Door met moties te komen, kan een fractie de Tweede Kamer vragen zich uit te spreken over bijvoorbeeld het kabinetsbeleid. Stemt een Kamermeerderheid voor zo’n motie, dan geldt dat als belangrijk signaal richting de regering om de koers bij te stellen.

Aan belangrijke besluiten, zoals het instellen van een parlementaire enquêtecommissie, gaat veelal een aangenomen Kamermotie vooraf. De motie is daarmee een belangrijk onderdeel van de gereedschapskist van een Tweede Kamerlid en een belangrijk instrument om diens rol als controleur en medewetgever waar te maken.

De overmatige motiedrift heeft er echter voor gezorgd dat de Kamer zelf haar belangrijkste instrument bot heeft gemaakt, constateert CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal. Ter illustratie: in het (voorlopige) recordjaar 2022 waren het er 5011. Ook in de jaren 2018 tot en met 2021 lagen de pieken ruim boven de 4000 en dat terwijl tot 2006 niet één keer de drempel van 1500 moties werd aangetikt.

Bontenbal trekt een paardenmiddel uit de kast om het tij te keren. Hij kondigt een initiatiefwet aan om daarmee het Reglement van Orde van de Tweede Kamer aan te passen. Daarin is nu niets opgenomen wat het aantal moties dat mag worden ingediend begrenst.

Als het aan Bontenbal ligt, komt er een limiet van maximaal 150 moties per fractie per jaar, aangevuld met het aantal moties dat gelijk is aan het aantal zetels dat een fractie heeft. De CDA’er wil verder laten vastleggen dat een fractie per debat maximaal twee moties mag indienen, behalve bij debatten over wetgeving. Dan geldt die limiet niet, maar het aantal moties in die debatten telt wel mee voor het totaalquotum.

In het Tweede Kamerdebat van dinsdagavond, over de buitengewone Europese top van 17 en 18 april 2024, grapten woordvoerders van diverse partijen dat ze het aantal moties dat ze indienden uit voorzorg alvast hadden afgestemd op het ‘Bontenbalquotum’.

Wanneer de Kamer zich over het voorstel gaat buigen, is nog niet bekend.