Ds. W. Visscher stelde voorafgaand aan het gebed in de kerkdienst dat „op verzoek van de burgerlijke gemeente” er voorbede was aangevraagd. De laatste weken zouden er weer berichten over de oude complottheorie rondgaan.

Ton van der Schans, scriba van de gemeente, zegt desgevraagd dat er geen sprake is van een officieel verzoek van de lokale overheid. „Het betrof een mail van de plaatselijke hervormde predikant ds. Treur. Die stuurde hij na een gesprek met burgemeester Michiel Grauss. Hij vroeg namens de burgemeester „om de burgerlijke gemeente te gedenken in onze voorbede”.”

Ds. A.J.R. Treur zegt in een reactie tegen het Reformatorisch Dagblad dat hij vorige week een telefoongesprek had met Grauss op initiatief van de burgemeester. „De lijntjes zijn kort. Ik heb af en toe contact als een van de vertegenwoordigers van de religieuze gemeenschap. Grauss wilde de situatie rond de complottheorie graag bespreken, omdat hij was geschrokken van de beweging die op gang is gekomen. Zo was Max de ‘fakkelman’ bij het gemeentehuis geweest om verhaal te halen. Hij sloot ons telefoontje af met de persoonlijke oproep dat het fijn zou zijn als er in de kerken gebeden zou worden.”

Burgemeester Grauss zegt desgevraagd: “Persoonlijk is het gebed heel belangrijk voor mij en daarom ook de vraag om voorbede voor wijsheid en bescherming.”

Treur stuurde de boodschap door naar vertegenwoordigers van andere geloofsgemeenschappen.

„Max de ‘fakkelman’ was bij het gemeentehuis geweest om verhaal te halen” - Ds. A.J.R. Treur, hervormd predikant Bodegraven

Wijsheid

De predikant waardeert het dat de CU-burgemeester aan de kerken denkt. „Kerken hebben een taak om voor land en overheid te bidden. Vaak gebeurt dat in standaardbewoordingen en dat is goed. Maar het is mooier als het meer concreet wordt, zoals nu. We bidden dan om wijsheid. Omdat échte wijsheid alleen bij God te vinden is.” Treur geeft aan niet te weten of de oproep tot voorbede massaal is opgevolgd.

De burgemeester sprak met hem ook over het pastoraat dat nodig kan zijn voor ouders die een kind hebben begraven in Bodegraven. Treur: „Sommigen van hen zijn bang voor een herhaling van wat in 2021 gebeurde. Toen werden op de begraafplaats teksten geplaatst en bloemen gelegd. Het leverde traumatische ervaringen en verstoring van het rouwproces op.”

Opleving

Volgens de predikant leeft de complottheorie nu amper in Bodegraven. Van der Schans herkent dat beeld. Volgens hem zorgt de huidige opleving van de complottheorie voor meer opschudding in de media dan in Bodegraven zelf. „Het is hier geen hot issue. Dat neemt niet weg dat het wel ergens over gaat. Er vindt niet voor niets een rechtszaak plaats.”

De scriba herkent dat men in christelijke kring „vatbaar” is voor complottheorieën. „Dat zagen we in de coronatijd. Toen kregen we als kerkenraad ook weleens een brief over dat er chips in vaccins zouden zitten.”

Coronapandemie

De complottheorie over een satanisch pedofielennetwerk in Bodegraven stamt uit 2021. Journalist Micha Kat was destijds de spil van de zogenaamde Bodegravengroep. Samen met Wouter Raatgever en Joost Knevel verspreidde Kat tijdens de coronapandemie in online-uitzendingen een verhaal over een pedonetwerk dat dertig jaar geleden in Bodegraven actief zou zijn geweest. Daarbij zouden ook Jaap van Dissel, oud-topman van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, en een lokale huisarts betrokken zijn. Het netwerk zou stelselmatig kinderen hebben verkracht en vermoord. De Bodegravengroep uitte ook grove kritiek op het coronabeleid.

Aanhangers van de complottheorie kwamen later dat jaar massaal bloemen leggen op de begraafplaats in Bodegraven op de graven van vermeende slachtoffers. Dit leidde tot ontsteltenis en verdriet bij familie van de overledenen. De gemeente moest zelfs een noodverordening instellen op de begraafplaats omdat nabestaanden werden lastiggevallen. De lokale huisarts moest onderduiken wegens bedreigingen.

Zowel Kat, Raatgever als Knevel draaiden na een rechtszaak van de gemeente Bodegraven voor maanden de cel in voor het verspreiden van de complottheorie. Volgens de rechter was er geen sprake van „enig objectief onderbouwd bewijsmateriaal”. Na de uitspraak werd het jarenlang rustig.

Nieuw leven

De afgelopen maanden blies Alice Besselink, een oud-politieagente uit Doetinchem, de complottheorie nieuw leven in. Op sociale media postte ze keer op keer beschuldigingen aan het adres van de gemeente, zonder met bewijzen te komen. Zo noemt ze de gemeente Bodegraven „een criminele organisatie die handelt in kinderen”. „Het is een mand vol giftig fruit die dagelijks door haar wordt uitgeserveerd”, zo  schilderde  advocaat Cees van de Sanden van de gemeente Bodegraven-Reeuwijk het bij een zitting vorige week af.

Bij de gemeente zijn de gevolgen van het oplaaiende complot inmiddels  voelbaar . Zo krijgen medewerkers bedreigende telefoontjes. Ook staat er een beveiliger bij de deur van het gemeentehuis.

De gemeente spande onlangs een kortgeding aan tegen Besselink. Bodegraven eiste dat de oud-politieagente onmiddellijk stopt met het doen van haar ongefundeerde beschuldigingen en dat ze al haar uitingen waarin ze spreekt over een pedonetwerk verwijdert. Maandag stelde de rechter de gemeente in het gelijk. Als ze zich niet aan de regels houdt, riskeert ze een boete van 5000 euro per keer, met een maximum van 400.000 euro. Tijdens de zitting vorige week gaf Besselink aan zich niet veel van de uitspraak te zullen aantrekken. „Ik ga hier niet over zwijgen.”