Het CIDI heeft woensdag aangifte gedaan tegen Instagrampagina Cestmocro vanwege het „aanzetten tot haat en geweld tegen Joden”. Wat is Cestmocro voor kanaal en waarom is het zo populair?
„Rutte sprak met ‘vriend’ Netanyahu” en „Kinderen in Gaza massaal getraumatiseerd”. Zomaar twee koppen van berichten die Cestmocro de afgelopen week postte. In de reacties onder de berichten gaat het los. Maar liefst 1934 comments staan er onder het bericht over de premier. „Rutte is vrienden met een terrorist”, is de reactie die de meeste vind-ik-leuks krijgt (1564 likes). De opmerking „Rutte is een walgelijke zionist” valt met 288 likes ook in de smaak.
Op het kanaal worden sinds de Hamas-aanval veel berichten gedeeld over het conflict in het Midden-Oosten. Die zijn nagenoeg allemaal uitgesproken pro-Palestijns. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) zegt in een persbericht vooral de opmerkingen onder de posts verwerpelijk te vinden. „Reacties als „Hitler moest jullie volledig uitroeien” of „De nazi’s hadden hun werk beter moeten doen” gaan alle grenzen over en zijn diep beledigend”, schrijft CIDI.
Cestmocro laat in reactie op de aangifte via Instagram weten „nooit aan te zetten tot jodenhaat”. „Wij komen op voor de onschuldige burgers die nu al ruim 2 weken lang worden vermo*rd in Gaza.” Daarnaast benadrukt het kanaal dat „Joden niet verantwoordelijk zijn voor de daden van de Israëlische regering”.
Laf
De populariteit van het kanaal, zorgt voor polarisatie, zo ondervond de Turks-Nederlandse schrijfster Lale Gül. Ze schoof deze week aan bij talkshow Op1 om te praten over Cestmocro. Ze twijfelde tot kort voor de uitzending of ze wel wilde komen, omdat ze bang was voor bedreigingen van volgers aan haar adres. „Als je genuanceerd bent over het conflict, word je als laf gezien”, zei ze in het programma.
Ook wetenschapsjournalist Adriaan ter Braack ondervond de gevolgen. Hij zette een kritische opmerking onder een filmpje van Cestmocro waarin beweerd wordt dat Israëlische soldaten de genocide vieren. Ter Braack vroeg het kanaal die claim te verifiëren en plaatste de daadwerkelijke songtekst onder het bericht. De reactie van de journalist werd verwijderd door de beheerder van Cestmocro. Ook kreeg de journalist online boze volgers van het kanaal achter zich aan.
Gekidnapt schaap
Cestmocro, dat recent de miljoen volgers aantikte, werd zes jaar geleden opgericht. Aanvankelijk werden op de pagina grappige filmpjes en memes geplaatst, vooral gericht op een Marokkaans-Nederlands publiek. In de jaren daarna ontwikkelde het kanaal zich vooral tot nieuwsplatform. „Het laatste nieuws zie je hier als eerst”, luidt de leus van het kanaal.
Gemiddeld plaatst Cestmocro zo’n vijf berichten per dag. Het nieuws dat op de pagina te lezen is, varieert van entertainment tot politiek. De koppen trekken de aandacht omdat ze groot en kort geformuleerd zijn. Vaak wordt er in een bericht geciteerd uit nieuwsartikelen van bijvoorbeeld de NOS, RTL of EenVandaag. Onder de volgers van het kanaal bevinden zich ook veel BN’ers, zoals model Kim Feenstra, zangeres S10 en politicus Tunahan Kuzu.
Het kanaal voorziet duidelijk in een behoefte van jongeren, zegt Amber van der Wal, onderzoeker van sociale media aan de Universiteit van Amsterdam. „Ze zijn echt in een gat gesprongen. Het nieuws wordt in hapklare brokken en op een visueel aantrekkelijke manier gepresenteerd. En tegelijkertijd is het ook heel actueel.” Ook de variatie van het kanaal trekt volgens haar jongeren aan. Van een gekidnapt schaap op een kinderboerderij tot de toegenomen loonkloof tussen mannen en vrouwen, er komt van alles aan bod.
Hoewel het positief is dat jongeren zich op deze manier meer met nieuws bezighouden, schort er volgens Van der Wal zeker het een en ander aan het platform. Zo staat er soms nepnieuws op, worden er filmpjes getoond waarin verdachten of slachtoffers duidelijk in beeld zijn en is onduidelijk wie achter het account zit. Vooral het feit dat de reacties op het Instagramkanaal niet gemodereerd worden, vindt ze een probleem. „Bij veel berichten worden hele heftige dingen gezegd. Naast dat het kwetsend kan zijn, kan dat ook polarisatie aanwakkeren.”