Qua vermogen worden ze vier keer zo groot als het huidige exemplaar: de twee nieuwe kerncentrales die het kabinet graag ziet verrijzen in het Sloegebied, het industrie- en zeehavengebied bij Borssele. Veel inwoners van het dorp zien de plannen niet zitten, zeggen ze. „Er komen veel projecten op ons af. We vragen ons dan ook af of dit allemaal wel kan op zo’n korte afstand van ons dorp”, zegt Willem Jan Joosse, voorzitter van de Dorpsraad Borssele.

Het kabinet wees in december vorig jaar Borssele aan als voorlopige voorkeurslocatie voor de bouw van nieuwe kerncentrales. „Het probleem is dat voor de bouw van de twee centrales een bouwterrein met een oppervlakte van minstens 175 hectare nodig is”, vertelt Lea van Liere. Zij zit in de Bewonersgroep Leefomgeving Borssele en in de Borselse Voorwaarden Groep. Die groep heeft op initiatief van de gemeente een reeks voorschriften geformuleerd waaraan de bouw van de centrales moet voldoen. Doel is de leefbaarheid in de omliggende dorpen op peil te houden.

Niet beschikbaar

Aangezien zoveel ruimte volgens Van Liere binnen het Sloegebied niet beschikbaar is, vreest ze dat Borssele daaronder zal lijden. Dorpsraadvoorzitter Joosse vult haar aan: „Vooral in de beginfase van de bouw, die in totaal tien tot vijftien jaar zal duren, zal er dan enorm veel overlast zijn: denk aan lawaai, stofhinder, langsrazend werkverkeer, trillingen, graafwerk, enzovoort.”

De Borselse Voorwaarden Groep –met daarin 100 inwoners uit de gemeente Borsele– en de dorpsraad willen dan ook per se dat het bouwterrein niet buiten de grenzen van het Sloegebied komt. Dat zou namelijk betekenen dat de omliggende dorpen, Borssele, Nieuwdorp, Lewedorp en ’s-Heerenhoek last krijgen van de bouw.

Maar omwonenden zien meer problemen opdoemen; er zijn voor de bouw van de centrales zo’n acht- tot twaalfduizend arbeidskrachten nodig. Die zullen in de buurt onderdak moeten vinden.

Gigantische bouwplaats

Zeven mensen van de Borselse Voorwaarden Groep hebben vorige maand in Zuidwest-Engeland de bouw bezichtigd van Hinkley Point, een nucleair energiepark in aanbouw, vertelt Van Liere. „Op een gigantische bouwplaats worden daar twee kerncentrales gebouwd van hetzelfde type als het kabinet in Borssele wil. Het is een project waaraan dag en nacht non-stop wordt gewerkt. Wij denken dat straks de sociale cohesie in omliggende Borselse dorpen uit balans raakt als de bevolkingssamenstelling ingrijpend verandert doordat duizenden werknemers er moeten gaan wonen, terwijl er al een tekort aan huizen is.”

Van Liere en Joosse voorzien tevens een „disbalans op de arbeidsmarkt”, omdat, „voor de bouw mogelijk veel technici zullen worden weggekaapt bij bestaande Zeeuwse bedrijven. En dat terwijl deze bedrijven zelf al veel moeite hebben om geschikt personeel te vinden”, zegt Van Liere.

De Borselse Voorwaarden Groep heeft maar liefst 38 voorwaarden geformuleerd waaraan de bouw van de nieuwe centrales moet voldoen, als het aan hen ligt. Dinsdag zal de groep daarover stemmen op een bijeenkomst. Ook verantwoordelijk demissionair minister Jetten van Economische Zaken en Klimaat (EZK) schuift aan bij die ontmoeting.

Knooppunt

Vooral het grote aantal projecten dat op hen afkomt zit de inwoners van Borssele dwars. Ze vrezen dat de omgeving een knooppunt wordt voor de opwekking van energie. Zo loopt er een onderzoek naar de bouw van een nieuw hoogspanningsstation en bestaat de kans dat de bestaande hoogspanningsverbinding via Borssele een aftakking krijgt richting Zeeuws-Vlaanderen.

„Nu zitten er ook twee nieuwe kerncentrales en levensduurverlenging van de bestaande kerncentrale aan te komen. Bovendien wordt binnenkort wellicht een waterstofnetwerk aangesloten in het Sloegebied in verband met de ontwikkeling van een waterstoffabriek. Alles bij elkaar wordt het wel erg veel”, zegt het duo.

De bewoners van het ruim 1400 inwoners tellende Borssele zien de ontwikkelingen met lede ogen aan. Inmiddels heeft het ministerie van EZK toegezegd dat het „niet de bedoeling is” dat het bouwterrein voor de nieuwe kerncentrales in de directe omgeving van het dorp Borssele komt. „Ze zeggen dat ze het eens zijn met onze bezwaren, maar in hoeverre is die belofte in beton gegoten?” vraagt Van Liere zich af.

Afschrikwekkend

Inmiddels is met het ministerie van EZK afgesproken dat een omgevingsmanager wordt aangesteld die de schakel gaat vormen tussen het ministerie en verontruste dorpsbewoners.

De communicatie met EZK over de plannen verloopt tot nu toe niet erg soepel. Omwonenden voelen zich volgens Van Liere en Joosse niet gehoord. „Hoewel er natuurlijk altijd mensen zijn die alles prima vinden, zie ik ook inwoners die zich zorgen maken over de toekomstige leefkwaliteit in het dorp. Om die reden stellen zij het opknappen of verduurzamen van hun woning uit totdat er meer duidelijkheid is”, vertelt Van Liere.

„Als het project dezelfde schaal krijgt als Hinkley Point (het nucleaire energiepark in Engeland, red.) en op korte afstand van ons dorp komt, is dat vrij afschrikwekkend. Om een indruk te geven: de bouwplaats van Hinkley Point is 175 hectare. Dat is even groot als heel Yerseke, inclusief bedrijventerrein. Dat gaat hier onmogelijk passen.”