Terwijl Donald Trump steeds extremere uitspraken doet en zich laat welgevallen te worden vergeleken met de door God verkoren en gezonden verlosser, blijven Amerikaanse evangelicals hem door dik en dun steunen.
Zelfs seculiere media toonden zich eind vorige week geschokt toen een video viraal ging waarin Trump werd geportretteerd als een man die door God Zelf is gezonden om de problemen in de wereld op te lossen. De video begint met de zin: „Op 14 juni 1946 keek God neer op Zijn geplande paradijs en zei: „Ik heb een rentmeester nodig.” Toen gaf God Trump.” In de video wordt onderstreept dat God een „herder voor de mensheid” nodig had, die „de mensen nooit zal verlaten of in de steek zal laten”.
Of de video een product is dat het campagneteam van de Republikeinse kandidaat heeft laten maken, of dat het gaat om een ongevraagde bijdrage van een bewonderaar van The Donald is vooralsnog onduidelijk. Maar Trump is ermee in zijn nopjes. Hij plaatste de video op zijn eigen sociale mediaplatform Truth Social.
Ophef
De publicatie zorgt in de VS voor veel ophef. Bij omroep CNN zei de bekende journalist Jim Acosta: „Je mond valt open van verbazing.” Hij snapt niet dat evangelicals nog steeds geloven in de „leugen” dat Trump een devoot christen is „terwijl zijn gedragingen uit het verleden al veelvuldig aangetoond hebben dat hij dat niet is”.
Duidelijk is dat Trump, zeker de laatste tijd, er niet voor terugdeinst radicale uitspraken te doen. Recent zei hij dat immigranten het bloed van het Amerikaanse volk vergiftigen. Daarmee gebruikte hij woorden die in nazi-Duitsland veelvuldig klonken. Ze leidden tot een storm van kritiek. Nog een voorbeeld: in zijn kerstboodschap zei Trump dat pleitbezorgers voor elektrische auto’s wat hem betreft mogen „rotten in de hel”.
Ondanks de extreme uitspraken blijven Amerikaanse christenen hem steunen. De vaak gehoorde verklaring is dat het alternatief, Joe Biden, nog veel slechter is. Bovendien waarderen veel evangelicals dat Trump drie conservatieve opperrechters heeft benoemd. Mede daardoor is het landelijk recht op abortus van tafel. Voor veel evangelicals is dat het bewijs dat Trump dé strijder is voor het behoud van christelijke waarden, die de Democraten zouden willen afbreken.
Waarschuwing
Typerend is in dit verband de waarschuwing van David Barker, lid van het Republikeinse partijbestuur in Iowa. Hij beweert dat wanneer links het in de Verenigde Staten voor het zeggen krijgt, de kerkganger straks in een elektrische auto moet stappen. En op de denkbeeldige vraag of de wagen naar de kerk kan rijden antwoordt de boordcomputer dan: „Daar kan ik u niet brengen, want die kerk staat op de lijst van verboden samenkomsten.” De angst zit diep in de VS. Zeker als het gaat om een dreigende greep van de overheid op de kerken. Daar hebben de kerksluitingen tijdens de coronapandemie aan bijgedragen. Vandaar dat evangelicals een immorele president steunen om eigen idealen veilig te stellen.
De baptistenpredikant Robert Jeffress uit Dallas zegt: „Conservatieve christenen blijven Donald Trump overweldigend steunen vanwege zijn Bijbelse beleid, niet om zijn persoonlijke vroomheid. Evangelicals zijn slim genoeg om het verschil te kennen tussen het kiezen van een president en het kiezen van een predikant.”
Juist die rol van Trump als soldaat in de culturele oorlog is een belangrijke verklaring voor de steun van evangelicals. Dat was in 2016, toen iedereen zich afvroeg of de driemaal getrouwde casino-eigenaar de evangelicals kon winnen, ook de belangrijkste reden dat evangelicale leiders zich achter hem schaarden.
Tijdens een ontmoeting met honderden voorgangers zei Trump: „Als u mij kiest, zal ik u macht geven en zal ik het christendom in dit land verdedigen.” Tim Alberta, die recent een boek over Trump en de evangelicals publiceerde, schrijft dat hij deze overeenkomst sloot alsof hij een zakelijke transactie deed. „Het is bijna alsof Trump een huursoldaat wordt die namens hen bereid is de vijanden in de cultuur en in de regering te bestrijden.” Die visie op Trump als christenstrijder verklaart volgens Alberta ook dat evangelicals hem blijven steunen ondanks alle rechtszaken. „Veel evangelicals zien die processen als voortekenen van de vervolging die aanstaande is.”
Zorgen
Dat neemt niet weg dat sommige evangelicale leiders zich inmiddels zorgen maken. Denny Burk, voorzitter van The Council on Biblical Manhood and Womanhood noemde de video van deze week blasfemisch. En het feit dat Trump wil dat tegenstanders „rotten in de hel” vindt hij een christen onwaardig. „Een christen bidt om het behoud van zijn tegenstanders. Niet om hun vernietiging.” Bob Vander Plaats, een vooraanstaand evangelicaal leider in Iowa, heeft deze week Republikeinse kiezers opgeroepen hun stem niet aan Trump te geven. En de christelijke hoogleraar politicologie Wayne Grudem heeft er bij de Republikeinse partijleiding op aangedrongen een andere kandidaat dan Trump te nomineren omdat het land niet kan worden geleid door „een man die Gods wet met voeten treedt”.
Probleem is echter dat veel evangelicals minder met de Bijbel op hebben dan met Trump. „Ze komen nooit in de kerk, maar noemen zich evangelical uit politieke overwegingen”, zegt Ryan Burge, hoogleraar politicologie aan de Eastern Illinois Universiteit. „Bovendien hebben leiders binnen de evangelicale beweging hun gezag verloren. De stroming wordt gedirigeerd van onderaf.”