere luchthavens, omdat verschillende toestellen van de maatschappij vast staan op Eindhoven Airport. Op die luchthaven is door een grote storing op een netwerk van Defensie tot in ieder geval 17.00 uur geen vliegverkeer mogelijk.
Transavia is wel druk aan het zoeken naar oplossingen voor passagiers. Volgens een woordvoerder is het gelukt om een vervangend toestel te vinden voor een vlucht naar Alicante, die woensdagochtend eigenlijk vanaf Eindhoven had moeten vertrekken. Die vlucht vertrekt daardoor vanaf Schiphol. Maar voor andere vluchten lijkt eenzelfde oplossing lastig.
Het kabinet weet nog niet hoe lang de storing in het Defensienetwerk, waardoor verschillende ministeries en overheidsdiensten kampen met problemen, aanhoudt. Dat zegt justitieminister David van Weel na afloop van kabinetsoverleg. „We zijn nu echt bezig met de inventarisatie.” Volgens hem is het ministerie van Defensie druk bezig om uit te zoeken waar het probleem zit.
Het kabinet zou naar verluidt niet uitgaan van een cyberaanval. Het Nationaal Cyber Security Centrum sprak eerder woensdag over een „storing in een datacenter”. De Telegraaf schrijft op basis van bronnen dat er mogelijk een storing zit in een gesloten glasvezelnetwerk van Defensie, waar zo’n 180 locaties aan verbonden zijn. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) houdt op het moment gesprekken met ministeries om de storing verder in kaart te brengen.
Medewerkers van enkele ziekenhuizen zijn woensdagochtend moeilijk telefonisch bereikbaar voor collega’s. Dat komt volgens woordvoerders door een storing bij provider KPN. De computersystemen werken wel. Het is niet duidelijk of er een verband is tussen de storing bij de provider en de problemen bij andere diensten.
Ziekenhuis Zuyderland, met hoofdlocaties in Sittard-Geleen en Heerlen, laat weten: „Op dit moment hebben wij last van de landelijke KPN-storing en heeft dit vooral invloed op de KPN mobiel connectie van onze medewerkers.” Ziekenhuis Slingeland in Doetinchem had dezelfde problemen. Mensen konden met hun werktelefoon niet bellen naar andere nummers binnen het ziekenhuis. Voor mensen van buiten was het Slingeland wel bereikbaar. De storing bij het Achterhoekse ziekenhuis is inmiddels voorbij.
Telecombedrijf KPN heeft een storing met bellen verholpen. Klanten konden woensdag een deel van de ochtend problemen ondervinden met telefoneren. Als ze het een tweede keer probeerden, werkte het volgens KPN vaak wel. Het bedrijf zegt het euvel aangepakt te hebben, waardoor de problemen zouden moeten zijn opgelost.
Wat precies de oorzaak is, heeft KPN nog niet kunnen achterhalen. Daar doet het bedrijf nog onderzoek naar. Volgens een woordvoerder lijkt het er niet op dat de storing bij KPN verband hield met de storingen die woensdag bij andere organisaties zijn gemeld. Maar met 100 procent zekerheid durft hij dat niet te stellen.
TUI wijkt voor een TUI fly-vlucht die vanaf Eindhoven had moeten vertrekken, uit naar Brussel. De passagiers van deze vlucht worden met bussen van Eindhoven naar Brussel gebracht, laat een woordvoerster van de reisorganisatie weten. Zo wil TUI ervoor zorgen dat de passagiers alsnog op reis kunnen gaan, ondanks de grote storing waardoor het vliegverkeer op Eindhoven stilligt.
De storing treft momenteel de telefoon- en radioverbinding van de Kustwacht en het alarmerings- en communicatiesysteem van de veiligheidsregio’s. De KNRM, die meldingen ontvangt van de Kustwacht en de veiligheidsregio’s, laat weten dat reddingstations daarom nu zelf de marifoon uitluisteren. „Dit vraagt wel wat meer van onze vrijwilligers”, aldus de woordvoerder, die verder niet verwacht dat het noodsysteem voor problemen gaat zorgen. „Hier komt geen vertraging in te zitten, hooguit 10 seconden.”
De Reddingsbrigade Nederland ziet geen directe gevolgen van de storingen. „Onze communicatie verloopt voornamelijk intern. We zijn lokaal actief en communiceren vooral met elkaar. Alleen als er een incident is waar ambulance of politie nodig is, hebben we de veiligheidsregio’s nodig. Maar er is vooralsnog geen signaal dat daar belemmeringen in zitten.”
Dat het vliegverkeer stilligt op Eindhoven Airport komt door een storing bij Defensie, laat minister Barry Madlener (Infrastructuur) weten. Eindhoven is ook een militaire vliegbasis. „Ik begrijp dat het bij Defensie vandaan komt en dat ze daar hard werken aan een oplossing”, aldus de bewindsman.
Hij voelt zich er „zeer ongemakkelijk” bij dat reizigers last hebben van de storing. Andere luchthavens lijken hier geen last van te hebben. Dat ligt volgens Madlener aan de systemen van Defensie, die verbonden zijn met die van de commerciële luchthaven. „Hoe ik het begrepen heb, is dat de verklaring waarom de één wel last heeft en de ander niet.
Telecombedrijf KPN lijkt te maken te hebben met een grote storing. Op de website Allestoringen.nl zijn woensdagochtend in korte tijd duizenden meldingen binnengekomen van mensen die zeggen problemen te ervaren.
Een woordvoerder van het bedrijf zoekt nog uit wat er aan de hand is. Op socialemediaplatform X spreekt KPN wel van een lopende storing met mobiel bellen. Het is niet duidelijk hoe groot de omvang van dat euvel is. Ook is niet bekend of de problemen bij KPN te maken hebben met storingen die woensdag bij andere organisaties zijn gemeld.
Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) doet woensdagochtend onderzoek naar de computerstoringen waar meerdere hulp- en overheidsdiensten last van hebben. Het NCSC zoekt uit om wat voor storingen het precies gaat en wat de impact is, laat een woordvoerder weten. „We hopen zo snel mogelijk met een duiding te komen wat de oorzaak is en wat er aan de hand is.”
Ook het Openbaar Ministerie heeft last van de computerstoring die meerdere instanties heeft getroffen. „Maar we kunnen wel gewoon werken en liggen niet plat”, zegt een woordvoerder.
De problemen concentreren zich op de communicatie naar buiten, met andere instanties, aldus de woordvoerder.
De Belastingdienst lijkt niet getroffen door de storingen die veel overheidsdiensten woensdag hinderen. Bij de fiscus „lijkt het goed te gaan”, zegt verantwoordelijk staatssecretaris Folkert Idsinga.
Idsinga kan nog weinig zeggen over de „heel vervelende” storingen, waardoor onder meer ambtenaren niet kunnen inloggen op hun computersystemen. Maar zijn eigen Belastingdienst heeft er „voor zover ik weet” geen last van en heeft er ook niet bijvoorbeeld even uit gelegen, verzekert hij.
Ministeries hebben ook last als gevolg van de grote storing die vooral aan overheid verbonden diensten lijkt te treffen. Dat blijkt uit een rondgang van het ANP langs ministeries. Ambtenaren hebben problemen met inloggen vanaf het departement, mensen die vanuit huis werken hebben wel toegang tot sommige systemen.
Volgens minister Eelco Heinen van Financiën spelen op zijn departement „hele praktische problemen”, zoals printers die niet werken.
Meerdere gemeenten kampen woensdag met een digitale storing. Het is onduidelijk of er een verband is met de problemen bij DigiD en met computerproblemen bij organisaties als Eindhoven Airport, veiligheidsregio’s, de Koninklijke Marechaussee en de Kustwacht.
De gemeente Gouda meldt dat mensen geen rijbewijzen kunnen aanvragen of afhalen. „Ook is het niet mogelijk om een aantal digitale producten aan te vragen of online een afspraak met de gemeente te maken.” De Drentse gemeente Aa en Hunze laat weten dat er „geen paspoorten, ID-kaarten en rijbewijzen kunnen worden aangevraagd of opgehaald” en in het Brabantse Heusden is „het aanvragen of ophalen van documenten niet mogelijk.”
Mensen kunnen gebruikmaken van DigiD om in te loggen bij overheidsorganisaties, de inlogdienst zelf werkt gewoon. Wel is er een probleem voor mensen die per sms een code willen ontvangen om hun identiteit te bevestigen. Die sms kan niet worden verstuurd. Ook is het momenteel niet mogelijk om een DigiD-account aan te vragen.
Logius, de overheidsorganisatie die DigiD beheert, zegt dat de oorzaak van de storing nog niet bekend is. Ook is er nog niets duidelijk over een mogelijk verband met computerstoringen bij andere organisaties, zoals Eindhoven Airport, de Kustwacht en de Koninklijke Marechaussee. Logius laat weten dat er aan wordt gewerkt om de storing zo snel mogelijk te verhelpen, maar dat het nog niet bekend is hoelang dit duurt.
Een grote storing heeft het vliegverkeer op Eindhoven Airport platgelegd. De luchthaven bevestigt berichtgeving hierover van Omroep Brabant. De oorzaak van de storing is nog onbekend.
„Dit is alles wat ik op dit moment kan zeggen”, verklaart een woordvoerster. Er wordt onderzoek gedaan naar de aard van de problemen om deze zo snel mogelijk te kunnen verhelpen.
Volgens Omroep Brabant klagen reizigers dat de luchthaven weinig informatie geeft. Het Eindhovens Dagblad heeft van een passagier gehoord dat Ryanair heeft besloten mensen op te halen en naar de luchthaven van Düsseldorf te brengen.
Advertentie