Een boerderij waar vlas wordt gekweekt om colbertjes van te maken. Een bodyscan die je lichaam scant om vervolgens een T-shirt op maat te produceren. Digitale mode, waarmee je je avatar in Roblox kunt aankleden. Lector Circular Business Kim Poldner kan zo een heel aantal innovatieve en duurzame voorbeelden uit de kledingindustrie opnoemen. Maar: „Het is nog wel een niche, het is echt nog niet genoeg.”

En dat vindt Europa ook. Het Europees Parlement en de Europese regeringen besloten daarom deze week dat er nieuwe wetgeving moet komen om de kledingindustrie te verduurzamen. Zo komt er een verbod op het verbranden van onverkochte kleding, iets dat nog veel gebeurt. Ook moeten nieuwe regels ervoor zorgen dat producenten kleding maken die langer meegaat en makkelijker gerecycled kan worden.

Poldner houdt zich al twintig jaar bezig met de duurzame mode-industrie en is blij met de nieuwe regels. „Veel grotere bedrijven zijn al wel met duurzaamheid bezig, maar ze doen het er een 
beetje bij, omdat het goed is voor de verkoop. Maar met deze wet wordt het een ‘moetje’. Dit gaat echt de markt in beweging zetten.”

Bewuster

Kledingbedrijven mogen er –nadat het parlement en de raad in Europa de regels straks formeel hebben goedgekeurd– twee tot zes jaar over doen om hun systeem te verduurzamen. Wat er precies gaat veranderen, is nog niet uitgewerkt. Poldner verwacht dat textielbedrijven door de nieuwe regels nu al veel bewuster gaan kiezen welke kleding gemaakt gaat worden. „Ze mogen geen kleding meer verbranden, dus dat betekent dat ze minder kleding moeten gaan produceren.” Voor de consument valt er dan dus minder te kiezen in de winkel. Volgens Poldner is dat helemaal niet erg. „Er worden 80 miljard nieuwe kledingstukken per jaar gekocht. Dat is toch van de zotte.”

Materialen

Door de nieuwe regels zal het hele systeem op de schop moeten, voorspelt Poldner. „De rol van de ontwerper wordt veel belangrijker. Hij moet aan het begin van het proces al nadenken over de materialen: hoe maak ik iets wat uiteindelijk weer goed gerecycled kan worden?”

Ze verwacht dat een ontwerper door de nieuwe regels eerder zal kiezen voor bijvoorbeeld een T-shirt van 100 procent katoen, in plaats van kleding die gemaakt is van gemengde stoffen, omdat die eerste veel beter te recyclen is.

Het zou ook heel goed kunnen dat de nieuwe wetgeving in Europa gaat leiden tot een verbod op bepaalde stoffen, zegt Poldner. „Ik kan me voorstellen dat bijvoorbeeld elastaan wordt verboden. Elastaan is jaren geleden toegevoegd aan onze katoenen jeans. Die werden daardoor strakker: de skinny jeans. Maar elastaan is een drama, want dat kun je niet recyclen.”

Poldner hoopt dat de regels ervoor gaan zorgen dat we anders met onze kleding omgaan en dat duurzame initiatieven meer ruimte krijgen.

„Ik zie wel voor me dat we kleding gaan produceren op aanvraag, net zoals we nu al boeken printen on demand. Of dat kledingwinkels een andere functie krijgen: dat we meer kleding gaan huren, of dat je door middel van een bodyscan een broekpak kunt laten maken dat je als gegoten zit. Dat soort initiatieven helpt mensen om veel bewuster kleding aan te schaffen.”

Digitale mode

Een andere ontwikkeling, die nu al gaande is, is de digitalisering van mode. „Het gaat dan bijvoorbeeld om het aankleden van je avatar in een onlinegame. Voor jongeren, die veel online zijn en zichzelf presenteren op sociale media, is digitale mode soms nog belangrijker dan fysieke mode. Die digitale mode heeft veel minder impact op het milieu.”

Digitale mode nam in coronatijd een enorme vlucht. „Er werden toen bijvoorbeeld onlinefashionweeks georganiseerd. En ik denk dat je straks in onlinemeetings kunt kiezen voor een digitale outfit, net zoals je nu kunt kiezen voor een andere achtergrond. Zo kun je in je zwarte onesie achter je laptop zitten, terwijl er op het scherm een mooi jasje te zien is.”

Ook in de fysieke industrie kan duurzaamheid een boost krijgen door digitalisering: „Er worden in het ontwerpproces vaak fysieke samples heen en weer gestuurd tussen China en Nederland. Ook dat kun je digitaliseren.”

Poldner ziet nog wel een paar uitdagingen. „Vaak gaan bedrijven nog voor winst en het grote geld. We moeten nu met z’n allen gaan kiezen voor wat goed is voor de planeet.” En daar is moed voor nodig, denkt ze. „We hebben de afgelopen veertig jaar een cultuur gecreëerd waarin we denken dat we altijd maar nieuwe kleding nodig hebben. Durven bedrijven het aan om minder nieuwe kleding aan te bieden en te kiezen voor duurzame producten?”