Fopma heeft sinds 2009 een boekbinderij in het Friese dorp Wier, bij Franeker. Daarnaast beschikt hij over een werkruimte op het industrieterrein in Leeuwarden. Hij verzorgt voornamelijk speciale boekbanden en kartonnages. Een opdracht van het Japans Bijbelgenootschap was heel bijzonder.

Hoe kwam u met de Japanners in aanraking?

Fopma: „Ik had al langer contact met uitgeverij Van Wijnen uit Franeker, hier dichtbij. Een van zijn uitgaven was de Bachbijbel, een facsimile van het meest persoonlijke document uit Bachs nalatenschap. Een gedeelte van deze bijzondere Bijbels, die meer dan 5000 euro per stuk kosten, had ik van een band voorzien. Daarvan werden er nogal wat naar Japan verkocht. Toen een bekende Japanse boekbinder er in 2021 mee stopte, kwam het Japans Bijbelgenootschap bij Van Wijnen terecht. Hij verwees het genootschap naar mij door.”

Wat voor opdracht kreeg u van het Japans Bijbelgenootschap?

„In april 2021 kwam het bij mij met de vraag of ik 300 kanselbijbels wilde inbinden. Daarvan waren er 200 bestemd voor de Protestantse Kerk in Japan en honderd voor de Rooms-Katholieke Kerk. Het ging om de meest recente vertaling van de Bijbel in het Japans, die op de kansels van die kerken zou komen te liggen. De Bijbels kregen een bijzondere band: uitgevoerd in leer, met een opdruk in goud.

Er was een klein verschil. De rooms-katholieke Bijbels telden 400 pagina’s extra, voor de apocriefe boeken. Bovendien stond er op de rug dat het om die Bijbel ging. Deze boeken zijn vorig jaar geleverd.”

Kreeg u nog meer opdrachten van de Japanners?

„Het Bijbelgenootschap vroeg me om daarnaast zestien kanselbijbels van een luxueuze band te voorzien, tien voor de Protestantse en vijf voor de Rooms-Katholieke Kerk in Japan, en één voor paus Franciscus. Deze Bijbels hebben een band van varkensleer, een uitdagend materiaal om te verwerken, maar het ziet er prachtig uit. De band is aan de binnen- en buitenkant versierd met bladgoud met op de voorkant een kruis in leermozaïek. De rug is voorzien van vijf ribben. Deze banden kosten per stuk zo’n drie weken werk.”

Hebt u het exemplaar zelf naar de paus gebracht?

„Bijna. Je laat zo’n dure Bijbel toch niet met de pakketpost bij het Vaticaan bezorgen? Er zal maar iets misgaan! Het Bijbelgenootschap had me dan ook gevraagd of ik deze Bijbel persoonlijk wilde afleveren. Dat heb ik onlangs gedaan. Samen met een vriend reisde ik per trein naar Rome, met de Bijbel in de koffer. Deze heb ik daar overhandigd aan iemand in een klooster. De Bijbel werd op 10 april aan paus Franciscus gegeven tijdens de wekelijkse audiëntieceremonie op het Sint-Pietersplein. Toen was ik alweer thuis. Nu ben ik nog bezig met de rest van de opdracht, die voor 1 januari 2025 af moet zijn.”

„Het gaat er mij om dat ik er iets moois van maak; dat is mijn vak” - Wytze Fopma, boekbinder in Franeker

Heeft het inbinden van een Bijbel iets extra’s voor u?

„Ik ben zelf niet gelovig en heb geen oordeel over opdrachten die ik krijg. Het gaat er mij om dat ik er iets moois van maak. Dat is mijn vak. Het is prima dat deze Bijbels in de kerken gebruikt worden. De grens ligt bij extremisme. Er kwam een keer een verzamelaar van militaria naar me toe die me vroeg of ik ”Mein Kampf” van Hitler opnieuw wilde inbinden. Dat heb ik geweigerd. Maar het maakt mij niet uit of ik nu een Bijbel of een Koran inbind.”

Wytze Fopma uit Wier, boekbinder, over de opdracht die hij kreeg van het Japans Bijbelgenootschap