De centrale kiescommissie deelt maandag mee dat 15 procent van de door Nadezjdin ingeleverde handtekeningen ter ondersteuning van zijn kandidatuur niet in orde waren. Dit percentage mag maximaal 5 procent zijn. De commissie geeft de oppositiekandidaat aanvankelijk twee en later in al haar ‘goedheid’ drie dagen om ten minste 4500 handtekeningen te laten goedkeuren.

Het gaat om zogenaamde procedurefouten. In het ene geval is de handtekening niet gecontroleerd door een notaris, in het andere is de datum niet ingevuld door de ondertekenaar. „Wij doen er alles aan om de handtekeningen voor elkaar te krijgen”, schrijft Nadezjdin op zijn Telegram-kanaal.

Een paar dagen daarvoor had Nadezjdin onder grote belangstelling 105.000 handtekeningen ingeleverd bij de kiescommissie. Dat aantal is nodig om als kandidaat van een politieke partij te mogen meedoen aan de in maart te houden verkiezingen.

Als Nadezjdin eind vorig jaar bekendmaakt zich kandidaat te zullen stellen, heeft hij in een recordtijd vier weken de noodzakelijke 100.000 handtekeningen vergaard. Die moeten uit 40 van de 46 provincies of oblasten komen. Dat is een enorme opgave als het netwerk nog uit de grond gestampt moet worden en er in het land een klimaat van angst heerst.

Wat helpt is dat Russische oppositieleden in het buitenland oproepen voor Nadezjdin te tekenen, hoewel ze het inhoudelijk vaak niet met hem eens zijn. Ze stemmen met name hartelijk in met Nadezjdins afkeer van Poetins oorlog tegen Oekraïne. Hij zegt openlijk dat de ”militaire speciale operatie” direct moet worden beëindigd. De oppositie verandert zo Nadezjdins campagne in een legaal protest tegen Poetins Rusland.

Talkshows

Nadezjdin, die al ruim dertig jaar politiek actief is, krijgt onverwacht een rol toebedeeld, waar hij nooit van heeft kunnen gedroomd. Hij wordt in 1963 geboren in de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent in een Russische familie van musici en wetenschappers. Nadezjdin wordt in eerste instantie fysicus. Later ook nog eens jurist en als de Sovjet-Unie in 1991 uit elkaar valt gaat hij de politiek in. Hoge posten heeft hij nooit bekleed. Op dit moment is hij lid van de gemeenteraad van Dolgoproedny, een voorstad van Moskou, waar hij al sinds zijn jonge jaren woont. Van 1993 tot 2003 is hij vicefractievoorzitter van de liberale partij Unie van Rechtse Krachten.

Bekend wordt Nadezjdin als hij jarenlang in talkshows van door de staat gecontroleerde tv-zenders optreedt. Het levert hem de bijnaam de hofnar op. Hij bindt in uitzendingen verbaal de strijd aan met de Kremlin-propagandisten. Keer op keer wordt hij uitgescholden, maar dat lijkt hem niet te raken. Wat Russische oppositieleden hem kwalijk nemen is dat zijn optreden suggereert dat er in de media ruimte is voor andere opvattingen.

Nadezjdin gaat blijkbaar te ver als hij live op televisie zegt dat Rusland een andere president nodig heeft, dat de ”speciale militaire operatie” moet worden beëindigen en de betrekkingen met het Westen moeten worden hersteld.

Nu treedt Nadezjdin samen met Russische activisten op Youtube. De Russische politicus kiest zijn woorden zorgvuldig. De term ”oorlog” vermijdt hij, want anders kan hij zijn kandidatuur vergeten. Hij veroordeelt de “speciale operatie”. Door de enorme uitgaven voor de wapenindustrie kampen de burgers deze winter herhaaldelijk met stroomstoringen en zitten ze in de kou omdat de verwarming uitvalt. „Poetins militarisme voert Rusland naar de afgrond.” Anderzijds benadrukt hij dat de gemobiliseerde soldaten hun plicht tegenover het vaderland vervullen. Tegelijk ziet Nadezjdin Oekraïne als een marionet van het Westen. Een terugkeer naar de grenzen van 1991 is bij hem geen optie.

Dromen

Deskundigen zijn het er niet over eens waarom Nadezjdin aanvankelijk de kans krijgt zich kandidaat te stellen. Vanaf 2004 mogen serieuze politici in Rusland zich niet kandidaat stellen. Als er een of meerdere politici meedoen dan is dat om de schijn op te houden dat er wat te kiezen valt. Degenen die meedoen komen niet verder dan 1 of hooguit 8 procent van de stemmen.

Wil Poetin Nadezjdin als zogenaamde achtergrondkandidaat opvoeren? Misschien. Nadezjdin ontkent dat hij afspraken met het Kremlin heeft gemaakt. Sommigen beweren dat het Kremlin met Nadezjdin een onofficieel referendum over de oorlog tegen Oekraïne wil houden. Een overwinning voor Poetin kan dan worden uitgelegd als een instemming van het Russische volk met de oorlog. Omdat de onbeduidende, onafhankelijke kandidaat Nadezjdin te populair wordt en naar verwachting meer dan 20 procent van de stemmen in de wacht lijkt te gaan slepen, wordt Nadezjdin uitgesloten.

Nadezjdin kan nog in beroep gaan bij het hooggerechtshof ook al zal dit niets uithalen. Sowieso gaat hij verder in de politiek. Hij heeft de Russen die hun land al hadden afgeschreven voor een paar weken laten dromen dat er veranderingen mogelijk zijn.