Een voorlopige versie van de onderhandelingstekst op de klimaattop in Dubai laat zien dat de onderhandelaars het expliciet hebben over het uitfaseren van fossiele brandstoffen. In het Engels wordt dat een „phase out” genoemd. Het zwakkere „phase down” wordt als een van de andere opties beschouwd.
Deze klimaattop staat de zogenoemde global stocktake centraal. Het is de eerste mondiale evaluatie sinds wereldleiders in 2015 met elkaar hebben afgesproken de opwarming van de aarde te beperken tot 2 graden en bij voorkeur 1,5 graad. De evaluatie moet erkennen wat rapporten al veel langer aantonen: de wereld ligt niet op koers. Hier daadwerkelijk conclusies aan verbinden lijkt echter in de eerste week van de COP28 nog lastig.
Sommige landen zien veel liever dat het stoppen met fossiele brandstoffen nog vrijblijvender blijft. Of ze willen liever alleen praten over het stoppen met steenkool. Ook dat wordt als een van de opties genoemd in de voorlopige versie van de tekst die nu is gepubliceerd door VN-klimaatorganisatie UNFCCC.
Klimaatexpert Maarten de Zeeuw van Greenpeace noemt het goed dat het aan de onderhandelingstafel echt gaat over het beëindigen van kolen, olie en gas. „Nu moeten landen de handen ineenslaan. En doen wat zo urgent nodig is: besluiten om te stoppen met fossiele brandstoffen, met voor 2030 al een sterke afname van olie en gas.”
Een andere optie die in de voorlopige versie van de tekst staat, noemt De Zeeuw controversiëler. Dat is wanneer onderhandelaars het hebben over een uitfasering van „unabated” fossiele brandstoffen of steenkool. Dat houdt in dat het gebruik van fossiele brandstoffen door kan gaan, zolang de uitstoot wordt afgevangen. „Zorgwekkend”, aldus De Zeeuw. „Het is echt een afleiding voor verduurzaming naar schone energie, want het afvangen kan niet op grote schaal.”
Experts van klimaatorganisatie World Resources Institute (WRI) zien dinsdagochtend ook wat lichtpunten in het noemen van fossiele brandstoffen die niet afgevangen zijn. „Zo zijn er bepaalde sectoren die fossiele brandstoffen blijvend nodig hebben”, zegt David Warskow, hoofd van de internationale tak van WRI. „Het is goed dat er dan over gesproken wordt in welke mate zij hun uitstoot mogen afvangen.”
Wel vinden de klimaatexperts dat de voorlopige versie van de tekst in zijn algemeen nog niet ver genoeg gaat. „Het moet de rijkere landen nog veel meer oproepen om de leiding te nemen in klimaatfinanciering”, zegt Gabrielle Swaby van het WRI.
