Dat meldt Willem Bentinck, voorzitter van de Nederlandse Loodsencorporatie. Omdat loodsen met 60 jaar met pensioen gaan, dreigt er de komende jaren een tekort. „We zitten te schreeuwen om mensen”, aldus Bentinck. De opleiding tot loods wordt verzorgd door de Nederlandse Loodsencorporatie en duurt 15 maanden. Pas na jaren in de praktijk is een loods bevoegd om schepen van alle soorten en maten af te handelen.

Het loodswerk in alle Nederlandse zeehavens en de Vlaamse havens aan de Schelde is in handen van 480 registerloodsen. Ze handelen met elkaar per jaar 90.000 zeeschepen af, meer dan 200 schepen per dag. Een loods moet na een oproep binnen anderhalf uur aan boord van een schip kunnen zijn. Loodsen werken het hele jaar door één week op, één week af. Loodsen zijn 24 uur per dag inzetbaar onder alle weersomstandigheden.

Vrouwen

Het Loodswezen –met wortels in de middeleeuwen– is sinds 1988 een zelfstandige organisatie. De registerloodsen zijn zelfstandig ondernemers die werken vanuit vier regio’s: Noord, Amsterdam-IJmond, Rotterdam-Rijnmond en Scheldemonden. Met elkaar kopen ze boten in en huren ze helikopters. De vloot van het Loodswezen vertegenwoordigt een waarde van 100 miljoen euro. „Vervanging gebeurt op eigen kracht”, aldus Bentinck, „maar door de toenemende milieueisen wordt dat een steeds grotere uitdaging.” In maart van dit jaar werd de eerste van vier nieuwe tenders in gebruik genomen. De schepen worden gebouwd door NG Shipyards in Lauwersoog.

Onder de 480 loodsen zijn maar 9 vrouwen. „We willen dames graag meer interesseren.” Als er al belangstelling is bij vrouwen, stuit dat snel op praktische bezwaren, zoals loods Jenny Hulsegge (partner, geen kinderen) vertelt. „Als loods moet je fulltime werken, parttime kan niet. We zijn allemaal als zelfstandig ondernemer lid van de maatschap.  Anderhalf uur voordat ik aan boord moet zijn, krijg ik bericht. Dat is lastig te combineren met een gezin.”

Het Loodswezen werft nieuwe krachten onder zeevarenden en op zeevaartscholen. Ook worden mbo-studenten gestimuleerd door te stromen naar het hbo. Tijdens de komende Zeehavendagen Amsterdam (27 tot 30 juni) probeert het Loodswezen jongeren te interesseren voor een baan. „Maar ook zij die weleens wat anders willen, kunnen het bij ons over een andere boeg gooien”, aldus Bentinck.

Kort

Overigens is het minieme aantal vrouwelijke loodsen iets van alle tijden, concluderen de auteurs Anne Doedens en Matthieu Borsboom in hun deze week verschenen boek ”Gepeild Verleden – 700 jaar Loodsengeschiedenis in Nederland” (uitg. Waanders). „Vrouwelijke loodsen is een opvallend kort verhaal. Het Loodswezen is een haast onneembare mannenvesting.”

De eerste vrouwelijke loods was de op Texel geboren Anne Jans, die met haar vader Jan aan het begin van de 17e eeuw schepen binnenloodste. Anne Jans zou later –gehuld in mannenkleding– nog kok en piekenier worden op een oorlogsschip, in die tijd verboden terrein voor vrouwen.

De historici Doedens en Borsboom tonen in hun boek aan dat het Loodswezen oudere papieren heeft dan de marine. De stichtingsdatum van de Koninklijke Marine is 8 januari 1488, omdat Maximiliaan van Oostenrijk die dag de Ordonnantie op de Admiraliteit uitvaardigde. Vier jaar eerder, in 1484, werd een loodsordonnantie uitgegeven door Filips de Schone voor een loodsdienst op het Zwin.