Dat blijkt uit cijfers die 113 Zelfmoordpreventie en GGD Amsterdam woensdagavond naar buiten brachten. Terwijl in 2017 nog vijf mensen om het leven kwamen door inname van het dodelijke poeder, ging het in 2021 om ten minste vijftig gevallen. In 2022, het laatst onderzochte jaar, bezweken 42 mensen aan het middel.

Het is volgens de onderzoekers voor het eerst dat het aantal suïcides met zelfdodingspoeders in kaart zijn gebracht. De werkelijke cijfers liggen waarschijnlijk hoger, omdat 23 van de 25 GGD-regio’s in Nederland zijn vertegenwoordigd. Regio’s Gelderland-Midden en Gelderland-Zuid ontbreken.

Medisch ethicus prof. dr. Theo Boer vindt het aantal sterfgevallen door middel X opvallend hoog. „De zelfdodingscijfers waren de afgelopen jaren redelijk constant. Als het klopt dat overlijdens door middel X vallen onder de bestaande suïcidecijfers, betekent dit wellicht dat het poeder een gewelddadige dood heeft voorkomen. Dat mensen hiervoor kozen in plaats van voor de strop of een sprong voor de trein. Maar misschien dat deze cijfers bovenop de andere cijfers komen. In dat geval is sprake van een veel hoger zelfdodingsaantal.”

De gemiddelde leeftijd van mensen die overleden aan zelfdodingspoeders was 59 jaar. Ongeveer de helft was man. Bij 70 procent vermeldde de forensisch arts in het lijkschouwverslag dat de overledene kampte met psychiatrische problemen, zoals depressie of een angststoornis. Zeker 33 overledenen hadden euthanasie aangevraagd, en bij 21 mensen was de aanvraag afgewezen. In 22 procent van de gevallen waren naasten aanwezig bij de zelfdoding.

Dat mensen kiezen voor middel X, kan zijn omdat ze niet in aanmerking komen voor euthanasie of omdat ze de procedure te lang vinden duren, verklaart Boer, hoogleraar ethiek van de gezondheidszorg aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. „Voor een euthanasietraject geldt een wachtlijst van vaak wel twee jaar. Middel X kun je binnen een paar weken in huis hebben.” Ook zijn er volgens hem mensen die hun dood helemaal in eigen hand willen houden.

Middel X, dat in feite uit twee verschillende stoffen kan bestaan, is verboden. Momenteel loopt er een rechtszaak tegen Coöperatie Laatste Wil, de organisatie die het middel zou verstrekken. Zeven leden en (oud)bestuurders worden verdacht van hulp bij zelfdoding.

Boer vindt middel X om twee redenen problematischer dan euthanasie. „Bij euthanasie beoordelen ten minste twee artsen of de ingreep verantwoord is. Daarnaast zijn er sterke vermoedens dat middel X een soms gruwelijk overlijden betekent, na een langdurig stervensproces. Daarentegen overlijdt iemand bij euthanasie binnen een paar minuten na een dodelijke spuit.”

Hebt u hulp nodig? Dan kunt u contact opnemen met Stichting 113 Zelfmoordpreventie via 113 of 0800-0113 (24 uur bereikbaar) en 113.nl