De kinderen zijn de dupe, klinkt het vaak als het over echtscheiding gaat. In de podcast ”Scheidverhalen” komen ze zelf aan het woord. Er komt inderdaad veel over hen heen, maar een groot deel komt er als een sterke persoonlijkheid uit en kijkt mild terug.
Elk jaar krijgen zo’n 86.000 kinderen van hun ouders te horen dat ze gaan scheiden. Het ene kind gaat schreeuwen en met spullen gooien, het andere probeert zich zo braaf en onzichtbaar mogelijk te gedragen en een derde doet of het hem helemaal niks boeit. In de podcastserie komen ze allemaal aan bod.
”Scheidverhalen” is een coproductie van Corti Media en Stichting Villa Pinedo en gemaakt door twee ervaringsdeskundigen. Cabaretier en podcasthost Andries Tunru en pedagoog Sophie Mulder maakten zelf ook als kind een scheiding mee, de laatste zelfs drie keer. Mulder werkt bij Villa Pinedo, een organisatie waar professionals en vrijwilligers kinderen van gescheiden ouders een luisterend oor bieden en meedenken bij praktische problemen.
Aan de hand van persoonlijke verhalen van jongvolwassenen die terugblikken op hun jeugd en kijken waar ze nu staan, willen de makers een beeld geven van wat er achter de voordeur gebeurt. Hopend dat dit empathie oproept bij omstanders en herkenning bij mensen die in hetzelfde schuitje zitten. Psycholoog Demi Keppel geeft als intermezzo vanuit haar vakgebied wat duiding.
De luchtige, opgewekte sfeer die met name Tunru creëert, doet enerzijds aangenaam aan, maar staat wel in contrast met de moeiten en zorgen waar de geïnterviewde jongvolwassenen in hun jeugd en ook daarna nog mee worden geconfronteerd. Je merkt dat die erg in de opgeroepen vrolijkheid, die soms grenst aan galgenhumor, meegaan, terwijl de zaken die worden besproken bij tijden loodzwaar zijn. Als luisteraar moet je daar wel doorheen prikken, maar misschien is het op bepaalde momenten ook wel de enige manier om de pijn te delen en bespreekbaar te maken.
Want pijn is er. Neem de 23-jarige Wessel, die als puber steeds opnieuw werd geconfronteerd met zijn emotioneel labiele vader, die zijn scheiding maar niet kan verwerken. Of de destijds 11-jarige Evi, die als enig kind met haar moeder verderging en haar vader zelfs een poos op zijn verzoek helemaal niet zag. „Het gekke is dat ik eigenlijk nooit boos op hem ben geworden”, zegt ze zelf, terugblikkend. „Knap”, prijst Mulder haar. „Misschien”, reageert Evi aarzelend. „Ik denk nu: ik had meer grenzen aan kunnen geven.”
De vader en moeder van Evi ruzieden na de scheiding gewoon verder, zijzelf gedroeg zich zowel thuis als op school zo braaf en onzichtbaar mogelijk. Met ondersteuning van een coach leerde ze langzaam maar zeker voor zichzelf opkomen. „Ik vond anderen altijd belangrijker dan mijzelf. Als jongens over mijn grenzen heen gingen, dan pikte ik dat gewoon. Maar zo houd je wel zelf het probleem in stand.”
„Het gekke is dat ik eigenlijk nooit boos ben geworden op mijn vader. Maar ik had wel meer grenzen aan kunnen geven” - Evi, kind van gescheiden ouders
De zwakke plek zit er nog steeds, blijkt als ze aan het eind van het gesprek een vraag pakt uit de dilemmapot. Vallen op het podium tijdens je diploma-uitreiking, of je ouders maken ruzie over wie vooraan mag zitten, luidt het dilemma. Hoewel ze de eerste woorden van de laatstgenoemde stelling al half heeft uitgesproken, kiest ze er toch op de valreep voor om zelf onderuit te gaan.
Het is bewonderenswaardig hoe eerlijk, helder en mild de drie jonge mensen uit het eerste trio afleveringen hun verhaal doen. Over het algemeen gebeurt dat in nette bewoordingen, al gaan ze incidenteel wel de grens van fatsoen en respect over.
„Ik ben er sterker en zelfstandiger uit gekomen”, hoor je aan het eind van zowat elke aflevering, als Tunru vraagt of er ook iets positiefs uit de scheiding voortkomt. Een bemoedigend en hoopvol antwoord, zeker als het komt uit de mond van een jongvolwassene die als kind al zijn zekerheden in rook zag opgaan. De andere kant, een geknakt zelfvertrouwen en stappen in dezelfde valkuilen als hun ouders, komt ongetwijfeld ook voor. Die verhalen zie je tot nu in ”Scheidverhalen” niet terug. Ze zijn ook een stuk minder mooi om te vertellen.