PVV, VVD, NSC en BBB zetten het mes diep in het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Vanaf 2027 willen ze er jaarlijks 2,4 miljard euro minder aan uitgeven, blijkt uit het donderdag gepresenteerde hoofdlijnenakkoord. Ook willen ze de giftenaftrek beperken.

Volgens Cordaid, een organisatie die zich richt op toegankelijke gezondheidszorg, onderwijs en noodhulp bij rampen, gaat het om de grootste bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking in de Nederlandse geschiedenis. De organisatie vindt het „bijzonder onverstandig, en zelfs wereldvreemd, om te snijden in activiteiten die bijdragen aan vrede, veiligheid en ontwikkeling in regio’s als de Sahel, de Hoorn van Afrika en het Midden-Oosten”.

Partos, een branchevereniging voor internationale samenwerking, spreekt van een „onbegrijpelijk en kortzichtig” besluit dat „wereldwijde inspanningen om armoede, klimaatverandering, ongelijkheid en onrechtvaardigheid aan te pakken ondermijnt en onze internationale positie beschadigt”. Volgens de vereniging zou juist een „intensivering van ontwikkelingsinzet gerechtvaardigd zijn in deze tijd van geopolitieke inspanningen en globale uitdagingen”.

Lees ook

Hoe haalbaar zijn de plannen uit het regeerakkoord? Vier experts reageren

Naastenliefde

Haaije Feenstra, directeur van Prisma, een koepel van ruim twintig christelijke organisaties die wereldwijd actief zijn in zending, ontwikkelingssamenwerking en diaconaat, is niet verrast, maar wel teleurgesteld over de voorgenomen bezuinigingen. „Deze stap van de Nederlandse regering zegt iets over hoe wij als land kijken naar mensen in de meest kwetsbare gebieden, zoals Afrika, een deel van Azië en Zuid-Amerika. Schijnbaar is het niet zo belangrijk om oog te hebben voor onze medemens ver weg. De noties van medemenselijkheid en naastenliefde komen zo ernstig in het gedrang. Dat doet pijn.”

Daarnaast raken de maatregelen hulporganisaties naar verwachting in de portemonnee. Het aandeel overheidssubsidie –en daarmee ook de invloed van de beoogde bezuinigingen– verschilt echter sterk per organisatie. Zo krijgen Wycliffe Bijbelvertalers en kerkelijke organisaties geen overheidssubsidie. Woord en Daad is voor maximaal 30 procent van haar inkomsten afhankelijk van de overheid.

Leprazending heeft een kwart van haar inkomsten te danken aan overheidssteun. De bezuinigingen hebben daarom grote gevolgen voor het werk van de stichting, verwacht directeur Henno Couprie, die geschrokken is van de plannen.

Tiende

De Apeldoornse stichting doet mee aan het vijfjarige project ”We are Able!” in zes Afrikaanse landen. Daarbij helpen medewerkers mensen met een handicap op weg naar een volwaardige plek in de samenleving. Het project loopt af in 2025. „We weten niet of er daarna nieuwe financiering komt”, zegt Couprie. Hij verwacht dat het nieuwe kabinet als eerste zal snijden in het budget voor particuliere organisaties zoals Leprazending.

Zorgelijk vindt de directeur ook het plan van de partijen om de giftenaftrek van de inkomsten- en vennootschapsbelasting te beperken. „Dat gaat ons treffen in onze inkomsten”, vreest hij. „Mensen geven weliswaar uit hun hart en niet vanwege belastingaftrek. Maar ik kan me voorstellen dat een ondernemer straks minder geld beschikbaar stelt voor goede doelen.”

Volgens Prisma-directeur Feenstra is de giftenaftrek voor de gereformeerde gezindte van groot belang. „Protestanten, gereformeerden in het bijzonder, geven veel meer aan goede doelen dan de gemiddelde Nederlander. Veel christenen geven een tiende van hun inkomen. Dat is ruim boven de drempelwaarde van 1 procent waarboven je giftenaftrek kunt krijgen.” Volgens de directeur doneren mensen het fiscale voordeel vaak alsnog aan de organisaties die ze steunen. „Nu de giftenaftrek deels wegvalt, is dat een pijnlijk verlies.”

„Veel christenen geven een tiende van hun inkomen: ruim boven de drempelwaarde van 1 procent waarboven je giftenaftrek kunt krijgen” - Haaije Feenstra, directeur van Prisma