Nu Turkije de kandidatuur van Mark Rutte als NAVO-chef steunt, is de demissionair premier een belangrijke stap dichter bij de functie. Voor het zover is, moet hij eerst drie bondgenoten overtuigen.
De Turkse regering liet maandag officieel weten de demissionair premier te steunen in zijn poging secretaris-generaal van de NAVO te worden.
Ankara’s steun kan niet worden losgezien van het bezoek dat Rutte vrijdag bracht aan president Recep Tayyip Erdogan. Bronnen in Ankara achtten vooraf de kans groot dat Erdogan steun zou uitspreken voor Ruttes kandidatuur als NAVO-chef. Dat gebeurde vrijdag echter niet.
Toch gaf Rutte na afloop aan blij te zijn met het gesprek en dat het „heel positief” was. Hij loofde zijn „goede vriend” Erdogan en noemde Turkije een „cruciale bondgenoot”. De Turkse president zei dat zijn land een besluit zou nemen op basis van „strategische wijsheid” en „rechtvaardigheid”.
Wensenlijstje
Turkije heeft een flink wensenlijstje voor de nieuwe secretaris-generaal. Volgens Erdogan moet de nieuwe NAVO-chef niet alleen de harmonie binnen het bondgenootschap bewaken, maar ook onder meer terrorisme hoog op de agenda zetten. Rutte zei vrijdag open te staan voor de wensen die Turkije heeft.
Nu ook Turkije –het land met het een na grootste leger binnen de NAVO– Ruttes kandidatuur steunt, komt de topfunctie opnieuw voor hem een belangrijke stap dichterbij. Maar het is geen gelopen race. Alle 32 bondgenoten moeten het eens zijn over de opvolging van Jens Stoltenberg. Rutte moet Roemenië, Hongarije en Slowakije nog zien te overtuigen.
Tegenkandidaat
Ruttes enige tegenkandidaat is de Roemeense president Klaus Johannis. Half maart maakte Johannis onverwachts bekend de topfunctie te begeren. De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland hadden toen al steun uitgesproken voor Rutte.
Voor de demissionair premier wordt het de grootste uitdaging om Hongarije over te halen in te stemmen met zijn kandidatuur, menen ingewijden. Boedapest heeft zich daar in het openbaar tegen uitgesproken en is onder meer verbolgen over kritische opmerkingen van de Nederlandse regering over de Hongaarse rechtsstaat.
Toch zou Hongarije Turkije snel kunnen volgen in het uitspreken van steun voor Ruttes kandidatuur. Net zoals Boedapest Ankara begin dit jaar volgde in het instemmen met NAVO-uitbreiding met Zweden. Als ook Johannis zich terugtrekt, zal Hongarije het verzet tegen Rutte snel staken, verwachten ingewijden.
Washington hoopt dat de benoeming van de nieuwe NAVO-chef voor juli rond is. Die maand wordt er een grote NAVO-top in de Amerikaanse hoofdstad gehouden.
