Aan het begin van ”Welkom thuis, chrononauten” denk je af en toe dat je in een klassieker van Tonke Dragt bent beland. Hoofdpersoon Barend is opgevoed door zijn tante Jenna, nadat zijn moeder hem in de steek liet. Nu Jenna niet meer leeft, woont hij bij een hospita en is hij magazijnmedewerker bij een winkel in ijzerwaren. Barend is een tiener, maar in zijn doen en laten lijkt hij ouder. Hij doet je aan het begin van het boek zomaar terugdenken aan een personage als meester Frans uit ”De Zevensprong”. Bovendien is de sfeer van de jaren vijftig duidelijk tastbaar. Barend maakt zijn nagels schoon met een nagelborstel omdat z’n hospita hem graag netjes aan tafel ziet verschijnen en hij draagt op zijn werk een stofjas.

Maar Dirk Weber, die in 2005 debuteerde en sindsdien zes kinderboeken schreef, doet in dit boek veel meer dan een tijdsbeeld neerzetten. De radertjes beginnen te draaien als de raadselachtige Elodie Barend aanspreekt wanneer hij tijdens zijn pauze in het park aan het tekenen is. Ze ziet zijn talent en brengt hem in contact met haar „meester”: meester Rieter, de baas van het plaatselijke veilinghuis.

Wat knap is aan Webers boek (14+) is dat je zo goed voelt dat er iets raars aan de hand is. Wat, dat kom je stap voor stap te weten, net als Barend en zijn maatje Lize. Het doel van meester Rieter klinkt in elk geval edel: hij wil schilderijen die in het verleden verloren zijn gegaan redden. Het middel daarvoor? Tijdreizen. Op de zolder van het veilinghuis is een plek waarvandaan er af en toe een „opening” ontstaat naar een andere tijd. Dat klinkt misschien wat zweverig, maar in feite is het weinig meer dan een truc van een schrijver om het nu te verbinden met vroeger. Dat werkt heel goed in dit boek: heden en verleden worden behoorlijk ingenieus met elkaar verweven en je hebt als lezer aan het begin van het boek echt nog geen idee wat je te wachten staat.

Barend wordt opgeleid tot tijdreiziger. Net als enkele collega’s moet hij schilderijen verstoppen voor ze zullen verbranden of kwijtraken. Meester Rieter kan ze dan in het heden ophalen. Maar gaandeweg komt de vraag op of zijn motieven wel zuiver zijn.

Tegelijk is het tijdreizen een baan die Barend prima past en waar hij enthousiast van wordt – want wie krijgt er nu de kans om beroemde schilders in het echt te ontmoeten? Dat is een van de mooie dingen aan dit boek, dat je wordt ondergedompeld in de wereld van kunst, maar dan ingebed in een verhaal waarin nog veel meer speelt. Barend verblijft bijvoorbeeld een paar maanden in 1911 bij schilder Willem van Doorn, die met zijn ezel in de duinen woont en strandschilderijen maakt. Hij zou prima passen tussen de schilders van de Haagse School. Ik ken geen ander jeugdboek waarin je als lezer op zo’n manier van dichtbij kennismaakt met oude meesters (al zijn ze in dit boek fictief).

Ondanks de spannende lijnen in het verhaal is ”Welkom thuis, chrononauten” geen snel actieverhaal. Het is eerder een klassieke avonturenroman. Weber laat zich niet opjagen. Hij vertelt in een rustig tempo, meer dan 350 bladzijden lang, en laat Barend nadenken over het begrip tijd, over zijn bijzondere familiesituatie en over zijn werk. Want waarom is reiziger Jacob zo ziek na het tijdreizen en waarom is deze Jacob ineens verdwenen uit het veilinghuis, na terugkomst van zijn laatste reis? En waarom liet Barends moeder Barend eigenlijk in de steek? Deze grote lijnen houden je als lezer vast in dit bijzondere en eigenzinnige boek, waarin weinig aanstootgevende taal zit, op enkele uitglijders na (en dat is weleens heel anders in boeken voor deze leeftijdscategorie).

Welkom thuis, chrononauten, Dirk Weber; uitg. Querido, 367 blz.; € 20,-