Een verrassingsaanval, infiltratie door tientallen terroristen, duizenden raketten en honderden doden en gewonden. De inktzwarte zevende oktober van 2023, Sjabbat en eveneens dag van het feest van de ‘vreugde van de wet’, zal in Israëls collectieve geheugen gegrift blijven.
Eerder deze week was Israël gehuld in herdenkingen en festiviteiten. Oktober 2023 markeert namelijk het vijftigste jubileum van de Yom Kippoeroorlog. Destijds werd Israël verrast door een grootschalige aanval. De strijd was zwaar en er werden veel verliezen geleden, maar uiteindelijk had Israël toch de overhand. De parallellen met de escalatie van vandaag zijn duidelijk en velen trekken verbanden. “Waar waren de inlichtingendiensten? Hebben we zitten slapen? Wat een pijnlijke blamage!”, deelt een verwarde inwoner van Netivot.
De informatiestroom komt langzaam op gang. Dat de situatie ernstig is blijkt al snel, maar in eerste instantie niet op grond van berichtgeving. De hoeveelheid mannen daarentegen die opgeroepen worden voor reservedienst en de snelheid waarmee ze opgeroepen worden, spreekt boekdelen. “Zo snel hebben ze me nog nooit weten te vinden”, zegt Yaron, inwoner van kibboets Afik op de Golanhoogten. Yaron, vader van drie jonge kinderen, moet zich melden op een legerbasis in Beer Sheva. Met hem vele anderen. Iedere Israëli heeft wel een familielid die ofwel betroffen is, ofwel zich moet melden voor dienst.
Nadat de eerste berichten binnendruppelen, is heel Israël in opperste staat van paraatheid. In de steden wordt iedereen opgeroepen om de dichtstbijzijnde bunker te lokaliseren en die te bevoorraden. Politie en leger delen noodplannen mee. In de afgelegen dorpen ligt er meer verantwoordelijkheid bij lokale inwoners. De omheiningen van vele dorpen in Israël worden gesloten en surveillance roosters worden opgesteld. Wetend dat het even kan duren voordat de nooddiensten aanwezig zijn, hebben zij hun eigen veiligheidsteams op locatie. Mannen die deel uitmaken van deze teams kregen op zaterdagochtend een verbod om hun dorpen te verlaten. “Ik heb me vrijwillig voor deze functie aangemeld”, zegt Kobi. "Het gaat hier om de directe bescherming van onze eigen gezinnen. We zetten ons schrap en geven alles.”
De mistige berichtgeving doet het ergste vermoeden. Twintig doden, veertig doden, honderd doden. Vermissingen. Gewonden. Gecensureerde beelden. Met het uur ziet de situatie er grimmiger uit. Telefoontjes van mensen die zich in bunkerkamers hebben gebarricadeerd worden via nieuwsmedia gedeeld. Een van de centrale onheilsplekken betreft een grote feestlocatie in de Negev-woestijn. Honderden jongeren werden daar verrast door raketbeschietingen en geïnfiltreerde terroristen. Tientallen ouders wachten wanhopig op bericht van hun kinderen. “Ik kan het niet meer dragen”, zegt Ofir, moeder van een van de feestgangers. Ik heb al uren niks gehoord van mijn dochter. De onzekerheid vreet aan me.”
Bij de lokale buurtsupers en kiosken die open zijn op sjabbat staan lange rijen. Mensen kopen conserven, wc-papier en flessen water. Hoewel Israëli’s meestal niet erg hard van stapel lopen, lijkt het collectieve intuïtieve gevoel dit keer te wijzen op serieuze onraad. “De politieke spanningen zijn naar de achtergrond verdwenen, we zijn nu één volk en we zullen zegevieren,” zegt Yoav uit Herzliya, “ik hoop dat Netanyahu verantwoordelijkheid neemt, we zijn enorm teleurgesteld in zijn leiderschap. Het kan wel even gaan duren voordat de orde hersteld is.” Zonder er veel woorden aan vuil te maken haalt iedereen eten in huis, wisselt men teenslippers voor schoenen waar op gerend kan worden en pakt men een vluchtkoffertje.
“De wachter van Israël sluimert niet”, zegt Zack, gemeenteleider in Noord-Israël, "We vertrouwen op Zijn bescherming en vragen iedereen om te bidden voor vrede voor Israël.” Tot het zover is wacht Israël op antwoorden op prangende vragen, bericht van geliefden en goed nieuws.
