„Het wrakhout spoelt weer aan”, zei CDA-Kamerlid Joep de Boer nadat zijn partij in de jaren 80 een beroep deed op een kandidaat die ergens rond plek 70 op de kandidatenlijst stond. Van de ongeveer vijftig gekozen CDA-Kamerleden vertrok een aanzienlijk deel naar een ministerie.

Het reservebankje van Wilders is vele malen kleiner. Naar verwachting kan de PVV-leider straks rekenen op 37 Kamerleden, een ruime verdubbeling van het huidig zetelaantal. Wilders houdt daarmee nog acht mensen over op zijn lijst. Die kunnen straks een zetel innemen mochten er PVV-Kamerleden doorschuiven naar een nieuw kabinet.

De meeste aanwas van de nieuwe PVV-Kamerfractie komt uit de vergaderzalen van de Provinciale Staten. Bijna de helft van de 34 Statenleden die de partij heeft, wordt binnenkort Kamerlid. In Gelderland vertrekt zelfs de voltallige Statenfractie van de PVV de komende weken naar Den Haag.

De gekozen Statenleden nemen nauwelijks bestuurservaring mee. De groep bestaat voor een aanzienlijk deel uit mensen die werkzaam zijn in de praktische beroepen. Eric Esser bijvoorbeeld, nummer 29 op de lijst, werkt nu nog fulltime in een machinefabriek in Den Bosch. Nummer 15 van de lijst, Reinder Blaauw, is naast Statenlid in het dagelijks leven verkoopmedewerker bij een groente- en fruitwinkel in Winschoten.

Poffertjeskraam

Mensen met specialistisch kennis op een actueel beleidsdossier staan niet noodzakelijk op een hoge plek, zo blijkt. Willem Boutkan, Statenlid in Flevoland en in het verleden onderzoeker voor de Onderzoeksraad voor Veiligheid, stond met plek 30 laag op de kandidatenlijst. Net als Hidde Heutink en Joeri Pool, beiden beleidsmedewerker voor de PVV-Kamerfractie. Ze belandden respectievelijk op plek 36 en 37. Niet uitgesloten is dat deze personen niet op een verkiesbare plek wilden staan omdat ze geen trek hadden in het Kamerlidmaatschap.

Hoog op de lijst staat Rachel van Meetelen, nummer 3. Van Meetelen staat met een eigen poffertjessalon op kermissen en festivals en is sinds begin februari dit jaar bestuurslid van Bovak, de Nationale Bond van Bedrijfshouders. In coronatijd spande ze zich in voor hogere corona-uitkeringen voor noodlijdende ondernemers en voor het behoud van nulurencontracten voor kermisondernemers.

Mocht de PVV bewindslieden gaan leveren, dan ligt het voor de hand dat Wilders kiest voor PVV’ers van het eerste uur. Dat zijn onder meer Fleur Agema, Martin Bosma, Barry Madlener en Teun van Dijck. Wilders vertrouwt dit clubje van PVV-Kamerleden. Bosma, Agema en Madlener hebben dan ook meer dan anderen sterke invloed in de partij. Deze harde kern heeft weliswaar ook weinig bestuurservaring, maar kan wel terugvallen op dossierkennis die ze sinds 2006 heeft opgebouwd.

Agema neemt bijvoorbeeld al sinds haar aantreden in 2006 de zorgportefeuille voor haar rekening. „Niemand weet zoveel van de zorg als Fleur”, is niet voor niets een van Wilders’ gevleugelde kreten.

Agema zelf voelt wel wat voor een toekomstige baan als zorgminister. Dat zei de politica woensdag tegen het Reformatorisch Dagblad.

Hoeveel andere PVV’ers het ministerschap ambiëren is onduidelijk. PVV-Kamerlid Dion Graus, die net als Agema al sinds 2006 in de Kamer zit, liet woensdag weten dat een ministerpost voor hem iets te hoog gegrepen zou zijn.

Graus hintte echter wel op een positie als staatssecretaris voor dierenwelzijn. Of hij dat ooit zal worden, is maar de vraag. De reputatie van de Limburger is ernstig geschaad doordat het openbaar ministerie (OM) eerder een onderzoek naar hem startte vanwege mogelijke mishandeling van zijn partner. Het OM zag twee jaar geleden af van vervolging.

Cultuuroorlog

Ook Bosma lijkt niet heel enthousiast voor een toekomstige baan als minister. „Ik blijf liever soldaat in de cultuuroorlog, ik wil eigenlijk gewoon Kamerdebatten doen”, liet hij een verslaggever van De Telegraaf weten na de bekendmaking van de eerste exitpolls.

Bosma zit al geruime tijd in het Presidium (dagelijks bestuur) van de Tweede Kamer en vervult daar de rol van ondervoorzitter.

Kortom, een reservoir van toekomstige bewindspersonen lijkt de PVV-fractie, anders dan bijvoorbeeld die van de VVD, niet te zijn.