Laura is deze extra vakantiedagen dit jaar misgelopen, omdat ze als gevolg van long covidklachten zich twee keer heeft ziek moeten melden.

Hoe zit dit? Moet je deze regeling zien als een gezondheidspremie? Of als een ziekteboete? Beide termen klinken niet goed, maar is de regeling daarom ook juridisch niet in de haak? En als die juridisch wel klopt, hoe zit dat dan moreel?

Het fenomeen staat vooral bekend onder de wat meer neutrale noemer verzuimbonus (beter gezegd: ‘niet-verzuimbonus’). En om maar met de deur in huis te vallen: ja, juridisch is de regeling toegestaan, alhoewel binnen bepaalde grenzen. Maar er zitten wel degelijk haken en ogen aan. Er zitten nare kanten aan de regeling. En heeft de bonus überhaupt zin?

Om op die laatste vraag in te gaan: ja, het is voorstelbaar dat het kortdurend verzuim afneemt. Maar dan heb je het wel over de werknemer die zich wat al te makkelijk op maandagmorgen ziek meldt, na een ‘zwaar’ weekend.

Als je die werknemer met de regeling stimuleert om het weekend minder zwaar te maken, of zich niet te makkelijk ziek te melden, is er enige winst te behalen. Indirect ligt daar een ander voordeel: het kan mensen stimuleren gezonder te leven. Maar weegt die winst op tegen de nadelen?

Een eerste nadeel dat op de loer ligt: halfzieke werknemers die zich toch maar naar het werk slepen om de extra vakantiedagen niet mis te lopen. Ze maken zichzelf daardoor soms zieker dan nodig en daarbij kunnen ze in geval van griepachtige klachten ook nog eens anderen besmetten.

En wat te denken van een ander nadeel: de onderlinge solidariteit kan onder druk komen te staan. Jij blijft gezond en krijgt twee extra dagen; ik word ziek. Ik kan daar helemaal niets aan doen, maar mis wel mijn twee extra dagen. Dat voelt niet goed, zelfs onrechtvaardig. Want de meeste werknemers kiezen er natuurlijk niet zelf voor om ziek te worden.

De regeling is juridisch niet houdbaar als er sprake is van discriminatie, en daar lijkt in Laura’s situatie sprake van. Zij krijgt de bonus niet en dat vanwege haar ziekmeldingen als gevolg van long covid. Het mislopen van een bonus in verband met een situatie als deze kan wel degelijk juridisch gezien worden als een (indirect) onderscheid op grond van een chronische ziekte,  handicap of geslacht. Daarom ben ik geen voorstander van zo’n regeling!

De auteur is coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid bij de RMU.