Het heeft gestormd in de RD-boekentop 100, waarvan in 2022 de allereerste verscheen en zaterdag de tweede. Zo’n 800 lezers stuurden de afgelopen maanden hun favoriete boektitels in. Titels klommen, daalden of verdwenen. Maar ”De Christenreis” van John Bunyan staat nog steeds op nummer 1.
Wat een prachtige afspiegeling is deze boekentop 100 van de ziel en het diepste verlangen van RD-lezers. De meest geliefde boeken van RD-lezers gaan over een heilige oorlog, een schuilplaats, belijdenissen, over een grote verwachting. Over het zien op Jezus. Daarbij gaat het er even niet om welk boek hoger of lager zou horen te staan, de top 100 is geen wiskunde, maar om het verschil met de landelijke bestsellers. Het contrast met de verhalen die in de hedendaagse hoofdstroom van de samenleving populair zijn, is groot.
Lezen is belangrijk, het doet veel goeds, blijkt uit allerlei onderzoeken. Lezen is als een mentale avondwandeling. Het vergroot begrip voor anderen, verdiept kennis, helpt om de wereld te begrijpen, en nog veel meer. Kennis is cruciaal om de actualiteit te duiden. Wie geen kennis heeft, wordt heen en weer gezwiept door allerlei wind van leer en wankele theorieën. Hoe hoogdravend een visie ook klinkt, de bron is belangrijk; die kunnen opsporen en duiden helpt om stevig te staan in de maatschappij.
En tegelijk maakt het nogal uit wát iemand leest. Dat is vanouds een gevoelig punt in de christelijke (cultuur-)geschiedenis: scherpt bijvoorbeeld het lezen van venijnige literatuur de geest, of vergiftigt die hem? Calvijn ging al in op de vraag of je heidense filosofen moest lezen. Dus het is te simpel om te zeggen: ga zitten, lees en word wijs.
Om onderscheid te kunnen maken, is het tegelijk wel nodig dát er tijd is om te gaan zitten, te lezen en wijs te worden. Daar zit misschien wel het grootste gevaar in deze tijd, in landen waar vrede en welvaart heersen. Er is geen tijd. Aan onze aandacht wordt geknabbeld, subtiel maar gestaag; hij wordt opgeslokt. Mensen raken uitgeput, ze worden voortgejaagd; hun geest houdt hun lichaam niet bij. Er zijn massaal coaches nodig die zeggen: doe eens rustig aan.
Slimme, machtige techreuzen zien aandacht –de geest van de mens– als een kostbaar goed dat geld waard is. Dat vraagt om een stevig tegengeluid. Vastberaden stappen maken verschil. Een mobielverbod op school. Stiltecoupés. Een wekelijkse rustdag. Een Bijbel op papier binnen handbereik. Zoals er op werkvloeren wordt gepleit voor diep werk –wat betekent dat je de mailbox tijdelijk uitzet en prikkelarme werkplekken creëert– zouden kerken luwe plekken kunnen maken zodat het aantrekkelijk wordt om er te gaan zitten en iets goeds te lezen. Want juist in die gebouwen klinkt vanouds de boodschap van het grootste tegengif tegen chaos en wanhoop.
Even niks organiseren… eerst lezen. Praten komt later. De top 100 van RD-lezers laat zien dat er behoefte is aan minder meningen en meer luisteren, aan lezen en overdenken. En aan verhalen, zeer oude en ook nieuwe. Gun elkaar tijd om te lezen, help elkaar aan een luwe plek.