Alcohol maakt veel kapot in Kootwijkerbroek, ziet Addie Lassche, secretaris van Nuchter Kootwijkerbroek (NK). ‘Kootjebroekers’ grijpen gretig naar drank en regelmatig naar drugs. Op vrijdagmiddagborrels, op verjaardagen, op feestjes. Drankgebruik veroorzaakt regelmatig ernstige verkeersongevallen.

De gemeente Barneveld telt in de eerste maanden van 2024 al vijf dodelijke slachtoffers, tegenover twee doden over geheel 2023. Barneveld betreurde onlangs niet minder dan twee doden in één week tijd. Een jongen van 17 en een meisje van 16, hoewel niet vaststaat dat hier alcohol in het spel was. „In- en intriest”, zegt Lassche. „Je kind zal maar om het leven komen, doordat een bestuurder te veel drank op had. Echt vreselijk.”

Ontwrichtend

Kootwijkerbroek, onderdeel van de gemeente Barneveld, telt pakweg 5850 inwoners, ruim 2805 auto’s en 1180 bedrijven. Ongeveer de helft van de inwoners is jonger dan 25 jaar. Een nieuwe stichting probeert overmatig drankgebruik in het dorp bespreekbaar te maken.

„Geniet gerust van een biertje”, benadrukt Lassche. „Maar denk nuchter na over waar, wanneer en hoeveel pilsjes, borrels of glazen wijn je drinkt. De vraag is: moet je zoveel drinken? Soms in het bijzijn van jonge kinderen? Beseffen we onze voorbeeldfunctie voldoende?”

„Wij willen het gesprek op gang brengen in kantine, keet, kerk en keuken ” - Addie Lassche, secretaris Nuchter Kootwijkerbroek

Aanleiding voor het nieuwe initiatief is een oproep van toenmalig burgemeester Jan Luteijn, die het drank- en drugsprobleem in de gemeente Barneveld twee jaar geleden aankaartte. „Een steen in de vijver”, noemt Lassche de roep om bezinning van Luteijn. Niet overbodig. „Gezinnen raken ontwricht, jongeren raken het spoor bijster.”

Aanvankelijk richtte de aandacht zich op bedrijven. Werknemers zouden na vijf, zes dagen hard werken, met te veel drank op achter het stuur stappen. Na kritiek van ondernemers dat het probleem breder speelt, ligt de focus nu op de hele dorpsgemeenschap. Omdat het gevoel van urgentie onvoldoende leeft, vat Nuchter Kootwijkerbroek de koe bij de horens. „NK wil het gesprek op gang brengen in kantine, keet, kerk en keuken.”

Kerken

Ouders, scholen, kerken, bedrijven, huisartsen, politie en brandweer zijn vertegenwoordigd in een klankbordgroep van de stichting. Een eigenaar van een jongerenkeet werkte aanvankelijk mee, maar is even niet actief. „We willen hem er graag weer bij hebben”, stelt Lassche. Sportverenigingen zijn recent juist aangehaakt.

Doel is om bewustwording op gang te brengen, niet om het dorp droog te leggen. „Dat faalt”, zegt de NK-secretaris. „We moeten elkaar een spiegel voorhouden. De drempel voor overmatig alcoholgebruik is veel te laag. Vaak zet iemand zonder te vragen een tweede of derde pilsje klaar. Waarom vragen we niet of iemand nog wel wil? Of waarom vragen we niet of iemand een 0,0 wil? Of een colaatje? Dat zijn kleine dingen, maar wel belangrijk.”

Kerken kunnen een grote rol spelen in de aanpak van het drankprobleem. „Een hervormde predikant doet mee in de klankbordgroep; de hersteld hervormde kerk en de gereformeerde gemeente in Nederland zijn ook vertegenwoordigd.” Belangrijk is volgens Lassche hoe kerken de problematiek aankaarten. „Het werkt niet om met een opgeheven vingertje bij een bepaald gebod te zeggen: „Gij zult niet…” Het zou juist mooi zijn een positieve insteek te kiezen door bijvoorbeeld ouders bij elkaar te brengen in gespreksgroepen.”

Het dorp van z’n drank afbrengen lijkt op het trekken aan een dood paard? Lassche bestrijdt dat. „We zien het als een inspanningsverplichting met misschien pas over vijf, tien of twintig jaar resultaat. Maar al zouden we aan een dood paard trekken, dan nog moeten we onze verantwoordelijkheid nemen.”