Reformatiebroodjes uit Duitsland
Wie eind oktober in de Duitse deelstaat Saksen een bakkerij binnenstapt, loopt grote kans daar reformatiebrood(jes) in de vitrine aan te treffen, zo ontdekte ik vorig jaar. Ik had er nog nooit van gehoord, maar in deze streek –Dresden en omgeving– is het een populaire traditie. Dat zal vast te maken hebben met het feit dat Hervormingsdag in deze Duitse deelstaat (en ook in andere deelstaten, ontdekte ik later) een officiële feestdag is.
Er is Reformationsbrot en er zijn Reformationsbrötchen. Het eerste is qua formaat vergelijkbaar met een desembrood; de tweede hebben meer weg van een koffiebroodje. Beide varianten zijn rijk gevuld – het is immers voedsel voor een feestdag.
Over de vorm doen diverse verhalen de ronde. Een Reformationsbrot wordt aan de bovenkant kruisvormig ingesneden – wat op zich al symbolisch is. Daardoor lijkt het brood wat op een hoofddeksel. Het werd om die reden –spottend– wel ”Pfaffenkäppchen” (letterlijk: papenkapje, ook te vertalen met kardinaalsmuts, zoals de struik) of ”Tetzelmütze” (muts van Johann Tetzel, de aflaatprediker tegen wie Maarten Luther streed) genoemd. Maar de vier vlakken zouden ook kunnen verwijzen naar de medestanders van Luther.
De vorm van de Reformationsbrötchen spreekt voor zich. Het zijn Lutherrozen van deeg: vijf bloemblaadjes en een rood hart.
