Overlever van kinderkanker tobt vaak met slecht gebit
Kinderkanker is steeds beter te behandelen. Daar zit echter een keerzijde aan: de vaak zware behandelingen tasten ook gezonde cellen aan, wat kan leiden tot levenslange klachten. Zoals problemen met het gebit.
Een op de drie overlevers van kinderkanker heeft een afwijkend gebit. Zo ontbreken soms (voor)tanden en kiezen of zijn deze veel kleiner dan normaal. Ook is het tandglazuur vaak dunner en zijn de wortels korter, waardoor tanden en kiezen eerder uitvallen. Dat ontdekte Juliette Stolze (27), die onlangs aan de Universiteit van Amsterdam op het onderzoek promoveerde. Haar promotor was dr. Henk Brand (zie ”Hoe darmen en gebit op elkaar inwerken”).
Daarnaast hebben overlevers vaak last van een verminderde speekselproductie. Aangezien speeksel een beschermende werking heeft op het gebit, lopen ze meer risico op gaatjes, gevoelige tanden, slijtage en slijmvliesinfecties.
Vooral bestraling van het hoofd-halsgebied geeft een verhoogde kans op late gevolgen voor de speekselklieren en het gebit, weet Stolze. „Dat was voor een deel al bekend. Uit ons onderzoek blijkt dat ook een bepaald type chemotherapie gebitsproblemen kan veroorzaken.” Het gaat volgens haar om zogeheten alkylerende middelen, die vaak worden toegepast.
Vooral bij jonge patiënten leiden kankerbehandelingen vaak tot late effecten. „Hun gebit is tijdens de behandeling nog volop in ontwikkeling”, verklaart Stolze. „De therapie is bedoeld om kankercellen uit te roeien, maar berokkent ook schade aan gezonde cellen. De gevolgen daarvan, zoals afwijkingen in de tandontwikkeling, komen meestal vrij snel aan het licht, binnen een paar jaar na de behandeling, en kunnen levenslang zijn.”
Het feit dat een kankertherapie onbedoeld langetermijneffecten kan geven, betekent volgens Stolze niet dat artsen maar moeten stoppen met bestralen of chemotherapie. „Het belangrijkste is dat het kind de kanker overleeft. Er zijn gelukkig nieuwe behandelingen in ontwikkeling, waarbij kankercellen heel specifiek worden aangepakt en er minder nevenschade ontstaat. De kwaliteit van leven na een behandeling krijgt op die manier steeds meer aandacht. De gevolgen van deze nieuwere therapieën op de mondgezondheid zijn echter nog niet onderzocht.”
De promovendus, die tandarts is in De Meern, vindt het belangrijk dat haar vakgenoten afweten van het verhoogde risico op gebitsproblemen bij kankeroverlevers. Volgens haar is die kennis er nu nog onvoldoende.
Overlevers van kinderkanker doen er volgens de onderzoeker goed aan hun tandarts op de hoogte te brengen van hun voorgeschiedenis. „Het is goed als tandartsen dat weten, zodat er extra aandacht is voor de mogelijke gevolgen voor de mondgezondheid.”
Voor de patiënt zelf is het volgens Stolze ook waardevol om te weten dat er een verhoogd risico op tandproblemen is. „Zelfzorg is dan extra belangrijk. Je weet dan dat je niet te vaak moet snoepen –houd het bij maximaal zeven eetmomenten per dag– en goed moet poetsen – met fluoridetandpasta.”
