„Kan ik helpen?” Bij een tractor met een laadbak vol zandzakken biedt een jongeman dinsdag rond het middaguur zijn diensten aan. Hij is niet de enige in Auchsesheim, een van de door water bedreigde dorpjes niet ver van de rivier de Donau. De wateroverlast in onder meer de Duitse deelstaat Beieren is extreem.

Het gonst van de bedrijvigheid in Auchsesheim. Het krioelt in het dorp van de brandweerwagens. Op straat liggen grote slangen die overtollig water lozen. Op tuinhekken hangen natte kleren van hulpverleners te drogen. Het zonnetje schijnt, maar pais en vree is het niet. Ze houden hier hun hart vast. Houdt een nabijgelegen dam het?

Honderden dorpelingen en brandweerlieden vormen een menselijk lint in Auchsesheim, een dorp van pakweg 700 zielen. De helpers geven zandzakken aan elkaar door. Een provisorische dijk moet het water tegenhouden. Startpunt van de keten is een brandweerwagen, die volgestapeld ligt met zandzakken.

Ute Stoll blaast even uit. Ze wrijft over haar pijnlijke onderrug. „Die zakken zand zijn best zwaar. Zo’n 10 tot 15 kilo.”

De vrouw kon haar ogen afgelopen dagen amper geloven. Het water gulpte over het land. Daardoor is grond die normaal droogstaat ondergelopen. Stoll kreeg ineens een soort binnenzee voor haar deur. „Ik heb dit in dertig jaar niet meegemaakt. Ik vind het best angstig en bedreigend. Iedere nacht die sirenes.” Als je een paar uur rondloopt in de getroffen regio in Beieren hoor je inderdaad voortdurend het geloei van sirenes. Of je ziet brandweerwagens voorbijscheuren, al dan niet voorzien van reddingsboten.

„We moesten wel weg; dat begrepen we ook van de brandweer” - Gertraud Negele, boerin

Vermoeidheid

Van het gezicht van haar getatoeëerde buurman Josef Sebastian is de vermoeidheid af te lezen. „Ik moet op mijn huis passen. Ik vind dit heel spannend”, verzucht de veertiger, sigaret in de hand. Zijn drie kinderen, tieners, heeft hij elders ondergebracht. Het water drong zijn kelder binnen. De vrieskist kan hij waarschijnlijk op zijn buik schrijven.

De spanning is haast voelbaar in het dorp. Een dorpeling op een fiets, geel hesje aan, kijkt bezorgd. „Als de dam breekt, overstroomt het dorp.”

Ook een paar kilometer verderop, op de boerderij van Gertraud Negele steken ze dinsdag de handen uit de mouwen. De boerin woont met onder meer haar 84-jarige moeder en een paar familieleden aan de rand van het dorp Hamlar.

Een massa water overstroomde de boerderij van Negele. Haar oom Rudi en een ander familielid zijn met een tractor in de weer. Ze lozen overtollig water in een watertank achter de tractor. Rudi schept emmers water.

Maandag moesten Negele en haar geliefden hun boerderij verlaten vanwege het gevaar van het water. „We moesten wel weg. Dat begrepen we ook van de brandweer.”

Tot haar opluchting kon ze 34 runderen op tijd in veiligheid brengen. Sip kijkt haar oom in een ondergelopen kelder. Brandstof heeft zich kennelijk vermengd met het water. Het ruikt duidelijk naar olie. Over het modderige erf loopt Negele naar grasland even verderop. Het is een natte boel. „Daar is het water ook overheen gestroomd. Dat gras is nu waardeloos.” De Duitse boerin ziet ondanks de schade toch lichtpuntjes. „Wij hebben schade, daar zullen we mee moeten leren leven. Gelukkig zijn we er zelf levend van afgekomen.”

Spookdorp

Op steenworp afstand van haar boerderij golft het water door een tunnel. Hamlar is veranderd in een spookdorp. Het water is zó dreigend dat de dorpelingen zijn geëvacueerd.

„Ik moet op mijn huis passen; ik vind dit heel spannend” - Josef Sebastian, inwoner van door water bedreigd Auchsesheim

Een groep brandweerlieden maakt dinsdag vlak bij de met water kolkende tunnel een soort aanvalsplan. Vanuit het nabijgelegen Augsburg is een grote waterpomp onderweg, zegt leidinggevende Heinz Mayr van de Feuerwehr Landkreis Donau-Ries. „Die moet 8000 liter in een minuut kunnen wegpompen.” Stefan Rössle, een Landrat (hoge ambtenaar) uit de regio, onderstreept de ernst van het extreem hoge water. „De situatie is als catastrofaal bestempeld.”

Ook machinebouwer Grenzebach sloot maandag de poorten van het fabriekcomplex in Hamlar. Zo’n 650 werknemers werden naar huis gestuurd. „Er stond water in de hallen”, zegt Martin Stempfle, een van de werknemers van het bedrijf.

Reiskoffer

Een ondergelopen weg verder, aan de rand van het dorp Abach-Bäumenheim, doet Michael Prentzel (61) dinsdagochtend de deur van zijn woning open.

Prentzel en zijn buren zagen het water in een mum van tijd als een golf vanaf het land naar hun huizenrij stromen. Langs de huizen liggen de zandzakken opgestapeld, over een lengte van tientallen meters.

Het water drong de kelder van Prentzel binnen. Daar staat het water haast tot kniehoogte. Een jerrycan drijft rond. Een reiskoffer en bureaustoel zijn door het water aangetast. Een stuk of vijf pompen moeten het water weg zien te werken. „Wasmachine, vrieskist, de kachel, elektrische bedrading, alles is kapot”, sombert de man.

Buiten op straat ligt ook een stapel natte troep. Beddengoed is waardeloos geworden. Ook een paar schilderijen kunnen naar de schroothoop. De Duitser vreest duizenden euro’s schade.

Prentzel zou willen dat de wateroverlast in zijn regio steviger wordt aangepakt. Met een kwinkslag: „We hebben hier te weinig Hollanders en Noord-Duitsers. Die hebben meer ervaring met de aanpak van wateroverlast.” Bij een buurman klinkt kritiek op de lokale brandweer. Die zou veel te weinig zandzakken hebben geleverd.

Gele laarzen

„Kijk”, gebaart Sedat Yaz, terwijl hij met zijn armen golvende bewegingen maakt. „Zo kwam het water aanstromen.”

Op zijn gele laarzen loopt hij naar het huis van zijn buurman Gündogdu Bülent. Die zag het water zijn woning binnendringen. In een vertrek drijft troep rond. „Meubels zijn aangetast, de laminaatvloer, wanden, de wasmachine, de droger”, sombert Bülent. Anderen om hem heen breken een muurtje van zandzakken weer af. Het worden lastige weken voor Bülent. „Eerst moet het vocht wegtrekken. Misschien moeten de wanden er dan alsnog uit.”

Oud-militair

Ook Sedat Yaz kampt met een ondergelopen kelder. „Ik heb niet veel geslapen de afgelopen nachten.”

Peter Hoser (71) ruimt zijn ongeveer zestig zandzakken op. Bang is hij niet geweest voor het wassende water, zegt de oud-militair. Hij is wel wat gewend sinds zijn tijd in Afghanistan, zegt Hoser. „Ik was in Kabul ook niet bang. Je moet doen wat je kunt doen, je maatregelen nemen.”

Hij woont al zijn hele leven in Abach-Bäumenheim. „Vroeger hadden we een kelder, maar dat was door hoog water niet te doen. Dus hebben we die kelder gesloten. Nu hebben we geen schade.”

„God, ontferm U”, bidt priester Robert Neuner in de kerk Liebfrauenmünster in Donauwörth. De rooms-katholieke geestelijke staat stil bij de „catastrofe” in het zuiden van Duitsland. „Velen leven in angst en onzekerheid. Mensen verloren have en goed.” Verschillende parochianen leden schade door de overstromingen, zegt Neuner desgevraagd. Hij zegt „onmacht” te voelen. „Maar we kunnen wel tot God bidden om hulp.”