De repetitie: Heuvelman wil tranen laten vloeien bij Vocaal Ensemble Rijssen
„Houd het bescheiden en legato. Rond mooi af en haal laag adem.” Het regent tips tijdens een repetitie van Vocaal Ensemble Rijssen. Als de koorleden gehoor geven aan zo’n oproep, staat dirigent Jan-Geert Heuvelman zichtbaar te genieten.
De vaart zit er direct goed in tijdens het inzingen. Dat blijft zo als de literatuur ter hand wordt genomen. De ruim twintig koorleden hebben zich verzameld in de kantine van dagactiviteitencentrum De Molenhoek in Rijssen. Vol overgave zingen ze ”Behold the Lamb of God that taketh away the sin of the world” uit Händels Messiah. Iets te enthousiast in de ogen van Heuvelman. „Ik heb af en toe ”sst” geroepen, maar dat hielp niet. Het geheel mag best wat zachter.”
Nadat een deel van het oratorium is gezongen, volgt een terugkoppeling van de dirigent. Hier worden geen nootjes gestudeerd. Dat mogen de koorleden thuis doen. Tijdens de wekelijkse repetitieavond staan de afwerking en interpretatie van de muziek op de voorgrond. Dit betekent niet dat Heuvelman missers door de vingers ziet: „Bassen, aan het eind van maat 27 pakt niet iedereen een bes.” Hij helpt de zangers op weg door de juiste noot voor te zingen. „Nog één keer bassen. Yes, dat klinkt een stuk beter. Dank u wel. Alten, denk aan de voorbereiding van jullie inzet. Die klinkt soms wat twijfelachtig.”
Geregeld begeleidt de dirigent de zangers op de piano. Dan weer geeft hij aanwijzingen met zijn armen. Vrijwel altijd zingt hij de tekst mee. Soms telt hij hardop om de koorleden in het goede spoor te houden. Aaneengesloten klinken de delen 21, 22 en 23 uit de Messiah. Op teksten uit Jesaja. „En door Zijn striemen is ons genezing geworden.”
Na de slotnoot volgt weer een evaluatie: „Houd de klank licht en wendbaar. Laat de hoge noten wegsterven. Kijk hoever je kunt gaan, meer hoeft niet.”
Goede verstandhouding
Het koor bestaat 25 jaar en voert de Messiah uit tijdens het jubileumconcert op 28 september. Heuvelman maakte het gros van die jaren mee. Hij staat sinds 2007 met veel plezier voor de groep. „Wie lid wil worden, krijgt een stemtest en een motivatiegesprek met het bestuur. We zijn een klein gezelschap en hechten aan een goede onderlinge verstandhouding.”
De dirigent is blij met de studiezin en met het niveau van de zangers. Maar er blijven altijd verbeterpunten: „Een leerpunt is het goed voorbereiden van de inzetten door beter vooruit te kijken. Dat zorgt voor een soepelere klank.”
Na Händel komt een andere Engelsman aan bod, ”O Thou sweetest” van Charles Wood, geschreven op de melodie van Psalm 42. „Als de tenoren de melodie hebben, moet de rest piano zingen. Dan hoeven de tenoren niet te schreeuwen.”
Voordat het gebak in de pauze genuttigd kan worden, wordt nog iets van de koorleden verwacht. Vol overgave zingen ze ”Er is er één jarig” voor voorzitter Bart Heuvelman.
Potlood
Na de pauze gaat alle aandacht naar Psalm 116 van Johann Hermann Schein, ”Das ist mir Lieb”. Een van de composities van het zomerconcert op 1 juni met psalmen uit Duitsland en Engeland.
Af en toe stelt een koorlid een vraag. De meesten houden een potlood in de aanslag. Dat blijkt verstandig: „Streep die overgang aan of zet er een cirkel omheen, want die gaat niet vanzelf.”
Heuvelman vraagt aandacht voor komma’s en voor de dynamiek. Hij geniet. „De retoriek, de vertelkunst is hier duidelijk aanwezig. Wij gaan proberen dat verhaal te vertellen. Kruip dus in de tekst en laat de tranen vloeien. Even later mag het verlangen doorklinken in ”Ich will wandeln für dem Herrn, im Lande der Lebendigen”.”
