Hoogleraar in notitie voor NSC: Tal van punten uit programma PVV strijden met Grondwet
Op welke punten schuurt het PVV-verkiezingsprogramma met de rechtsstaat en de Grondwet? Die vraag stelde Pieter Omtzigt aan staatsrechtdeskundige Wim Voermans. Donderdag zette Voermans zijn ‘doorrekening’ online.
Volgens Voermans zijn vijf punten uit het PVV-programma sowieso in strijd met de Grondwet. Dat gaat dan bijvoorbeeld om het voorstel van de PVV om een verbod op „islamitische hoofddoekjes” en op ritueel slachten in te voeren. Dat is volgens Voermans in strijd met zowel artikel een als artikel zes van de Grondwet waarin respectievelijk gelijke behandeling en godsdienstvrijheid zijn vastgelegd.
Het pleidooi in het PVV-programma voor minder islam is volgens Voermans „mogelijk” in strijd met de Grondwet, afhankelijk van hoe „het wordt vormgegeven en wordt geformuleerd”.
Het voorstel van de PVV om jihad-sympathisanten preventief op te sluiten is volgens Voermans in strijd met artikel 15, 16 en 17 van de Grondwet. In de eerste twee artikelen staat dat burgers niet zonder strafbepaling mogen worden opgesloten. In artikel 17 is het recht op een eerlijk proces opgenomen. Ook het uitzetten van illegalen en criminelen schuurt met verdragen en wetten. Nederland tekende namelijk in 1961 het verdrag tot beperking van staatloosheid.
De wens van de PVV om alleen politiek neutrale leraren voor de klas toe te laten, is ook in strijd met de Grondwet, en dan met artikel 23 waarin de vrijheid van onderwijs is opgenomen, schrijft Voermans.
Migratie
Ook zijn sommige PVV-voorstellen in strijd met internationale verdragen, schrijft Voermans. Dat gaat dan met name om voorstellen om migratie in te perken, zoals een asielstop. Het opnemen van vluchtelingen is in Europese wet- en regelgeving geregeld. Een manier om daar als land onderuit te komen, is gaan heronderhandelen. „Dat kan zomaar jaren duren, als andere verdragspartners al willen praten”, denkt Voermans.
Deze week nam de Tweede Kamer een motie aan van Casper Veldkamp (NSC), die de regering oproept zich in te spannen voor een opt-out clausule voor afspraken over asiel en migratie bij een volgende EU-verdragswijziging. Onder andere VVD en PVV stemden voor.
Draconische maatregel
Naast onderhandelen is er nog de meer radicale optie om uit de EU te stappen, schrijft Voermans. „Om een asielstop in te voeren lijkt me dat een wat te draconische maatregel”, voegt de hoogleraar eraan toe. Zomaar bepaalde EU-regelgeving negeren is volgens hem ongrondwettelijk.
De partij van Wilders zegt in haar programma ook het VN-vluchtelingenverdrag op te willen zeggen. Dat is volgens Voermans mogelijk maar omdat het verdrag is opgenomen in de EU-regelgeving gelden hiervoor dezelfde procedures als voor de overige EU-regelgeving waardoor er voor Nederland weer twee opties overblijven: heronderhandelen of uittreden.
Welke rol de notitie van Voermans precies gaat spelen in de
kabinetsformatie is niet duidelijk. Wel zei Wilders woensdag in het Kamerdebat over de formatie toe dat hij voorstellen die in strijd zijn met de Grondwet zal aanpassen of intrekken. Als de door Omtzigt aangevraagde doorrekening daarbij leidend is, heeft de PVV nog wel wat werk te verzetten.