„Geef acht.” Tientallen militairen springen in de houding op de paradeplaats van de Luitenant-generaal Bestkazerne in Vredepeel. Een militaire kapel geeft twee ereroffels als kolonel Jos Kuijpers bij de militaire ceremonie in de kop van Limburg aantreedt. Rechts staat een Patriotluchtafweer voor de lange afstand, links een Fennekvoertuig voor de korte afstand. Rechts vooraan prijkt de nieuwe Multi Mission Radar; het neusje van de zalm, dat honderden doelen tegelijk kan detecteren.

Defensie versterkt de Nederlandse luchtverdediging. Het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando  (DGLC) krijgt een extra luchtverdedigingseenheid, een vierde Patriotvuureenheid en een nieuw testcentrum tegen drones. De luchtverdediging groeit hiermee met 200 man; nog niet alle vacatures zijn gevuld. Met de uitbreiding kan de krijgsmacht de dreiging vanuit de lucht beter het hoofd bieden. Robuuster ook.

Met ”12 luchtverdedigingsbatterij” beschikt de krijgsmacht sinds maandag over twee identieke eenheden tegen luchtdreigingen op de korte en middellange afstand. Defensie kan de twee eenheden zelfstandig of gezamenlijk inzetten. Overal ter wereld. Defensie krijgt bovendien een nieuwe Patriotvuureenheid om vijandelijke jachtvliegtuigen, kruisvluchtwapens en ballistische raketten op de middellange en lange afstand uit de lucht te schieten. Nederland telt daarmee vier Patriotluchtafweersystemen.

Niet overbodig

De versterking van de luchtverdediging is geen overbodige luxe. De oorlog in Oekraïne maakt pijnlijk de verwoestende kracht van luchtaanvallen duidelijk, legt kolonel Kuijpers uit. En daarmee de noodzaak van effectieve verdediging. „Oekraïne mag niet een voorproef voor Nederland zijn.” De waarschuwende woorden van de hoge militair rollen over de paradeplaats: „Het ondenkbare is niet meer onmogelijk”, benadrukt Kuijpers, verwijzend naar „een grootschalig conflict” met Rusland.

„Door de agressie van de Russen is het  ondenkbare niet meer onmogelijk” - Kolonel Jos Kuijpers, commandant luchtverdediging

En toch doet het pijn in Vredepeel. Want Nederland heeft nog maar kort geleden ook het initiatief genomen om samen met partnerlanden Patriotonderdelen bijeen te sprokkelen, aan elkaar te koppelen tot één nieuw systeem en te doneren aan Oekraïne. Nederland doneert een radar en drie lanceerinstallaties, terwijl andere, niet nader genoemde landen de commandocentrale en raketten afstaan.

Het alweer doneren van een Patriot aan Oekraïne leidt in Vredepeel, de thuisbasis van de Nederlandse luchtverdedigers, tot gefronste wenkbrauwen. Kolonel Kuijpers noemt het „wrang” dat Nederland de Patriotluchtafweer uitbreidt, maar tegelijkertijd ook een  Patriotradar en drie lanceerinrichtingen aan Oekraïne doneert.  „Het is tegenstrijdig.” Pijnlijk besluit? „Wrang”, zegt de commandant diplomatiek. „ Het signaal is vreemd.”

Ingevlogen

De hoogste baas van de krijgsmacht, generaal Onno Eichelsheim, is daarom vorige week ingevlogen om de militairen persoonlijk uitleg te geven. Doordat Nederland het initiatief heeft genomen om onderdelen te leveren, zijn andere landen volgens Eichelsheim met veel meer over de brug gekomen. „En de systemen zijn daar nu eenmaal nog harder nodig dan hier.” Of iedere militair tevreden is met de toelichting, durft kolonel Kuijpers niet te zeggen.

Nieuws in beeld

Een militair bewaakt een Patriotluchtafweersysteem voor de middellange en lange afstand op de Luitenant-generaal Bestkazerne in Vredepeel. beeld ANP, Vincent Jannink

De NAVO beschikt slechts over 4 procent van de benodigde luchtafweer, zo bleek onlangs uit een uitgelekt rapport. Telt Nederland nog voldoende luchtverdediging? „Luchtafweer heb je nooit genoeg”, legt Kuijpers uit. „Dat is een vervelende constatering. We zullen dus altijd prioriteiten moeten stellen.” Nederland beschikt na dertig jaar bezuinigen nog maar over „een schaduw” van de middelen die defensie ooit had. „Voor effectieve verdediging zullen we nog verder moeten groeien.”

Op de paradeplaats van de kazerne volgt de ceremoniële oprichting van de nieuwe eenheden. Alle militairen springen in de houding. De militaire kapel zet in. Het Wilhelmus. In Vredepeel.