In de Nijmeegse huisartsenpraktijk waar huisarts Pim Keurlings werkzaam is, zijn de gevolgen van de vape-rage goed merkbaar. „Steeds meer jongeren op de praktijk vertellen mij dat ze de e-sigaret gebruiken. En vaak kan ik hun klachten hieraan linken’’, vertelt Keurlings. „Zo kwam er laatst een meid langs die vertelde dat ze al lange tijd benauwd is en veel hoest. Ze besefte niet dat dit kwam doordat ze vapete. Een andere patiënt was bang dat hij ADHD had, omdat hij de laatste tijd weinig concentratie had tijdens de les. Maar ook dit bleek dezelfde oorzaak te hebben.” Nadat hij stopte met puffen op het schoolplein verdwenen de klachten bij de patiënt volgens de huisarts. Een e-sigaret verhit een vloeistof met verschillende stoffen, zodat er een damp ontstaat die de gebruiker kan inhaleren. De vloeistof bevat geen tabak, maar vaak wel nicotine.

Dat vapen naast longklachten ook kan leiden tot psychische problemen is voor veel mensen nog onbekend zegt Keurlings. „Nicotinedeeltjes kunnen het voorste deel van je brein, de prefrontale cortex, aantasten. Dit kan leiden tot stress, geheugenverlies en problemen met de impulscontrole.’’ Dat juist jongeren hiermee te maken krijgen is extra gevaarlijk volgens Keurlings. „In je jonge jaren zijn je hersenen nog volop aan het ontwikkelen. Als je in die periode dan veel vapet kan je onherstelbare schade aanrichten in je brein.’’

Gewetenloos

Het baart de huisarts daarom zorgen dat jongeren nu zo massaal deelnemen aan deze rage. Hij verwijst naar een recente peiling van het Trimbos-instituut waaruit blijkt dat een vijfde van de 12 tot 25-jarigen in het afgelopen jaar heeft gevapet. En in de groep van 12 tot 14-jarigen 10 procent. „Het is schrikbarend hoe jong ze hiermee beginnen. Dit komt vooral door de gewetenloze tactieken van de tabaksindustrie”, zegt de huisarts.

Hij licht toe dat de manier waarop vapes gemaakt worden gericht is op de jonge bevolking. „De e-sigaretten hebben vaak felle, vrolijke kleuren. Ook zijn er veel fruitige smaken verkrijgbaar als kers en aardbei. Daarnaast heeft de tabaksindustrie er in het verleden voor gezorgd dat influencers, waar jongeren naar opkijken, deze producten promoten.’’ Keurlings zegt dat de industrie hiermee de nieuwe generatie verslaafd wil maken aan nicotine in de hoop dat ze later overstappen op reguliere sigaretten.

Hij en andere vakgenoten van de organisatie ArtsenSlaanAlarm hebben nu door deze ontwikkelingen een campagne gelanceerd om de bevolking te informeren over de schadelijke effecten van vapen. De deelnemende artsen willen Nederlanders informeren met feiten die ,iedere ouder moet kennen.’’ Zo staat er in het persbericht van de organisatie dat uit één vape veelal meer giftige en verslavende stoffen komen dan uit een heel pak sigaretten. En dat vapende jongeren gemiddeld drie keer zo snel sigaretten gaan roken.

Hartfalen

Uit een recente studie van de American College of Cardiology blijkt dat vapen ook schadelijk kan zijn voor je hart. Volwassenen die ooit e-sigaretten hebben gebruikt, hebben een 19 procent hoger risico op hartfalen dan mensen die het nooit hebben gebruikt. Hartfalen, in tegenstelling tot een plotselinge hartaanval, verwijst naar een langzaam proces waarbij het hart verzwakt of verstijft, waardoor het moeite heeft om bloed efficiënt rond te pompen.

De studie analyseerde gezondheidsgegevens van 175.667 Amerikaanse volwassenen. Onder hen rapporteerden 28.660 personen dat zij ooit e-sigaretten hadden gebruikt, 3242 personen van deze groep  kregen hartfalen in de vier jaren die volgden. De onderzoekers lieten de deelnemers die voor het onderzoek al een keer hartfalen hadden buiten beschouwing.

„Vapen kan leiden tot stress, geheugenverlies en problemen met de impulscontrole” - Huisarts Pim Keurlings

Van de 28.660 deelnemers die vapete, zei een gedeelte dat ze daarnaast ook normale sigaretten rookte. Bij hen was het toegenomen risico op hartfalen wel 59 procent. Het argument dat vapen helpt om ‘normaal’ roken tegen te gaan is nooit bewezen volgens de onderzoekers.

Eerdere studies hadden al aangetoond dat e-sigaretten gelinkt kunnen zijn aan hogere risico’s op luchtwegaandoeningen en hart- en vaataandoeningen. Deze nieuwe bevindingen bevestigen verder de zorgen over de veiligheid van e-sigaretten, stellen de onderzoekers.