Nadat het leger in Myanmar een coup pleegde, bijna drie jaar geleden, is het geen dag rustig geweest in het Zuidoost-Aziatische land. Maar waar leger en oppositie elkaar lange tijd in evenwicht hielden, lijkt die balans nu verstoord te zijn.
Verrassend genoeg is de oppositie nu de bovenliggende partij na lancering van ”Operatie 1027”, eind vorige maand. Gloort er aan de horizon een vredige toekomst voor Myanmar?
Bij veel mensen in Myanmar hangt de vlag uit. Figuurlijk althans, want in gebieden waar het leger het voor het zeggen heeft, is het levensgevaarlijk om je te verzetten tegen het regime. Maar deze gebieden zijn er steeds minder.
Op 27 oktober lanceerden drie etnische groepen een gezamenlijk offensief tegen het leger. Dat blijkt inmiddels dusdanig succesvol dat ze grote delen van het grondgebied in de noordelijke deelstaat Shan in handen kregen, dicht bij de grens met China. Het verzet veroverde naar schatting 150 militaire buitenposten, sneed belangrijke grensovergangen af en greep de controle over steden en snelwegen.
Etnische groepen elders in het land roken ook hun kans. In deelstaat Rakhine doorbrak de Arakan Army een jaar geleden overeengekomen staakt-het-vuren. Het geweld laaide ook op in gebieden aan de grens met Thailand en India.
Behalve dat strategische successen werden geboekt, legden verzetsgroepen de hand op wapens en arresteerden ze militairen. De tatmadaw staat bekend als een van de sterkste legers van Zuidoost-Azië, maar het moreel lijkt bij menig soldaat geknakt. De militairen die worden aangehouden in een filmpje dat de wereld over ging, roepen eerder medelijden dan vrees op. Sinds de aanvallen begonnen, zouden ook honderden soldaten naar de etnische groepen zijn overgelopen.
Inmiddels zou zo’n 60 procent van het land in handen zijn van de oppositie. Diverse analisten beweren dan ook dat de dagen van het leger zijn geteld. Regeringen met grote belangen in het door oorlog verscheurde land zouden daarom moeten nadenken over hoe Myanmar er in de toekomst uit kan of moet komen te zien. Het voormalige Birma is immers etnisch enorm verdeeld. De vele bevolkingsgroepen die er leven,vinden elkaar nu omdat ze in de militaire junta een gemeenschappelijke vijand hebben. Maar de vraag is of de strijdbijl begraven blijft als het huidige regime de witte vlag hijst.
De tijd zal leren of het regime zal vallen. Maar als het al gaat gebeuren, kan dat best nog even duren. Voorlopig kunnen veel Myanmarezen alleen nog maar dromen van een vredige toekomst. De Verenigde Naties becijferden woensdag dat sinds Operatie 2027 begon er 286.000 mensen ontheemd zijn geraakt en die aantallen lopen nog steeds op.
Menigeen vreest ook de reactie van het leger. De tatmadaw staat erom bekend wraakzuchtig te zijn en doelbewust burgerslachtoffers te maken. Een beproefde methode is om vanuit de lucht onschuldige dorpen te bombarderen en daarbij niets en niemand te ontzien.
Zeker lijkt dat er nog heel wat bloed zal vloeien voordat de laatste militair de wapens neerlegt.