De verwachtingen voor de vier uur durende ontmoeting tussen beide wereldleiders zijn bewust laag gehouden. Vanwege de ijzige relatie tussen de Verenigde Staten en China willen de diplomaten voorkomen dat na afloop moet worden geconstateerd dat de topontmoeting is mislukt. Want, dat de Biden en Xi met elkaar praten is op zich al winst.

De twee leiders ontmoeten elkaar in de marge van de APEC-top in San Francisco. Tijdens die bijeenkomst bespreken landen aan de Grote Oceaan de onderlinge economische samenwerking.

Sinds het laatste bezoek van Xi Jinping aan Amerika –in 2017– is de sfeer tussen Peking en Washington zeer bekoeld. De coronapandemie, de conflicten rond Oekraïne en Gaza, de discussie over de toekomst van Taiwan, zorgden ervoor dat er behoorlijk spanning in de relatie is gekomen. Die uitte zich onder andere in het over en weer opleggen van economische sancties en soms tot bijna-ongelukken op zee en in de lucht. Terwijl de Amerikanen nog steeds proberen de eerste viool in de wereld te spelen, doet China driftig pogingen om de VS van die plaats te verdringen.

Spionageballon

Xi en Biden ontmoetten elkaar persoonlijk voor het laatst een jaar geleden. Sindsdien zakte de relatie tussen de twee landen verder richting vriespunt. Begin dit jaar ontstond frictie vanwege een Chinese „spionageballon” die in het Amerikaanse luchtruim vloog. De Amerikanen schoten de ballon uit de lucht. China ontkende dat het een spionageballon was en noemde het neerhalen van de ballon een buitensporige actie. In juni deed Biden nog een duit in het zakje door Xi dictator te noemen. Hij zei dit enkele dagen na een bezoek van buitenlandminister Antony Blinken aan China. Dat bezoek stond juist in het teken van het verbeteren van de relatie tussen de landen.

Met name China probeerde de laatste maanden om tot normalere verhoudingen te komen. De economie van dat land heeft veel last van de Amerikaanse sancties. Daardoor kunnen hoogwaardige (half)producten niet worden geëxporteerd naar China. Vandaar dat Peking de laatste maanden een vriendelijker toon aanslaat.

Fentanyl

Maar ook de VS hebben belang bij een betere relatie met China. Amerika wil graag dat de Chinezen invloed uitoefenen op Rusland om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Ook hoopt Biden dat Xi zijn invloed op Iran gebruikt, om te voorkomen dat dat land zich met het conflict tussen Israël en Hamas gaat bemoeien.

In het licht van de geopolitieke kwesties lijkt het merkwaardig dat er dinsdag enige opwinding in Washington was toen bekend werd dat Amerika en China gaan samenwerken in de strijd tegen fentanyl. Deze dodelijk drug wordt in China illegaal geproduceerd en komt via Mexico naar Amerika. Jaarlijks sterven tienduizenden mensen eraan. Volgens het nog te presenteren plan gaat China harder optreden tegen farmaceutische bedrijven die illegaal chemische stoffen voor fentanyl produceren. In ruil daarvoor beëindigen de VS sancties tegen het Chinese forensische politie-instituut, dat aan mensenrechtenschendingen schuldig zou zijn.