Regeerprogramma niet voor september verwacht
Bij paleis Huis ten Bosch in Den Haag werd het nieuwe kabinet dinsdagochtend door koning Willem-Alexander beëdigd.
Advertentie
Minister Reinette Klever (PVV, Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp) gaat ervan uit dat Afrikaanse landen haar „met open armen” zullen ontvangen als zij die bezoekt. Dat zegt zij tegen de NOS in een kennismakingsinterview. Klever was eerder te zien in het Zwarte Pietenjournaal van omroep Ongehoord Nederland, die zij mede oprichtte.
Het wordt een „flinke puzzel” om te bezuinigen, terwijl er ook „welwillend” wordt gekeken naar sommige plannen die geld kosten, erkent de nieuwe minister van Financiën Eelco Heinen (VVD). „Maar we hebben gelukkig de hele zomer om daar een ei over te leggen.”
Het nieuwe kabinet denkt rond de tijd dat de Tweede Kamer begin september terugkeert van zomerreces, klaar te zijn met de uitwerking van het hoofdlijnenakkoord in een regeerprogramma. Dat zeggen meerdere bewindslieden tijdens een kennismakingssessie met de parlementaire pers.
Van een officiële deadline is evenwel geen sprake, zo valt te horen. Veel pas beëdigde ministers geven aan dat zij de komende tijd nog wel even met vakantie willen. In augustus moeten ook knopen worden doorgehakt over de begroting voor volgend jaar, die op Prinsjesdag wordt gepresenteerd.
Klimaatminister Sophie Hermans wordt in het nieuwe kabinet ook verantwoordelijk voor de onderhandelingen met grote industriebedrijven over steun bij verduurzaming, de zogenoemde maatwerkafspraken. In de vorige regeringsploeg ging niet haar voorganger Rob Jetten, maar minister Micky Adriaansens (Economische Zaken) daar nog over.
Landbouwminister Femke Wiersma (BBB) zei dinsdag voorafgaand aan de eerste ministerraad van het kabinet-Schoof dat zij zich wil houden aan de stikstofwet en de doelen die daar in staan. In de wet staat onder meer dat volgend jaar 40 procent van de stikstofgevoelige natuur niet langer overbelast mag worden door stikstofneerslag.
Keihard onderhandelen in Europa kan, weet de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC). „Maar je beseft wel dat je aan elkaar verbonden bent. En dat je ook weer verder zal moeten”, zei Veldkamp voor de start van de eerste ministerraad van het kabinet-Schoof.
In het kabinet Kok II, dat flink wilde bezuinigen op de afdrachten aan Brussel, heeft Veldkamp destijds als rechterhand van de staatssecretaris Europese onderhandelingen gedaan. Hij herinnert zich dat heel veel mensen daarvan schrokken. „Maar in Brussel was het gewoon zaken doen.”
De dinsdag beëdigde minister Marjolein Faber (Asiel en Migratie) is onder de indruk van de kennis en inzet van de ambtenaren die op haar nieuwe ministerie komen te werken. „Ik zal ze ook hard nodig hebben om het hoofdlijnenakkoord uit te gaan voeren”, zei Faber nadat het ministerie aan haar was overgedragen.
„Ik heb er alle vertrouwen in en ik heb er heel veel zin in. Dat we samen een sterker Nederland kunnen maken”, zei Faber.
Mark Rutte, inmiddels oud-premier, heeft de sleutels van het Torentje overhandigd aan zijn opvolger Dick Schoof. Dit gebeurde even voor het middaguur voor het zicht van de camera’s bij het ministerie van Algemene Zaken. Daar zal Schoof als nieuwe minister-president leiding aan geven.
Rutte stelde Schoof eveneens voor aan de hoogste ambtenaar van dat ministerie, de secretaris-generaal.
Bij het Torentje hadden zich zo’n honderd belangstellenden verzameld, vooral dagjesmensen. Enkele buitenlandse toeristen vroegen zich af wat er allemaal gebeurde.
Op het moment dat de nieuwe bewindspersonen van het ministerie wegreden in hun dienstauto’s, riep één persoon: “Jullie moeten je schamen.”
Vlak na de bordesscène met het nieuwe kabinet en de koning is een grote groep demonstranten aangekomen bij paleis Huis ten Bosch in Den Haag. Een paar honderd betogers arriveerden rond 11.00 uur, maar troffen de bewindslieden niet meer aan want die kwamen tien minuten eerder naar buiten dan gepland.
Ze maken veel lawaai en roepen onder meer ‘geef haat geen macht’, ‘artikel 1 voor iedereen’, ‘PVV, weg ermee’ en ‘Schoof, Schoof, onder het tapijt. Leve, leve solidariteit’. Ook zingen ze ‘het is een schande’. Op een protestbord staat: ‘schaffen we democratisch de democratie af?’
De betogers verzamelden eerder op de Laan van Reagan en Gorbatsjov met een protest “tegen racistische ministers”. Een van de initiatiefnemers van het protest is voormalig Tweede Kamerlid Nilüfer Gündoğan. Ze beweerde er al rekening mee te hebben gehouden dat ze te laat zouden komen voor de bordesscène. “Het is supermoeilijk om de exacte tijden te weten. We gaan het gewoon symbolisch doen. Wat daar net is geweest, daar zijn we op tegen.”
Gündoğan zei dat de betogers “vóór de rechtsstaat” demonstreren. “Wat wij nu hebben beëdigd is een kabinet bestaande uit bewindspersonen die een geschiedenis hebben die antirechtstatelijk is, die antigrondwettelijk is. Die mensen en beroepen uitsluit.” Volgens haar hebben “heel veel Nederlanders” te vrezen voor dit kabinet.
De politie begeleidde de actievoerders naar een speciaal vak, in de buurt van waar eerder al zo’n twintig betogers stonden van Amnesty International.
De zojuist beëdigde premier Dick Schoof zegt in zijn eerste bericht op X en Instagram dat Nederland om hem kan rekenen. „Ik kijk er zeer naar uit om als minister-president aan de slag te gaan. Voor een veilig en rechtvaardig Nederland met bestaanszekerheid voor iedereen.”
Hij vervolgt: „Grip op migratie, in gesprek blijven, keuzes maken en daar duidelijk over zijn, daar sta ik voor. U kunt op me rekenen.”
Het kabinet-Schoof is beëdigd door koning Willem-Alexander. In de Oranjezaal in paleis Huis ten Bosch nam de koning de belofte eerst af bij premier Dick Schoof en vervolgens de eed of belofte bij de vijftien ministers en dertien staatssecretarissen.
Schoof is partijloos. De PVV levert vijf ministers en vier staatssecretarissen, de VVD en NSC ieder vier ministers en drie staatssecretarissen. BBB heeft twee ministers en drie staatssecretarissen in het nieuwe kabinet.
Minister van Landbouw Femke Wiersma (BBB) legde de belofte in het Fries af. Dat deed ook staatssecretaris Fiscaliteit en Douane, Folkert Idsinga (NSC).
Zes ministers kozen voor de eed, waarbij ze “zo waarlijk helpe mij God almachtig” antwoordden en zich beriepen op hun geloof. Hiervoor kozen Eddy van Hijum (NSC), Mona Keijzer (BBB), Caspar Veldkamp (NSC), Dirk Beljaarts (PVV), Marjolein Faber (PVV) en Eppo Bruins, die namens NSC in het kabinet zit.
Aan het einde van de ceremonie feliciteerde Willem-Alexander de nieuwe bewindslieden van harte en wenste hen “heel veel wijsheid toe in uw veeleisende ambt”. Na de installatie volgde de traditionele foto van de ministers op het bordes van het paleis.
Later dinsdag komt de nieuwe ploeg bijeen op het Binnenhof voor de eerste ministerraad.
De koning heeft de bewindslieden van het kabinet-Rutte IV, van VVD, D66, CDA en ChristenUnie, op de meest eervolle wijze ontslag verleend.
Bij paleis Huis ten Bosch in Den Haag wachten dinsdagochtend rond de twintig demonstranten het nieuwe kabinet op, dat daar door koning Willem-Alexander wordt beëdigd. De betogers van Amnesty International staan bij de ingang en hebben gele borden bij zich met de tekst ‘mensenrechten zijn niet onderhandelbaar’.
Rond 09.30 uur komt als eerste de nieuwe premier Dick Schoof aan. Daarna volgt een bus met de ministers en staatssecretarissen. Rond 11.00 uur staat de bekende bordesscène gepland met het nieuwe kabinet en de koning.
Amnesty wil met het protest een „signaal afgeven”, omdat de organisatie zich zorgen maakt over „de afwezigheid van mensenrechten in het hoofdlijnenakkoord”, zegt een woordvoerster. Ze hoopt dat er in het regeerakkoord meer aandacht voor komt, „daarom staan we hier”. „Er wordt heel veel gesproken over de rechtsstaat, maar intussen willen ze wel rechten schenden, bijvoorbeeld van vluchtelingen of het demonstratierecht inperken.”
De demonstranten staan in de regen, wat volgens hen een „symbool is voor deze dag”. Ze zijn van plan eerst de bewindslieden op te wachten aan de achterkant van het paleis. Daarna verplaatsen ze zich naar de hoofdingang, waar de bordesscène plaatsvindt.
Het is maar de vraag of de nieuwe kabinetsploeg het droog houdt tijdens de bordesscène, dinsdagochtend in Den Haag. Juist tot een uur of 11.00 blijft het regenen, maar daarna trekken de buien weer weg. En precies om 11.00 uur laat het kabinet-Schoof zich zien op het bordes van Huis ten Bosch. „Het wordt een grensgeval”, verwacht een woordvoerder van Weeronline.
Het is overigens een frisse ochtend, met een noordwestenwind en een temperatuur van zo’n 15 graden. „De mensen die al van tevoren staan te wachten bij het paleis zullen wel nat worden. De hoofdpersonen op het bordes hebben misschien meer geluk.”
Advertentie