Was advent eeuwenlang een periode van soberheid en vasten, anno 2023 is dat wel anders. Na Black Friday storten winkelketens zich op de verkoop van de meest uiteenlopende kerstversieringen. Hierin is ook steeds meer aandacht voor advent: dat gaat van het zelf maken van een gevulde slinger, het in elkaar knutselen van huisjes en lampionnen tot de verkoop van complete geschenksets waarin 24 kleine verrassingen zitten die samen een groot cadeau vormen.

Orthopedagoog Andrea van Hartingsveld-Moree schreef in 2011 het gezinsdagboek ”Wijzer. Op weg naar het kerstfeest”, een eerste deel van een serie die inmiddels alle heilsfeiten en de wederkomst bevat. De auteur zet het boekje dan al af tegen de commerciële adventskalender met chocolaatjes die volgens haar afleidt van de kern. Met de uitgave van dit gezinsdagboek voor advent introduceert Van Hartingsveld de adventskalender in reformatorische kring.

In de periode van de coronapandemie (2020-2022) waarin fysieke kerkdiensten nauwelijks doorgang vinden, ontwikkelt Evangeliestek een adventspakket voor gezinnen. Niet alleen een boekje met overdenkingen en opdrachten, maar een compleet pakket met knutsels, kaarten en een poster.

Dietie Gommer, creatief vormgever ervan: „Het eerste adventspakket maakte Evangeliestek in 2020. Vanuit de gereformeerde gezindte kwam herhaaldelijk de vraag of we rondom de heilsfeiten ondersteuning konden bieden aan gezinnen. In ieder adventspakket klinkt de klassiek-christelijke boodschap vanuit Gods Woord. Eén Naam, twee wegen, drie stukken. Doordat we dit pakket –mede dankzij de inzet van vele vrijwilligers– beschikbaar kunnen stellen, doen we ouders een concrete handreiking in de christelijke opvoeding.”

In 2020 leverde Evangeliestek vijfhonderd pakketten; inmiddels maken duizenden gezinnen vanuit de breedte van de gereformeerde gezindte er gebruik van. „De afgelopen jaren groeide het aantal ouders dat een adventspakket bestelt fors. Ook zien we dat scholen en kerkenraden steeds vaker pakketten aanschaffen”, stelt Gommer. Er zijn nu voor dit jaar nog een aantal pakketten beschikbaar. Sommige ouders bestellen pas na de eerste adventszondag.”

Een jaar na de eerste verschijning van het adventspakket van Evangeliestek krijgt ook de Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG) de vraag of die iets kan bieden voor gezinnen rondom de heilsfeiten. Ouders zoeken naar manieren om die momenten in het gezin meer concreet te maken. Woordvoerder Gertjan van der Jagt: „Sinds die tijd hebben we ons ingezet om rondom advent en rond de lijdenstijd een pakket te ontwikkelen dat gebruikt kan worden rondom een open Bijbel.”

Dit jaar werkt de JBGG daarbij voor de eerste keer samen met de zendingsorganisatie van het kerkverband. Van der Jagt: „Het bood de mogelijkheid om advent vanuit een verrassend perspectief –een wijk in Ecuador– te benaderen.” Dat leverde voor de JBGG een kleurrijk decor op voor het pakket, waarin uiteindelijk wel de klassieke boodschap centraal staat. „Die van de komende Heere Jezus in een donkere wereld”, stelt Van der Jagt.

Engelen

De makers van het adventspakket van Evangeliestek kiezen dit jaar voor het thema ”Een hemelse boodschap”, waarbij het werk van engelen centraal staat. Op de vraag of dat een gewaagd onderwerp is, reageert Gommer: „De Bijbel spreekt veelvuldig over engelen, zeker ook in de adventstijd. Gabriël bezoekt Maria, de herders horen een engelenkoor in de velden van Efratha, en het Kind dat wordt geboren wordt door engelen gediend. Dat het een lastig thema is, wil niet zeggen dat we het uit de weg moeten gaan. Als we het niet hebben over deze gedienstige geesten, kunnen kinderen een niet-Bijbels beeld van engelen krijgen. Mollige baby’s met vleugeltjes, bijvoorbeeld. De Bijbel biedt ons veel informatie, juist ook voor oudere kinderen en de ouders zelf is het heel mooi om je zo in een thema te verdiepen. Dan kom je erachter hoe bemoedigend het werk van engelen ook is voor ieder die de Heere liefheeft. We willen ouders zo helpen hun kind op een Bijbelse manier te onderwijzen over engelen. Om dat goed te kunnen doen, zijn we daarvoor in gesprek met een team van theologen.”

Zowel het pakket van Evangeliestek als dat van de JBGG zijn creatieve pakketten die gemaakt zijn voor gezinnen met kinderen in uiteenlopende leeftijden. Dat van de JBGG bevat knutselopdrachten voor kleuters en iets oudere kinderen. Met het oog op tieners wordt er een verhaal geleverd en voor de wat oudere jongeren is er een dagelijkse podcast.

Het Evangeliestek-pakket ”Een hemelse boodschap” bevat ook materiaal waarbij ouders zelf keuzes kunnen maken, licht Gommer toe. „Hebben ze vooral kleinere kinderen? Dan ligt de focus op het eenvoudig uitleggen en bespreken van de Bijbelgedeelten en de verwerking daarvan voor jongere kinderen. Voor tieners bieden we veel verdiepende informatie aan en zijn er andere soorten van verwerking. Verschillende onderdelen uit het pakket zijn ook optioneel.”

Dat laatste moet volgens Gommer ook voorkomen dat ouders druk zouden ervaren om zich met het gezin op deze manier voor te bereiden op het kerstfeest.

Niet alleen jeugdbonden maken adventskalenders. Particulieren, uitgeverijen en noodhulporganisaties begeven zich ook op dat gebied. Hieronder een selectie met christelijke adventkalenders voor kinderen.