Een duizelingwekkende 1 miljard aan kledingstukken komen er elk jaar in Nederland op de markt. Blijft kleding onverkocht? Dan gaat het naar het buitenland of wordt het zelfs vernietigd.

Als alle Nederlanders jaarlijks zes kledingstukken minder kopen, levert dat al een CO2-uitstootvermindering op die gelijkstaat aan 85.000 keer met de auto de wereld rondrijden, becijferde Milieu Centraal

„Je wordt constant en overal verleid om meer en nieuwe kleding te kopen en mensen zijn dan ook gaan denken dat het normaal is om er steeds weer geld aan uit te geven”, zegt Anna Beth Smeltekop. De expert van Milieu Centraal is betrokken bij de ontwikkeling van de tool die de onafhankelijke voorlichtingsorganisatie donderdag heeft gelanceerd. De onlinetraining ”Mijn Stijl iD” moet vooral vrouwen helpen om duurzamere keuzes te maken, zegt Smeltekop. Vrouwen die vanwege klimaat en milieu minder kleding zouden willen kopen, maar toch steeds voor de bijl gaan.

Het aanschaffen van nieuwe kleding geeft een kick. Het laat dopamine vrijkomen in het brein. Hoe gaat de training daarmee om?

„Juist daar gaat deze over. De training begint met te ontdekken wat je eigen kledingstijl is en wat je eigen waarden zijn. Als je weet wat bij je past en wat je belangrijk vindt, val je niet voor de eerste de beste aanbieding. Je wapent je zo tegen verleidingen.

Ook komt er een psychologisch trucje langs: je maakt een als-danplan. Als je steeds in de verleiding komt om te scrollen en te shoppen wanneer je na een lange werkdag thuiskomt, dan ga je juist op die momenten iets anders doen. Bijvoorbeeld wandelen.”

Hoe tackel je de sociale druk en impact van influencers op het koopgedrag van vrouwen?

„Een oplossing kan zijn om minder op sociale media te zitten. Dan zie je niet wat anderen doen. Maar zo’n stap is een uitdaging an sich.

Het ontwikkelen van een eigen kledingstijl kan ook bij sociale druk helpen. Je krijgt dan meer plezier in het goed combineren van wat je al hebt hangen. Ook weet je precies wat er wel en niet bij je past. Zo kun je trends en influencers makkelijker links laten liggen.

Daarbij hopen we met de campagne bij te dragen aan een nieuwe norm. Nu is veel geld uitgeven aan steeds maar nieuwe kleding normaal. Langer met kleding doen moet gewoon worden. Want: mode is tijdelijk. Je eigen stijl blijft.”

In hoeverre verschuift de campagne het probleem van de mode-industrie naar de consument?

„We willen het probleem zeker niet bij de Nederlander zelf leggen. Tegelijk geven wij als vanouds voorlichting aan consumenten. Iedereen draagt als consument uiteindelijk wel bij aan het probleem. Dat neemt niet weg dat het goed zou zijn als er ook maatregelen komen vanuit overheden, nationaal en Europees.”

Want: individuele gedragsverandering is niet voldoende en de kledingindustrie moet zelf ook worden aangepakt.

„Als je het aan mij persoonlijk vraagt, dan ben ik het daar absoluut mee eens. Vanuit de wetenschap is bekend dat snelle mode bijdraagt aan steeds meer consumptie. Dat heeft een enorme impact op het milieu. Daarnaast spelen nog de erbarmelijke arbeidsomstandigheden in kledingfabrieken.”

Webshops met spotgoedkope kleding –zoals het Chinese Temu– zijn mateloos populair. Hoe schadelijk voor milieu zijn bestellingen bij zulke webshops?

„De precieze data heb ik niet paraat. Maar je kunt op je klompen aanvoelen dat wanneer iets heel goedkoop is, iemand of iets anders de rekening betaalt. Vaak moet kleding van zulke webshops uit het buitenland komen. Bij het vervoer komt veel uitstoot vrij. Koop daarom liever lokaal. Dat geldt voor kleding net zo goed als voor voedsel.”

Wat als goedkope kleding de enige optie is vanwege een krappe portemonnee?

„Vooropgesteld: de gemiddelde volwassen Nederlander besteedt 1600 euro per jaar aan kleding. Mensen houden juist geld over door te minderen. Ik besef dat het ook echt lastig kan zijn als je weinig geld hebt. Maar kies dan voor kwaliteitskleding die langer meegaat. Want dat is beter voor de portemonnee op de langere termijn. Neem een goede spijkerbroek die jaren meegaat. Of een leren jas die het zelfs meerdere generaties kan uithouden.”

Hoe effectief is de cursus?

„Dat zijn we aan het testen. We vragen een pilotgroep en deelnemers van de training na een aantal maanden hoe het ze is vergaan. We willen meten wat de impact is.”

Deze tool zal waarschijnlijk vooral populair zijn bij vrouwen die zich al bewust zijn van de problematiek. Hoe bereikt Milieu Centraal vrouwen die er totaal niet mee bezig zijn?

„Met interviews zoals deze. Of via het NOS Journaal. Daarbij beseffen we dat die training niet heel Nederland aanspreekt. Aan een dood paard trekken heeft geen zin. We willen ook helemaal niet met een wijzend vingertje gaan staan of met dwang komen. Vrouwen die nu al de klimaatspagaat ervaren (tussen hun koopdrang en milieuproblematiek, MK) zullen vooral geïnteresseerd zijn, maar we hopen dat ook bij anderen een zaadje wordt gepland.”

En kunnen mannen de cursus ook volgen?

„Jahoor. Hoewel vrouwen de doelgroep zijn, kan iedereen die geïnteresseerd is er wat aan hebben.”