Bij het helpen van familieleden met schulden komen meerdere aspecten om de hoek kijken: het emotionele aspect van de familierelatie, maar ook het zakelijke aspect. Beide kanten zijn erbij gebaat daar vanaf het begin zo open mogelijk over te zijn.

Bij de zakelijke kant kunt u bespreken wat er wordt gedaan om de ontstane schulden in te lossen en hoe een toename van de schulden wordt voorkomen. U wilt immers dat uw schenking of lening bijdraagt aan het schuldenvrij maken van uw familieleden.

Schenking

Wanneer u een bedrag wilt schenken, moet u rekening houden met schenkbelasting. Tot een bepaald bedrag, de vrijstelling, betaalt de ontvanger van een schenking geen belasting. In 2024 bedraagt die vrijstelling 2658 euro per jaar.

Over alles wat u boven de vrijstelling schenkt, betaalt de ontvanger van de schenking 30 tot 40 procent schenkbelasting. Deze belasting is in principe verschuldigd door de ontvanger, maar u kunt besluiten haar voor uw rekening te nemen. Dan komt er wel iets bij: u betaalt in dat geval namelijk ook schenkbelasting over de belasting die u voor uw rekening neemt.

„Wanneer het familielid in een benarde financiële situatie verkeert, kan mogelijk een beroep worden gedaan op de vrijstelling voor schenking aan onvermogenden”

Wanneer het familielid in een benarde financiële situatie verkeert, kan mogelijk een beroep worden gedaan op de vrijstelling voor schenking aan onvermogenden. De schenking is dan volledig vrijgesteld van schenkbelasting. De belangrijkste voorwaarde is dat de ontvanger eerst zo veel mogelijk zijn eigen vermogen (waaronder de overwaarde op een eventuele koopwoning) heeft verbruikt en desondanks niet in staat is schulden te voldoen die dringend betaling behoeven. Deze vrijstelling geldt alleen voor het bedrag dat nodig is om die dringende schulden te voldoen.

Lening

Bij het verstrekken van een lening is het het beste als u een leningsovereenkomst opstelt met daarin een overeengekomen looptijd, een aflossingsverplichting en een marktconforme rente.

Uiteraard staat het u vrij een lagere dan marktconforme rente of helemaal geen rente te berekenen, maar dan moet u er rekening mee houden dat geen of een te lage rente fiscaal als een schenking wordt aangemerkt. Dat voordeel voor uw familielid wordt belast met schenkbelasting, voor zover de bevoordeling meer bedraagt dan de vrijstelling van 2658 euro per jaar. Vergeet niet om de verstrekte lening op te geven als vermogen in uw aangifte inkomstenbelasting.

Kortom: wanneer u een familielid in financiële problemen wilt helpen, zorg dan dat vooraf de fiscale kant goed inzichtelijk is gemaakt en is afgedekt. Gaat het om een zoon of dochter met bijvoorbeeld een studieschuld, dan gelden in principe dezelfde uitgangspunten. Alleen genieten kinderen substantieel hogere vrijstellingen en lagere tarieven schenkbelasting (10 tot 20 procent).

De auteur is belastingadviseur bij Visser & Visser.