De extra koffers die meegaan naar Cuba zitten boordevol met tandpasta, paracetamollen, pennen en notitieblokjes. Maar ook het Griekse Nieuwe Testament en de Spaanse versie van de ”Redelijke Godsdienst” van Brakel krijgen er een plekje in. Allemaal bedoeld om uit te delen tijdens de vele ontmoetingen die gepland staan met voorgangers met wie de Spaanse Evangelische Zending (SEZ) al voor langere of kortere tijd contact heeft.
Dat de extra koffers geen overbodige luxe zijn, blijkt al direct vanaf het begin dat we op de luchthaven in Havana arriveren. De economische crisis op het eiland in Midden-Amerika is er bijna overal tastbaar. Mede door de aanhoudende sancties van de Verenigde Staten en het beleid van de Cubaanse overheid is er een schreeuwend tekort aan de meest primaire levensbehoeften, zoals bijvoorbeeld brood, rijst en olie. En staat er bij het ene tankstation een nog langere rij auto’s dan voorheen om een paar liter benzine te krijgen, bij een volgend tankstation is er geen voertuig meer te bekennen. De reden is even simpel als schrijnend: er zit geen druppel benzine meer in de pomp.
Exodus
De huidige crisis is vele malen erger dan de vorige, van 1991, verzucht rector Jesús Rivero van een seminarie in Jagüey Grande. Zijn theologische school –waar ook in de Drie Formulieren van Enigheid wordt gedoceerd– ondervindt de gevolgen van de crisis aan den lijve. De veelal oudere studenten blijven noodgedwongen thuis. De dagelijkse afstand van huis naar school is te ver om in de huidige omstandigheden op een snelle en betaalbare manier naar het seminarie te komen.
<InlineImage imgUrl=“https://images.rd.nl/fill/w:2500/h:2500/plain/https%3A%2F%2Ferdee-prod-bucket-s3-001.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com%2F19715932_3077230291.JPG” caption=“In Havana krijgt Jorge Martín een “Redelijke Godsdienst” en medicijnen van Cuba-coördinator Elbert Verboom. Jorge is rector van een reformatorisch seminarie. beeld ds. W.L. van der Staaij” alt=“19715932.JPG” />
De malaise wordt nog eens verdiept door een ander groot probleem dat in de eerste bezoeken een steeds terugkerend gespreksthema is: kerkelijk leiders die massaal de wijk nemen naar de VS. Deze exodus –zoals de New York Times dat enige tijd geleden noemde– heeft grote gevolgen voor de kerkelijke stabiliteit op Cuba. Want wie vult de lege plaatsen van degenen die vertrekken? Daarbij zijn het pijnlijk genoeg juist de goed opgeleiden en docenten aan theologische scholen die uitwijken naar Amerika. Dat doet het kerkelijk leiderschap beslist geen goed.
Roeping
Zo valt er steeds een diepe zucht te horen als tijdens de bezoeken de economische en kerkelijke situatie ter sprake komt. De Cubanen zijn gedeprimeerd, zegt zowel rector Jesús Rivero van het seminarie als Juan Alexis in het dorpje Fomento. Alexis is al bijna 25 jaar voorganger en uitermate somber over de huidige ontwikkelingen. Toch zit ook hij niet bij de pakken neer. En hij is niet de enige. Midden in de crisis verstaan veel kerken op Cuba hun roeping. Om juist onder deze hachelijke omstandigheden het Woord te blijven verkondigen, maar ook om diaconaat te bedrijven.
Ds. W.L. van der Staaij is voorzitter van de Spaanse Evangelische Zending (SEZ). Samen met twee medewerkers brengt hij een werkbezoek aan Cuba. Deel 1 van drie impressies.
