Geweldsmonopolie komt alleen overheid toe
Vier van de tien burgers in ons land vrezen een mogelijke aanslag op een Nederlandse politicus. Dat blijkt uit een onderzoek onder 13.000 leden van het opiniepanel van EenVandaag. Het onderzoek vond plaats na de aanslag op de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump.
Nu is de situatie in Nederland niet zomaar te vergelijken met die in Amerika. Zo zijn in ons land wapens niet vrij verkrijgbaar. Toch kwamen in ons land politieke aanslagen voor. Te denken valt aan LPF-voorman Pim Fortuyn en oud-minister Els Borst (D66).
Verder krijgen meerdere politici, zoals PVV-voorman Geert Wilders en de ondertussen teruggetreden minister Kaag (D66), persoonsbeveiliging. Dat is niet voor niets. Ook al zijn wapens niet vrij te koop, wil dat niet zeggen dat ze niet verkrijgbaar zijn. Wie zich ervoor inspant, kan –helaas– via een schimmig circuit waarschijnlijk wel aan een wapen komen.
Een deel van de ondervraagden denkt dat de beveiliging van politici in ons land beter is geregeld dan in het buitenland. En mogelijk zal de beveiliging ook verbeterd worden na de mislukte aanslag op Trump.
Wie denkt dat de persoonsbeveiliging in ons land op orde is, slaat de plank mis. Jan Struijs, oud-voorzitter van de Nederlandse Politiebond, gaf dinsdag een zorgwekkend signaal af. De persoonsbeveiliging rammelt nog steeds aan alle kanten. Na de moord op misdaadjournalist Peter R. de Vries –deze maand drie jaar geleden– verschenen diverse rapporten waaruit bleek dat het stelsel van bewaken en beveiligen aan alle kanten tekortschoot. Een grondige verbetering zou volgen. Maar volgens Struijs is dat nog steeds niet gebeurd.
„De kern van tolerantie is het grote ongelijk van de ander verdragen”
Toegenomen dreiging
De nieuwe minister van Justitie en Veiligheid, de VVD’er David van Weel, doet er goed aan om van dit thema serieus werk te maken. Er staan levens op het spel van politici en andere sleutelfiguren in de samenleving.
Toch moet de spa een steek dieper. De oorzaak van de toenemende dreiging ligt in de toegenomen polarisatie in de samenleving. Door individualisering, secularisatie en immigratie groeien de verschillen tussen burgers en tussen groepen burgers in de westerse wereld in rap tempo.
In toenemende mate zijn burgers ook bereid om grove taal, dreigementen en zelfs geweld te gebruiken. De sociale media, waarop iedereen een podium heeft om zijn denkbeelden en ontevredenheid te spuien, doen er ook geen goed aan. De weerhoudende kracht van het christendom om geen geweld tegen andersdenkenden te gebruiken taant.
De gevolgen zijn verstrekkend. Een gepolariseerde samenleving tast de sociale samenhang aan en zet het functioneren van de democratie onder druk. En kost in het ergste geval ook levens.
Om vreedzaam te kunnen leven, moet Nederland weer leren wat tolerantie is. De kern ervan is het grote ongelijk van de ander verdragen. En het besef dat het geweldsmonopolie de overheid toekomt en niet het individu.