In New Delhi, de hoofdstad van India, zijn duizenden politiemensen druk aan het werk. Zij controleren onder andere hotels en andere gebouwen op de aanwezigheid van explosieven. Bij eerdere bijeenkomsten van de G20 was er sprake van terroristische dreiging. Ook vonden er regelmatig massale demonstraties plaats.

Sommige veiligheidsmaatregelen zijn uniek. Zo moeten er op bepaalde plekken apen worden verjaagd. Zaterdag en zondag dienen de dieren zich bezig te houden met andere zaken dan het lastigvallen van de bezoekers aan de top.

AANWEZIGEN

Dat zijn dan ook niet de eersten de besten. Regeringsleiders van de belangrijkste landen ter wereld, vertegenwoordigers van de Europese Unie (EU) en topfunctionarissen van internationale financiële instellingen als het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank geven acte de présence. Samen vertegenwoordigen de aangesloten partijen twee derde van de wereldbevolking en zo’n 75 procent van de wereldhandel.

Niet alle wereldleiders zullen aanwezig zijn. Dat de Russische president Poetin niet zou komen, lag in de lijn der verwachtingen. De oorlog met Oekraïne levert hem internationaal veel kritiek op. Ook op de vorige top, in februari 2022, ontbrak hij om die reden al en stuurde hij zijn minister van buitenlandse zaken, Lavrov.

Opvallender is de afwezigheid van de Chinese president Xi Jinping. De reden daarvoor is onduidelijk. De verhouding tussen China en gastland India is gespannen, onder meer door grensconflicten, maar er kunnen ook andere oorzaken aan ten grondslag liggen.

ONDERWERPEN

Een scala van onderwerpen zal zaterdag en zondag de revue passeren. Die hebben meestal betrekking op financiële stabiliteit, economische groei en ontwikkeling. Die focus op economische thema’s is er al sinds de oprichting van de G20. De aanleiding daarvoor was een financiële crisis die met name Azië trof. Landen zagen in dat die het beste internationaal bestreden kon worden.

India is dit jaar voorzitter van de top, wat premier Modi de kans geeft om thema’s onder de aandacht te brengen die belangrijk zijn voor zijn land. De voorzitter bepaalt namelijk grotendeels wat er besproken gaat worden. Hij steekt in op het maken van afspraken over economische groei, digitale transformatie, cryptovaluta, klimaatfinanciering en voedselzekerheid.

Recent voegde gastheer Modi daar nog een onderwerp aan toe: de internationale schuldenproblematiek. Hij gaat aandacht vragen voor de torenhoge schuldenlast die veel ontwikkelingslanden in de greep houdt. In de afgelopen jaren zijn de schulden van meerdere landen zo gestegen dat ze er middels hoger zijn dan het bbp, het bruto binnenlands product. Daarmee wordt het totale bedrag bedoeld dat in een jaar in een land wordt verdiend. Voorbeelden van regeringen die zoveel geld hebben geleend zijn die van Libanon en Sri Lanka.

Niet alleen daar maar ook in landen met een iets lagere schuldenlast, zoals Egypte en Oekraïne, is het deel van het overheidsbudget dat moet worden besteed aan rente en het aflossen van schulden inmiddels zo groot dat er steeds minder geld overblijft voor zaken als onderwijs en gezondheidszorg.

Ook in Nederland is er aandacht voor deze problematiek. Dinsdag waarschuwde Klaas Knot, de president van De Nederlandse Bank en tevens voorzitter van de Financial Stability Board(FSB), de leiders van de G20 in een brief. Hij vreest voor problemen bij het aflossen van leningen door de stijgende rentes en de zwakkere groei van de wereldeconomie.

De hardnekkige inflatie zorgt volgens hem voor een „uitdagend economisch klimaat.” Hij geeft aan dat de renteverhogingen van de centrale banken, bedoeld om de hoge inflatie onder controle te krijgen, voor problemen zorgen bij de landen die hoge schulden hebben.

Nederland is geen lid van de G20, al behoort het tot de 20 grootste economieën ter wereld. Dat komt onder meer omdat het, net als andere Europese landen, al wordt vertegenwoordigd door de EU. Wel wordt ons land regelmatig uitgenodigd tot het bijwonen van de top. Ook dit jaar is dat het geval. De demissionaire bewindslieden Rutte en Kaag (Financiën) reizen af naar New Delhi.

RESULTATEN

De organisatie van een top van de G20 is buitengewoon duur. De kosten van de vorige bijeenkomsten liepen vaak in de honderden miljoenen euro’s. Het grootste deel van dat geld werd gebruikt voor veiligheidsmaatregelen. Is dat het waard?

Die vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. De aangesloten landen hebben op veel terreinen uiteenlopende belangen en dat maakt het meestal lastig om tot overeenstemming te komen. Vaak wordt een top daarom na afloop als weinig succesvol gezien.

Dat betekent niet dat er helemaal niets wordt bereikt. Sowieso is de top een van de weinige gelegenheden waarop de belangrijkste leiders ter wereld elkaar in de ogen kunnen kijken. Het belang daarvan is moeilijk te meten, maar dergelijke ontmoetingen leiden soms tot betere internationale betrekkingen.

Een voorbeeld is de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Biden en de Chinese leider Xi Jinping in 2022. Tijdens die top, in Indonesië, spraken de vertegenwoordigers van de twee grootste economieën onder meer over het handelsconflict tussen hun landen, wat leidde tot een wat meer ontspannen verhouding.

Het was de eerste ontmoeting van de twee en er werd afgesproken om de communicatiebanden te herstellen. Biden geeft nu dan ook aan dat hij het jammer vindt dat Xi niet naar New Delhi komt.

Vanwege de uiteenlopende belangen van de deelnemers blinken de slotverklaringen van de topontmoetingen vaak uit in vaagheid. Er wordt vooral “gestreefd”. Naar eerlijke handel, terugdringing van de armoede enzovoort, zonder dat er duidelijke plannen komen, laat staan dat er deadlines worden bepaald. Zo besloot de G20 in 2021 om op termijn afscheid te nemen van fossiele energie, maar die termijn werd niet concreet gemaakt.

Af en toe lukt het echter wel om spijkers met koppen te slaan. Zo stelden de deelnemers aan de top van 2019 vast dat de Wereldhandelsorganisatie (WTO) hervormd moest worden en in 2021 werd afgesproken dat er een minimaal belastingtarief voor multinationals van 15 procent moest worden ingevoerd. Tijdens diezelfde top bereikten de EU en de Verenigde Staten een deal over staal- en aluminiumheffingen.

LID WORDEN

Kennelijk wegen voor veel landen de voordelen op tegen de nadelen, want diverse regeringen hebben in het verleden pogingen ondernomen om lid van de G20 te worden. Aansluiting is echter bepaald geen formaliteit. Sterker: het is ongebruikelijk dat er landen toetreden.

Nederland heeft het in 2009 geprobeerd, maar werd niet toegelaten. Nu overweegt Nigeria het lidmaatschap aan te vragen. Op uitnodiging van premier Modi reist de Nigeriaanse president Tinubu af naar India. Op het oog heeft zijn land goede papieren. Tot nu toe is Zuid-Afrika het enige Afrikaanse land dat bij de G20 is aangesloten. Daar wonen aanzienlijk minder mensen dan in Nigeria en ook de economie is er kleiner.

Tinubu gaat zaterdag en zondag ervaren wat zijn land tot nu toe mist. Hij krijgt de gelegenheid gesprekken te voeren met andere leiders. Ervan uitgaande dat die in alle rust kunnen plaatsvinden en niet worden verstoord door terroristen, demonstranten of apen.