In februari kondigde de Canadese regering de Pharma Act aan, een wetsvoorstel bedoeld om de gezondheidszorg van het land te hervormen. In de nieuwe regeling zijn onder meer plannen voor gratis voorbehoedsmiddelen opgenomen. Het gaat om alle vormen van anticonceptie, inclusief de morning-afterpil.

Uit cijfers van het Duitse statistiekbureau Statista gebruikt zo’n 73 procent van de Canadese vrouwen —ruim 6,5 miljoen in totaal— anticonceptie. Zij worden volgens Canadese zorgverleners door de hoge uitgaven ontmoedigd voorbehoedsmiddelen te gebruiken. Op dit moment kost het nemen van de pil een vrouw op jaarbasis tot 300 dollar, ruim 200 euro.

„Vrouwen moeten de vrijheid hebben de anticonceptie te kiezen die ze nodig hebben, zonder dat kosten daarbij een rol spelen. Daarom maken we het gratis”, zegt premier Trudeau op X. Wanneer het plan ingaat, maakte hij niet bekend.

Door de nieuwe regelgeving kan het aantal abortussen volgens de regering dalen. Toch lijkt dat niet de belangrijkste reden voor de Pharma Act te zijn. Het recht op abortus bestaat sinds 1988 en is tijdens de hele zwangerschap toegestaan. Er is dan ook geen wet die zwangerschapsafbreking strafbaar stelt of beperkt. Abortus wordt bovendien door de overheid gefinancierd en net als andere chirurgische ingrepen beschouwd als een medische procedure.

Onverantwoord

Veel zwaarder lijkt de keuzevrijheid van de vrouw te wegen. Op de website van de Canadese overheid staat vermeld, dat de regeling gelijkheid moet bevorderen. Bovendien zouden reproductieve rechten —rechten die mensen in staat stellen vrij te kiezen of ze zwanger willen worden, anticonceptie gebruiken of een abortus laten uitvoeren— erdoor verbeteren.

„Ons plan om veelgebruikte anticonceptie gratis te maken geeft 9 miljoen Canadese vrouwen een vrije keuze over hun lichamen en hun levens”, zei vicepremier Chrystia Freeland zaterdag tijdens een persconferentie in Toronto.

Voor de uitvoering van de Pharma Act moet de federale overheid samenwerken met de provincies, omdat die verantwoordelijk zijn voor de gezondheidszorg. Makkelijk zullen de onderhandelingen niet worden: Alberta en Québec lieten, onder meer vanwege de kosten, al weten niet deel te willen nemen.

Ook vanuit de Canadese prolifebeweging komt verzet. Pete Baklinski, directeur communicatie bij Campaign Life Coalition, vindt het plan zeer verontrustend. „Het vruchtbaarheidscijfer van Canada ligt op een historisch dieptepunt: vrouwen krijgen gemiddeld nog maar 1,3 kind. De regering zou er daarom alles aan moeten doen om koppels te stimuleren kinderen te krijgen, in plaats van te betalen voor immorele middelen die bedoeld zijn om zwangerschappen tegen te gaan.”

Anticonceptiemethoden kunnen een nieuw menselijk leven in het vroegste stadium beëindigen

De Canadees is bovendien sceptisch over de gedachte dat door het gratis beschikbaar stellen van anticonceptie het abortuscijfer zal dalen. „Anticonceptie wordt ingezet om een zwangerschap te voorkomen, maar zo’n 10 tot 15 procent van de voorbehoedsmiddelen faalt. Abortus wordt zo een back-up voor mislukte anticonceptie. Daarnaast kunnen sommige middelen een nieuw menselijk leven in het vroegste stadium beëindigen. Dat is ethisch onverantwoord.”

De Pharma Act is typerend voor de huidige staat van de Canadese samenleving, vindt Baklinski. „We leven in een tijd waarin het leven niet meer telt. Door te kiezen voor het vergoeden van de kosten van anticonceptie maakt de regering zich schuldig aan het bloed van ontelbare kinderen die door abortus worden vernietigd. Dat vraagt om gerechtigheid.”