Werken op afstand helpt in het duurzamer worden van steden, blijkt uit een onderzoek in Nature Cities van de Universiteit van Florida, het Massachusetts Institute of Technology (een technische universiteit) en de Universiteit van Peking. Na de coronapandemie hebben onderzoekers nieuwe gegevens over werken op afstand en vervoer verzameld.

Doordat mensen thuiswerken daalt het aantal autoritten en dus de CO₂-uitstoot, blijkt uit het onderzoek. Als het aantal thuiswerkers met 10 procent stijgt, kan dat leiden tot een daling van 10 procent in de CO₂-uitstoot door het verkeer. In de Verenigde Staten zou dat bijna 200 miljoen ton CO₂ per jaar kunnen zijn.

Tegelijkertijd heeft werken op afstand een negatief effect voor het openbaar vervoer. Het zorgt voor een flinke daling in het aantal treinreizigers. Daarmee zouden de inkomsten uit het ov kunnen dalen met 27 procent.

Het Amerikaans-Chinese onderzoek besloeg de periode van april 2020 tot oktober 2022. De onderzoekers bekeken het vervoergedrag in vergelijking met de opkomst en afname van werken op afstand in verschillende Amerikaanse staten en grote steden. Zo konden ze het effect van het toegenomen thuiswerken op het verkeer en openbaar vervoer duidelijk maken. Hieruit bleek onder andere ook, dat het aantal reizigers in het openbaar vervoer twee keer zo snel daalt als het aantal mensen dat met de auto gaat als werknemers thuiswerken.

Hoogleraar Yunhan Zheng licht dit toe: „Mensen zijn meestal afhankelijk van het openbaar vervoer om naar hun werk te gaan. Als ze vanuit huis gaan werken, hebben ze dat niet meer nodig. Aan de andere kant blijven ze wel gebruikmaken van de auto, bijvoorbeeld in hun vrije tijd. Dat zal niet per se verdwijnen als mensen thuiswerken.”

„Ov-bedrijven moeten zich grote zorgen maken” - Shenhao Wang, hoogleraar stadsplanning

Uitdaging

Zheng zegt dat deze verschillen tussen het gebruik van het openbaar vervoer en de auto een uitdaging kan gaan vormen voor ov-bedrijven. „Het kan zijn dat ze actie moeten ondernemen om hiermee om te gaan”, zegt hij. „Buiten de spits zouden ze zich bijvoorbeeld meer op woonwijken kunnen richten, omdat ze daar de thuiswerkers beter van dienst kunnen zijn.”

Ook Shenhao Wang waarschuwt de ov-maatschappijen. De hoogleraar stadsplanning die toezicht hield op het onderzoek zegt dat ov-bedrijven zich grote zorgen moeten maken. „Maar of de effecten van thuiswerken positief of negatief zijn, hangt af van wie er belang bij heeft en hoe je ernaar kijkt. We verwachten over het algemeen een lager energieverbruik als gevolg van minder autoverkeer.” Voor het openbaar vervoer zal het thuiswerken echter een harde klap zijn, stelt het onderzoek.

Al een hele tijd zien onderzoekers en stedenbouwkundigen werken op afstand als een manier om files en CO₂-uitstoot terug te dringen. Maar voor de coronapandemie was het lastig om de effecten van thuiswerken te onderzoeken, omdat maar weinig werknemers dat deden. Sinds de pandemie is het echter in een stroomversnelling geraakt, zodat de drie universiteiten kans zagen te onderzoeken hoe het werken op afstand het verkeer beïnvloedt.